Παλαιός και νέος καπιταλισμός

Σπάρτακος 69, Απρίλης 2003


του Δημήτρη Λιβιεράτου

Για πολλά χρόνια οι ΗΠΑ και οι ευρωπαϊκές χώρες της Δύσης (ΕΟΚ και σήμερα Ευρωπαϊκή Ένωση) κυριαρχούσαν στην παγκόσμια αγορά των δημητριακών, επειδή επιδοτούσαν με μεγάλα ποσά τους παραγωγούς και εξαγωγείς. Κατείχαν το 40% των παγκοσμίων εξαγωγών δημητριακών και μόνον το 8% των εισαγωγών. Με αυτή την τακτική όμως, ζημίωσαν πολύ τις μικρές χώρες, οι οποίες δεν μπορούσαν να ανταγωνιστούν μια τέτοια πρακτική. Τις ειρωνείες των μεγάλων καπιταλιστικών κρατών αντιμετώπιζαν οι φτωχές χώρες που προσπαθούσαν να παράγουν δικά τους πράγματα.

Τις αποκαλούσαν ανίκανες και καθυστερημένες από τη φύση τους, ενώ ο δυτικός άνθρωπος είναι πιο έξυπνος και παραγωγικός. Οι μικρές και φτωχές χώρες γινόντουσαν πελάτες αυτών των εισαγωγών, ενώ συγχρόνως κατέστρεφαν, εγκατέλειπαν την εγχώρια παραγωγή. Έτσι έμεναν συνέχεια εξαρτόμενες χώρες, και μάλιστα στον τομέα των τροφίμων. Μια από τις καταστροφικές, ιμπεριαλιστικές πρακτικές των μεγάλων δυτικών καπιταλιστικών κρατών.

Η ελληνική περίπτωση 

Με αφορμή αυτή την ιστορία των δημητριακών Ρωσίας Ουκρανίας, θα θυμίσουμε στους αναγνώστες μας την πρόσφατη ιστορία του ελληνικού σταριού. Μετά τον πόλεμο, η φτωχή και κατεστραμμένη Ελλάδα, για τη βοήθεια που της έδιναν, ήταν υποχρεωμένη να υπογράψει μια συμφωνία, αποκαλούμενη PL 480, με τους Αμερικανούς. Μια παράγραφος έλεγε ότι η Ελλάδα μπορεί να εξακολουθήσει να παράγει στάρι, δεν θα μπορούσε όμως σε καμιά περίπτωση να εξάγει ενδεχόμενο περίσσευμά της, χωρίς την άδεια των ΗΠΑ. Και με προβλεπόμενη ποινή επιστροφής όλης της ετήσιας αμερικανικής βοήθειας, σε περίπτωση που έκανε τέτοια εξαγωγή.

Όμως, στην Ελλάδα έγινε εκείνα τα χρόνια ένα άλμα. Από τη φτωχή, μειωμένη παραγωγή, οι Έλληνες αγρότες κατάφεραν να βελτιώσουν τις αποδόσεις τους. Έτσι, το 1964 το περίσσευμα έφθασε στους 600 χιλιάδες τόνους. Αυτό το περίσσευμα προοριζόταν για εξαγωγή. Οι αμερικανικές αρχές απαγόρευαν μια τέτοια ενέργεια. Η τότε κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου πνιγόταν. Όχι μόνο επειδή δεν μπορούσαν οι αγρότες να εξάγουν, αλλά και να αδειάσουν τις αποθήκες για τη νέα σοδειά, ενώ οι επιδοτήσεις συνεχιζόντουσαν. Η κυβέρνηση σκεφτόταν να αρνηθεί την οποιαδήποτε βοήθεια, που άλλωστε τότε είχε μειωθεί πολύ, για να πουλήσουν το στάρι. Όμως, αυτό θα είχε μια μεγάλη και διεθνή απήχηση κατά των Αμερικανών. Ήταν μια από τις σοβαρές υποθέσεις που οδήγησαν στη σύγκρουση με τους υπάκουους στους Αμερικανούς πολιτικούς και τα ανάκτορα. Το θέμα επρόκειτο να συζητηθεί σε μια συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου τις ημέρες του Ιουλίου. Έπρεπε η κυβέρνηση να βρει μια λύση και μάλιστα αφού τόσα πολλά είχε υποσχεθεί στις διάφορες ομάδες του ελληνικού λαού. Το ζήτημα λύθηκε με κάποια εχεμύθεια, χωρίς μεγάλες ανακοινώσεις, κατά την οκταήμερη πρωθυπουργία Τσιριμώκου, το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου 1965. Τότε δόθηκε η άδεια εξαγωγής από τις αμερικανικές αρχές.

Ρωσία και Ουκρανία 

Επανερχόμενοι στη διεθνή επικαιρότητα της εποχής μας, λέμε ότι οι δύο μεγάλοι εξαγωγείς δημητριακών, ΗΠΑ και Ευρωπαϊκή Ένωση, αισθάνθηκαν ένα σοβαρό χτύπημα από τη Ρωσία και την Ουκρανία, τα δύο τελευταία χρόνια.

Χώρες με μεγάλη έλλειψη παραγωγής δημητριακών, κατά τη συφοριασμένη εποχή του σταλινισμού, ήταν αναγκασμένες να εισάγουν μεγάλες ποσότητες, ιδίως από τις ΗΠΑ. Οι αριστεροί και συμπαθούντες της Σοβιετική Ένωση, όλου του κόσμου, αισθανόντουσαν άσχημα κάθε χρόνο, διαβάζοντας τις διαπραγματεύσεις για αγορές δημητριακών από σοσιαλιστικές χώρες, από παραγωγή των ΗΠΑ. Της μεγάλης καπιταλιστικής δύναμης, της οποίας τα μέσα ενημέρωσης ειρωνευόντουσαν αρκούντως το καθεστώς του σοσιαλισμού, το οποίο ταύτιζαν με το σταλινισμό. Όταν μάλιστα ήταν γνωστό ότι σε προηγούμενα χρόνια ήταν χώρες εξαγωγής.

Η προσφορά δημητριακών στην παγκόσμια αγορά, από Ρωσία και Ουκρανία, προκάλεσε δικαιολογημένη πτώση των τιμών, τα τελευταία δύο χρόνια. Επίσης έπληξαν τις εξαγωγές των ΗΠΑ και της Ε.Ε. Αυτές οι δύο μεγάλες καπιταλιστικές περιοχές για να αντιμετωπίσουν αυτή την κατάσταση έδωσαν ακόμα μεγαλύτερες επιδοτήσεις. Παρά τη συνεχή προπαγάνδα τους για ελευθερία αγορών, παγκοσμιοποίηση, άνοιγμα των τελωνειακών συνόρων κλπ. κλπ.

Εκτός, λοιπόν, από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, στα οποία επιδίδονται οι χώρες της παλαιάς ΕΣΣΔ, επεκτείνοντας τις δραστηριότητές τους, ευρύνουν τις συμφωνίες για προμήθεια της διψασμένης για ενέργεια Ευρώπης. Οι συμφωνίες μεγαλώνουν συνέχεια και η εξάρτησή τους από την παραγωγή των ανατολικών χωρών ευρύνεται. Τώρα έχουμε και τα δημητριακά, με τα οποία επεμβαίνουν Ρωσία και Ουκρανία στην παγκόσμια αγορά.

Ο πάλαι ποτέ σιτοβολώνας της Ευρώπης, η Ρωσία, από τα χρόνια του ’50, για να μην πούμε και νωρίτερα, άρχισε να εισάγει δημητριακά από τη Δύση. Εξαιτίας των καταστροφών στη γεωργία και κτηνοτροφία, που δημιούργησε η σταλινική τακτική με τη λανθασμένη πολιτική της στον αγροτικό τομέα. Όμως, Ρωσία και Ουκρανία από το 2002 άρχισαν να εξάγουν δημητριακά. To 1998 ακόμα, η Ρωσία διαπραγματευόταν την εισαγωγή 3,2 εκατ. τόν. Δημητριακών από τις ΗΠΑ. Το 2002,εκτός των άλλων, προσέφερε 30 χιλιάδες τόνους στο παγκόσμιο επισιτιστικό πρόγραμμα βοήθειας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Η Ρωσία διαθέτει 220 εκατ. εκτάρια (1 εκτάριο = 10 στρέμματα) αρδευόμενων εδαφών. Όμως μόνον 45 εκ. καλλιεργούνται. (ALTERNATIVES ECONOMIQUES Fevrier 2003/No 211.39).

Mετά την άνοδο των τιμών πετρελαίου, φυσικού αερίου, από τον Μάιο 1999, οι μεγάλες εταιρίες του κρατικού καπιταλισμού είχαν μεγάλα κέρδη. Η διοίκηση Πούτιν ώθησε τις εταιρίες πετρελαιοειδών και μετάλλων να επενδύσουν στη γεωργία (τους συνεταιρισμούς). Να τους σώσουν από τη χρεοκοπία και να ενισχύσουν τη βελτίωση των εδαφών. Το 2001-2002 η παραγωγή έφθασε στα 95 εκατομμύρια τόνους. Από αυτή την ποσότητα εξήχθησαν 6 εκ. τόν. Με προοπτική 10 εκ. το 2003. (ΕΝΟΤΗΤΑ 202, 204).

Το μέτωπο της γεωργίας 

Ο πόλεμος της γεωργίας, των τροφίμων γενικά, παίρνει πιο έντονη μορφή τα τελευταία χρόνια. Όταν πολυάνθρωπες χώρες κατάφεραν να εξασφαλίσουν την επισιτιστική τους αυτάρκεια. Η Κίνα και η Ινδία με 2,3 δισ. κατοίκους, κατάφεραν να καλύπτουν τις βασικές τους ανάγκες. Το 1960 η Ινδία εισήγαγε ακόμα το 30% των δημητριακών που χρειαζόταν, κυρίως από τις ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη διαθέτουν μεγάλες ποσότητες γεωργικών πλεονασμάτων για εξαγωγή, αφού εφαρμόζουν πολιτική προστασία της αγροτικής τους παραγωγής. Παρά τα μεγάλα λόγια περί ελευθερίας εμπορίου, άνοιγμα των εμπορικών συνόρων, παγκοσμιοποίησης και άλλα τέτοια φούμαρα, η Ευρωπαϊκή Ένωση εφαρμόζει Κοινή Αγροτική Πολιτική, η οποία εξασφαλίζει χρηματοδοτήσεις, επιδοτήσεις, ασφάλιση σοδειάς από κακοκαιρίες, και άλλα πλεονεκτήματα. Το ίδιο συμβαίνει και στις ΗΠΑ, όπου οι αγρότες εξακολουθούν να έχουν ιδιαίτερη προστασία, η οποία μεγαλώνει, όσο πιο γρήγορα φτωχαίνουν οι αγρότες τους, αφού μειώνονται οι εξαγωγές. Πολλές χώρες που εισήγαγαν στο παρελθόν, παράγουν αρκετά πλέον και για εξαγωγές. Όπως η Ελλάδα για το στάρι της, από το 1964, όπως είδαμε παραπάνω.

Ειδικά οι ΗΠΑ για να εξάγουν μεγαλύτερες ποσότητες γεωργικών προϊόντων κατεβάζουν τις τιμές, αφού παράγουν μεταλλαγμένα τρόφιμα. Το παράδειγμα της σόγιας, του πολύτιμου αυτού δημητριακού, με το οποίο κυριάρχησαν οι ΗΠΑ για μεγάλο διάστημα, απαγορεύοντας σε πολλές χώρες που μπορούσαν, ακόμη και την Ελλάδα, να το καλλιεργούν. Και από τη σόγια, το λάδι της. Κατάφεραν να παράγουν το περισσότερο καλαμπόκι αλλά και πολλά εντόπια σε κάθε χώρα, δημητριακά και όσπρια. Λίγοι Έλληνες π.χ. γνωρίζουν ότι δεν υπάρχει ελληνική φακή και φασόλι μαυρομάτικο. Η παραγωγή τους συνετρίβη από τις αμερικανικές τιμές των επιδοτούμενων αγροτικών προϊόντων της. Κανείς πια δεν γνωρίζει ποια προϊόντα είναι γενετικά μεταλλαγμένα και ποια όχι. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πάρει μέτρα κατά των μεταλλαγμένων, αλλά έμμεσα υπάρχουν πολλοί τρόποι καταστρατήγησης. Τα γενετικά μεταλλαγμένα μπορούν να καταστρέψουν τις εγχώριες σοδειές και τα εδάφη τους.

Επειδή η Αφρική με τα 880 εκατ. κατοίκους υποφέρει από έλλειψη τροφίμων, λόγω κακής διαχείρισης των εδαφών κατά την περίοδο της αποικιοκρατίας και νεο-αποικιοκρατίας, με τις πρακτικές των κυρίαρχων, γίνεται ολομέτωπη προσπάθεια από τις ΗΠΑ να επιβάλουν εκεί τα μεταλλαγμένα, έστω και σαν «ανθρωπιστική» βοήθεια. Πολλά κράτη που κατάλαβαν το μέγεθος της καταστροφής που έρχεται στο μέλλον, δεν δέχονται τα μεταλλαγμένα. Όπως η Ζιμπάμπουε, η Μοζαμβίκη, η Ζάμπια κ.ά. Εναντίον τους κατευθύνεται ο οχετός της δυτικής προπαγάνδας με πρόσχημα την έλλειψη της δημοκρατίας, έλλειψη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για τα οποία βέβαια δεν ενδιαφέρεται αν η βάρβαρη κυβέρνηση μιας χώρας είναι υποτακτική της. Υπάρχουν άγρια, δολοφονικά καθεστώτα τα οποία βρίσκονται υπό την προστασία των διεθνών οργανισμών, επειδή δέχονται όλες τις εντολές για ξεζούμισμα των υπηκόων τους. Γι’ αυτά προβλέπονται όλες οι δημοκρατικές διαδικασίες για τις οποίες τόσο ενδιαφέρονται «οι φιλάνθρωπες» καρδιές των δυτικών χωρών. Πολλά θα μπορούσαμε να πούμε γι’ αυτές τις εκβιαστικές πρακτικές, αν είχαμε τον ανάλογο χώρο. Απλά λέμε ότι δεν είναι καινούρια αυτή η πρακτική καταστροφής της εγχώριας παραγωγής. Μην ξεχνάμε την καταστροφική πρακτική της μονοκαλλιέργειας που εφάρμοσαν σε διάφορες αποικίες και από τις οποίες ακόμα και σήμερα υποφέρουν. Κι αυτά γινόντουσαν για να τροφοδοτείται η βιομηχανία της Μητρόπολης. Μουσουλμανικές χώρες, όπως η Αλγερία, το Μαρόκο, η Τυνησία, να παράγουν κρασί που προμήθευε φθηνά τις γαλλικές καφετέριες και εστιατόρια, ζάχαρη στην Κούβα, βαμβάκι στην Αίγυπτο κλπ. κλπ

Με δυο λόγια, οι δυτικές χώρες χάνουν τον πόλεμο της γεωργίας σε μακρύτερη προοπτική. Οι καινούριοι καπιταλισμοί επενδύουν στη γεωργία, όπως δείξαμε παραπάνω για Κίνα, Ινδία, Ρωσία, αφαιρώντας καταναλωτικό κοινό από την πάλαι ποτέ πανίσχυρη γεωργία της Δύσης.

Απάνθρωποι αποκλεισμοί 

Οι χώρες που βρέθηκαν στο στόχαστρο του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού, επειδή εγκατέστησαν καθεστώς που δεν άρεσε στους κυρίαρχους του κόσμου, υπέστησαν τον σκληρό αποκλεισμό. Τρόφιμα, πρώτες ύλες, φάρμακα, εργαλεία, όργανα, ό,τι σκεφτείς, έλειψαν από τις χώρες που κατά κανόνα ήταν και φτωχές. Η αγριάδα του ιμπεριαλισμού οδήγησε και οδηγεί πολλούς στο θάνατο, την αρρώστια, την αναπηρία, από αυτές τις ελλείψεις. Απτόητη όμως, η δύση του καπιταλισμού συνεχίζει το κατά παράδοσιν εγκληματικό της έργο.

Όταν απομονώθηκαν αυτές οι χώρες, μικρές ή μεγάλες σε πληθυσμό, έστρεψαν ολοκληρωτικά την προσοχή τους στην εσωτερική παραγωγή, για να μην παραδοθούν. Ανέπτυξαν ό,τι δυνάμεις και πρωτοβουλίες είχαν για να επιζήσουν. Η Κούβα π.χ. ανέπτυξε μια ισχυρή φαρμακευτική επιστήμη, με ανάλογα φάρμακα, τα οποία εμείς δεν γνωρίζουμε, λόγω αποκλεισμού εξαγωγής. Η Ινδία, ύστερα από τη σύγκρουση με τις αμερικανικές εταιρίες, την περίοδο 1970 και μετά, ανέπτυξε τη μικροτεχνολογία που δεν ήθελε και μεγάλες επενδύσεις, αλλά μυαλό, δουλειά, επιμέλεια και από αυτά είχαν αρκετά. Γι’ αυτό σήμερα βρίσκονται στην κορυφή της τεχνολογίας, των υπολογιστών. Η Βόρειος Κορέα ανέπτυξε την πυρηνική της τεχνολογία, για να αντιμετωπίσει το γύρω της εχθρικό περιβάλλον. Έφθασε στο σημείο παραγωγής διηπειρωτικών πυραύλων που μπορούν να θίξουν ακόμη και στόχους στο αμερικανικό έδαφος. Όσον αφορά τις πρώτες ύλες, μπορούσε να τις προμηθευτεί σε ανάλογα αποκλεισμένες άλλες υπανάπτυκτες χώρες, που υπέφεραν και υποφέρουν από τον απάνθρωπο αποκλεισμό. Η Βραζιλία που βρισκόταν κάτω από τις απειλές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, μπόρεσε να αναπτύξει τα φάρμακα κατά του έιτζ, αυτής της παγκόσμιας μάστιγας, αλλά που απαγορεύουν τις εξαγωγές στις καθυστερημένες χώρες. Τις αναγκάζουν να αγοράζουν τα πανάκριβα, και αμφιβόλου αποτελεσματικότητας φάρμακα των μεγάλων καπιταλιστικών εταιριών. Έτσι αναγκάζουν τη Νότιο Αφρική να εισάγει από τη Βραζιλία, σπάζοντας το απάνθρωπο αυτό εμπάργκο-αποκλεισμό.

Θα υπάρχουν και άλλες πολλές περιπτώσεις που μας διαφεύγουν, επειδή δεν έχουμε τη μεγάλη πληροφόρηση. Είναι φυσικό. Οι κοινωνίες των ανθρώπων δεν πεθαίνουν από τα απάνθρωπα καθεστώτα. Βρίσκουν τρόπους άμυνας και τελικά συντριβής, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, των καταστροφικών αυτών καθεστώτων.

Καλπάζων εκφυλισμός

Ο εκφυλισμός του καπιταλιστικού καθεστώτος δεν φαίνεται μόνον στα οικονομικά ζητήματα. Προχωρεί βαθύτερα σε κοινωνικούς τομείς πρωταρχικούς για την ανθρωπότητα.

Ενώ οι δείκτες δείχνουν συνέχεια μια άνοδο του Ακαθάριστου Εγχωρίου Προϊόντος (όρος που δεν λέει πολλά πράγματα) και του κατά κεφαλήν εισοδήματος έχουμε συγχρόνως μια προϊούσα διάλυση του συστήματος υγείας.

Από τη μια μεριά χτίζονται ωραίες κλινικές, οι περισσότερες ιδιωτικές, οι οποίες εκμεταλλεύονται αγρίως τα ταμεία των ασφαλισμένων. Από την άλλη δημιουργούνται θύλακες αθλιότητας, φτώχειας, όπου ξαναβρίσκουν εύκολο πεδίο αναζωπύρωσης οι παλαιές λοιμώδεις νόσοι. Αυτές που νόμιζαν ότι είχαν εξαφανιστεί από δεκαετίες στις προοδευμένες χώρες, όπως στην Ευρώπη. Πριν από 30-40 χρόνια έκλειναν τα ινστιτούτα μελέτης των λοιμωδών νόσων και τώρα ξαναφουντώνουν, μέσα σε συνθήκες εξαθλίωσης, όπου ζει ένας ολόκληρος κόσμος υπό το καθεστώς μιας προκλητικά πολυτελούς Ολυμπιάδας.

Τη στιγμή που γίνονται μεγάλα έργα με διάσημους ακριβοπληρωμένους διεθνείς αρχιτέκτονες, αμφιβόλου καλλιτεχνικής ποιότητας κι αυτά, ολόκληρες γειτονιές του κέντρου της Αθήνας γυρίζουν στην καθυστέρηση. Πολυκατοικίες που εξαθλιώνονται, διαμερίσματα με ανεξέλεγκτο αριθμό κατοίκων, με κατεστραμμένο εσωτερικό περιβάλλον. Αυτό το βλέπεις και στους δρόμους. Στους κατοίκους, Έλληνες και ξένους, που κυκλοφορούν, τα μικρομάγαζα, τα σκουπίδια, κάποιας εγκατάλειψης.

Ο πόλεμος έχει αρχίσει από καιρό 

Ο αμερικανικός καπιταλισμός και οι ιδεολογικοί του εκπρόσωποι έκαναν το μοιραίο λάθος να δώσουν στον πόλεμο των πετρελαίων θρησκευτική χροιά. Σαν να είναι πόλεμος κατά του βάρβαρου Ισλάμ. Σαν να είναι μια σταυροφορία του πολιτισμένου χριστιανοεβραϊσμού εναντίον των μωαμεθανών. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, έστρεψε εναντίον του ακόμα και άσχετους θρησκευόμενους μιας πίστης περισσότερων από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπων. Ακόμα και μέσα στις ΗΠΑ υπάρχουν μωαμεθανοί. Και έτσι απέκτησε μιαν ακόμα φάλαγγα «υπόπτων» εναντίον του. Ο πόλεμος στο Ιράκ είναι ένα επεισόδιο του μεγάλου πολέμου που έχει αρχίσει από χρόνια.

Ο παλαιός καπιταλισμός των ΗΠΑ, Δυτικής Ευρώπης και μερικών άλλων χωρών, προσπαθεί να κρατήσει την κυρίαρχη θέση του. Παρά τις προσωρινές διαφωνίες για τους τρόπους, το χρόνο, τη μέθοδο που μπορούν να ακολουθήσουν, στα κύρια ζητήματα συμφωνούν στο πώς θα κρατήσουν την κυριαρχία του πλανήτη Γη. Παλαιότερα κινήθηκαν με την υποταγή των αποικιών. Τεράστιες χώρες όπως η Ινδία, η Νιγηρία, η Νότιος Αφρική, η Αίγυπτος, ακόμη και η Κίνα εθεωρούντο ζώνες επιρροής των μεγάλων καπιταλιστικών κρατών της Δύσης.

Από τις εξεγέρσεις των λαών αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν, εν πολλοίς, τη μέθοδο της άμεσης στρατιωτικής κυριαρχίας. Υπέστησαν βαριές ήττες, όπως στο Βιετνάμ, την Αλγερία, την Ινδία και αλλού. Αναγκάστηκαν να δεχθούν τη δημιουργία νέων κρατών. Πέρασαν στο στάδιο της νεο-αποικιοκρατίας με κύρια τα οικονομικά μέσα, για να κρατούν τις χώρες σε υπανάπτυξη. Αλλά και σαν χώρο αποθεμάτων πρώτων υλών και στη συνέχεια καταναλωτικών αγορών των μεγάλων καπιταλιστικών κρατών.

Κατά καιρούς εξέφρασαν διάφορες, αμφιβόλου κατασκευής ιδεοληψίες, για να καλύψουν την κυριαρχία τους. Η βρετανική κυριαρχία ονομάστηκε Κομόνγουελθ-Κοινοπολιτεία, η Γαλλική Ένωση Ελεύθερων κρατών, οι ΗΠΑ με την ηπειρωτική προστασία.

Όμως σε πολλές χώρες η καινούρια αστική τάξη δυνάμωνε και απαιτούσε τη δική της κυριαρχία. Σε μερικές από αυτές τις χώρες βασίστηκαν στις πρώτες ύλες που κατέχουν από τη φύση και τόση ανάγκη έχει η Δύση των μεγάλων καπιταλιστικών κρατών, η οποία στερείται. Σε προηγούμενα τεύχη μιλήσαμε για τις περιπτώσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Στην πραγματικότητα ο πόλεμος, με διάφορα επεισόδια και φάσεις, έχει αρχίσει από χρόνια. Τα τελευταία μάλιστα, ο δυτικός καπιταλισμός αντιμετωπίζει έντονα και ισχυρές μεγάλες ενότητες, όπως η νέα Ρωσία, η Ινδία, η Κίνα. Τεράστιες χώρες, με απέραντους υλικούς και ανθρώπινους πόρους, που δίνουν τη μάχη κυριαρχίας της δικής τους αστικής τάξης.

Παντού η εργατική τάξη

Στις χώρες αυτών των νέων δυνατών αστικών τάξεων υπάρχει επίσης εργατική τάξη και μάλιστα σε πολλές πολύ δυνατή, δυναμική, αγωνιστική. Μάχεται, όπως και η εργατική τάξη του παλαιού καπιταλισμού και πολλές φορές με τις ίδιες μεθόδους. Απεργίες, διαδηλώσεις, κινητοποιήσεις κάθε είδους, προσθέτοντας αγωνιστικά στοιχεία της δικής τους παράδοσης.

Αλλά δεν έχουμε αρκετή πληροφόρηση γι’ αυτές τις ενέργειες. Όπως δεν έχουμε και για ό,τι αφορά τον ξένο κόσμο. Κοινωνία, οικονομία, πολιτισμός, τέχνη των άλλων χωρών, εκτός ΗΠΑ και Ευρώπης, πολύ σπάνια βρίσκονται στο σωρό των ειδήσεων. Ζουμε σε έναν κόσμο που έχουν διαμορφώσει μερικές ομάδες καπιταλιστών που παγκόσμια κρατούν τις αλυσίδες πληροφόρησης, σε όλα τα θέματα. Π.χ. θα γράψουν χιλιάδες λέξεις για μια δύστυχη γυναίκα που αδικήθηκε στη Νιγηρία των 120 εκατομμυρίων ανθρώπων. Σχεδόν ποτέ για τις απεργίες, διαδηλώσεις, εκδηλώσεις εκατομμυρίων εργατών με πολλούς νεκρούς, τραυματίες, καταδιωκόμενους. Ζούμε σ’ αυτόν τον τεχνητό κόσμο αναγκαστικά.

Η μόνη φορά τα τελευταία χρόνια, που βρέθηκαν μαζί οι εργάτες όλου του κόσμου, ήταν στις 15 Φεβρουαρίου 2003. Σε όλες τις χώρες κύρια φάλαγγα ήταν η εργατική τάξη. Ξαφνικά για τον περισσότερο κόσμο ήταν μια αποκάλυψη. Ένα παγκόσμιο αντιπολεμικό κίνημα σε όλες τις ηπείρους. Δεκάδες χώρες, περίπου 600 πόλεις και πολλές δεκάδες εκατομμύρια διαδηλωτές. Από τη μητρόπολη του καπιταλισμού, τις ΗΠΑ, μέχρι το Λίβανο, την Κύπρο, τη Ν. Αφρική, την Αργεντινή, τη Βραζιλία, παντού στον κόσμο. Σπονδυλική στήλη αυτών των κινητοποιήσεων ήταν η εργατική τάξη. Αυτή συγκεντρώνει γύρω της όλα τα άλλα καταπιεζόμενα τμήματα του πληθυσμού. Μαζί δίνουν τις μάχες στις χώρες παλαιού και νέου καπιταλισμού. Οι καπιταλιστές των διαφόρων χωρών μπορούν να τρώγονται για να κυριαρχήσουν. Αλλά η εργατική τάξη έχει τη δική της ενότητα που απορρέει από τον ίδιο τρόπο εκμετάλλευσης της υπεραξίας της.

Γι’ αυτό και η αντιπολεμική πάλη είναι συγχρόνως και αντικαπιταλιστική. Στοχεύει κατ’ ευθείαν στη βάση του καπιταλιστικού καθεστώτος, που έχει στοιχείο ύπαρξής του τον πόλεμο.

Το αντιπολεμικό κίνημα δημιουργεί δυνατότητες αντικαπιταλιστικής πάλης, πρωτόγνωρης. Πρέπει να ανατρέξουμε στις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα, για να βρούμε μια κάπως ανάλογη εικόνα.

Δημήτρης Λιβιεράτος 


Σπάρτακος 69, Απρίλης 2003

Αρχείο Σπάρτακου


https://tpt4.org/?p=3224

There is one comment

Σχολιάστε

Εισάγετε τα παρακάτω στοιχεία ή επιλέξτε ένα εικονίδιο για να συνδεθείτε:

Λογότυπο WordPress.com

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό WordPress.com. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Facebook

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Facebook. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Σύνδεση με %s