του Joseph Daher
Συρία: Μια νέα κρίση στην κορυφή μιας ατελείωτης τραγωδίας
[αναδημοσίευση από το elaliberta.gr]
3/3/2023
Από τον σεισμό της 6ης Φεβρουαρίου 2023 στη Συρία σκοτώθηκαν τουλάχιστον 6.200 άνθρωποι και τραυματίστηκαν σχεδόν 15.000, κυρίως σε περιοχές εκτός του ελέγχου του συριακού καθεστώτος. Επλήγησαν κυρίως οι επαρχίες του Ίντλίμπ, του Χαλεπιού, της Λατάκειας (και σε μικρότερο βαθμό της Χάμα).
Τουλάχιστον 8,8 εκατομμύρια άνθρωποι επλήγησαν από τον σεισμό. Τα Ηνωμένα Έθνη απηύθυναν έκκληση για 397 εκατομμύρια δολάρια για την παροχή επείγουσας βοήθειας σε περίπου 5 εκατομμύρια Σύριους σε διάστημα τριών μηνών.
Περισσότερα από 30 κράτη είχαν παραδώσει ανθρωπιστική βοήθεια στις ελεγχόμενες από το καθεστώς περιοχές, με εκτιμώμενο συνολικό όγκο αρκετών χιλιάδων τόνων μέχρι τις 25 Φεβρουαρίου. Συγκριτικά, η διεθνής ανθρωπιστική βοήθεια στη βορειοδυτική Συρία, σε περιοχές εκτός του ελέγχου του συριακού καθεστώτος, ήταν πολύ περιορισμένη και αργή, παρόλο που πρόκειται για τις περιοχές που επλήγησαν περισσότερο. Η πρώτη αυτοκινητοπομπή βοήθειας του ΟΗΕ εισήλθε μόλις στις 9 Φεβρουαρίου, την τέταρτη ημέρα μετά τους σεισμούς, μέσω του περάσματος Μπαμπ αλ-Χάουα [Bab al-Hawa]. Μέχρι τις 25 Φεβρουαρίου, ο συνολικός αριθμός των φορτηγών του ΟΗΕ είχε φθάσει μόλις τα 385, πολύ κάτω από τον μέσο αριθμό των φορτηγών που εισέρχονταν στα βορειοδυτικά πριν από τον σεισμό, ο οποίος εκτιμάται σε περίπου 600 ανά μήνα το 2022.
Έλεγχος της οργάνωσης και της διανομής της ανθρωπιστικής βοήθειας
Μετά τον σεισμό, το συριακό καθεστώς επιδίωξε να επαναβεβαιώσει τον κομβικό ρόλο της εξουσίας του προσπαθώντας να ελέγξει ή τουλάχιστον να επηρεάσει την οργάνωση και τη διανομή της ανθρωπιστικής βοήθειας σε ολόκληρη τη χώρα. Στη βορειοδυτική Συρία, που βρίσκεται εκτός του ελέγχου του συριακού καθεστώτος, η πολιτική αυτή αντανακλάται στην καθυστέρηση της Δαμασκού να εγκρίνει, περισσότερο από μια εβδομάδα μετά τον σεισμό, την επαναλειτουργία δύο συνοριακών διαβάσεων που ελέγχονται από την υποστηριζόμενη από την Τουρκία προσωρινή συριακή κυβέρνηση (Μπαμπ αλ-Σαλαμέχ και αλ-Ράι), μέσω των οποίων επιτρέπεται στον ΟΗΕ να παραδίδει διασυνοριακή βοήθεια για τρεις μήνες.
Οι αρχές της Δαμασκού εμπόδισαν επίσης για αρκετές ημέρες μια αυτοκινητοπομπή βοήθειας 100 φορτηγών που μετέφερε καύσιμα και μια ιατρική ομάδα από την Αυτόνομη Διοίκηση της Βόρειας και Ανατολικής Συρίας (AANES) προς τις περιοχές του Χαλεπιού που ελέγχουν οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (Σεΐχ Μακσούντ και Ασραφιέ). Το συριακό καθεστώς ενέκρινε τη μεταφορά μόνο αφού πήρε το μισό τμήμα της βοήθειας. Στις περιοχές που ελέγχονται από το καθεστώς, οι αρχές της Δαμασκού προσπάθησαν να ελέγξουν τη διαχείριση της ανθρωπιστικής βοήθειας μέσω κυβερνητικών θεσμών και δικτύων του καθεστώτος, εμποδίζοντας κάθε λαϊκή και ανεξάρτητη πρωτοβουλία σε τοπικό επίπεδο.
Έξοδος από την πολιτική απομόνωση
Το συριακό καθεστώς προσπάθησε επίσης να βγει από την πολιτική του απομόνωση σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Οι Σύριοι αξιωματούχοι και οι σύμμαχοί τους ξεκίνησαν μια νέα εκστρατεία που ζητάει την άρση των δυτικών κυρώσεων, με το επιχείρημα ότι αυτές είχαν παρεμποδίσει σε μεγάλο βαθμό την αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης και τις επιχειρήσεις ανθρωπιστικής βοήθειας. Το πιο σημαντικό είναι ότι η Δαμασκός εργαλειοποιεί αυτή τη νέα τραγωδία σε μια συνεχή προσπάθεια να προωθήσει τη διαδικασία εξομάλυνσης με τους περιφερειακούς και διεθνείς παράγοντες μέσω εκκλήσεων για ενισχυμένες πολιτικές και οικονομικές σχέσεις.
Για άλλη μια φορά, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι ο κύριος παράγοντας στην επιδίωξη αυτών των προσπαθειών, σε μια συνεχή προσπάθεια εναρμόνισης των σχέσεων μεταξύ των αραβικών κρατών και της Συρίας. Αυτό αποτελεί επίσης μέρος μιας ευρύτερης πολιτικής για την ενίσχυση μιας μορφής αυταρχικής σταθερότητας στην περιοχή, την οποία μοιράζονται με άλλες χώρες με επιρροή, όπως η Τουρκία, το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία, αν και υπάρχουν διαφορές ως προς τα μέσα για την επίτευξη ενός τέτοιου στόχου. Ωστόσο, η επιτυχία της εξομάλυνσης των σχέσεων του συριακού καθεστώτος είναι ακόμη περιορισμένη, με λίγα μόνο κράτη της περιοχής να έχουν σταθεροποιήσει τις σχέσεις τους με τη Δαμασκό και γενικά να περιορίζονται στη συνεργασία στον ανθρωπιστικό τομέα.
Ενώ η προτεραιότητα σήμερα είναι η μεγιστοποίηση της επείγουσας ανθρωπιστικής βοήθειας για τους πληγέντες πληθυσμούς στη Συρία, ιδίως σε περιοχές εκτός του ελέγχου του συριακού καθεστώτος, οι περιοχές αυτές στερούνται διεθνούς υποστήριξης. Οι περιοχές αυτές στερούνται εκτεταμένης διεθνούς υποστήριξης, υποδομών και εξοπλισμού. Πρέπει να βρεθούν πρακτικές λύσεις για να πλαισιωθεί και να οργανωθεί μια πιθανή διαδικασία ανασυγκρότησης με βάση τα συμφέροντα των τοπικών πληθυσμών και όχι την ενίσχυση του συριακού καθεστώτος και την επίτευξη των στόχων του. Επίσης, εξακολουθεί να υπάρχει η ανάγκη να ανοικοδομηθούν δημοκρατικά και προοδευτικά δίκτυα που επιδιώκουν να ενώσουν και να βοηθήσουν τις εργαζόμενες τάξεις της Συρίας στην ίδια τη χώρα, καθώς και τα εκατομμύρια των προσφύγων.
Joseph Daher
3 Μαρτίου 2023
Μετάφραση στα ελληνικά: elaliberta.gr από το: Joseph Daher, “A new crisis on top of a never-ending tragedy”, International Viewpoint, 6 Απριλίου 2023, https://internationalviewpoint.org/spip.php?article8049. Μετάφραση στα αγγλικά από το ελβετικό: Joseph Daher “Une nouvelle crise qui s’ajoute à une tragédie sans fin”, SolidaritéS..
ΤΠΤ - "4" 
[…] Συρία: Μια νέα κρίση στην κορυφή […]