[Αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Πριν» (prin.gr]
του Christian Ionas
Νέο Αντικαπιταλιστικό Κόμμα (NPA), 5ο συνέδριο
Το παρόν άρθρο αναδημοσιεύεται από το «Πριν», στο οποίο είχε σταλεί για δημοσίευση, σε απάντηση – διευκρίνιση άρθρου του Μάνου Σκούφογλου, στις 30/12/2022, με τίτλο «Διάσπαση ΝΡΑ: νέα εποχή για την αντικαπιταλιστική αριστερά«. Η σύνταξη του «Πριν» αποφάσισε να δημοσιεύσει στο έντυπο μια πολύ συρρικνωμένη του μορφή (το ένα τρίτο), προκειμένου να χωρέσει μια «ανταπάντηση» σε έναν υποτιθέμενο «διάλογο», στερώντας όμως έτσι τους αναγνώστες του εντύπου από ένα τμήμα των πληροφοριών και των επιχειρημάτων, που πάντως αναρτήθηκαν στο site του «Πριν», απ’όπου και το αναδημοσιεύουμε. Επίσης, για να μπορούν να κρίνουν οι αναγνώστες μας, προσθέτουμε στο τέλος του άρθρου, σε δύο παραρτήματα, τόσο το αρχικό άρθρο όσο και την «ανταπάντηση» του Μάνου Σκούφογλου από τις σελίδες του «Πριν».
«4»
Για μια επιστροφή προς το επαναστατικό και ενωτικό NPA
Στο πρωτοχρονιάτικο τεύχος της, η εφημερίδα “Πριν” δημοσίευσε μια άποψη για το συνέδριο του γαλλικού NPA που έγραψε ο σύντροφος Μάνος Σκούφογλου -ηγετικό στέλεχος της ΟΚΔΕ-Σπάρτακος, μία από τις δύο ομάδες του ελληνικού τμήματος της 4ης Διεθνούς στην Ελλάδα -η άλλη είναι η ΤΠΤ όπου συμμετέχουν τα ιστορικά μέλη της 4ης στη χώρα. [“Διάσπαση ΝΡΑ: νέα εποχή για την αντικαπιταλιστική αριστερά”].
Ασφαλώς είναι απόλυτο δικαίωμα του σ. Μάνου να διηγείται γιορτινά παραμύθια για δεξιούς κακούς της ηγεσίας του NPA, από τη μια, και για καλούς επαναστάτες που θα είχαν καταφέρει να σώσουν το συνέδριο, από την άλλη… Αλλά, όντας ο ίδιος μέλος της LCR και μετά του NPA και, κυρίως, της 4ης Διεθνούς, είναι από πολύ καιρό που δεν πιστεύω σε παραμύθια με νεράιδες -αντίθετα, πιστεύω, μαζί με τον Λένιν, ότι τα γεγονότα είναι που μετράνε. Το παρόν κείμενο, επομένως, γράφεται για το Πριν, από την πλευρά του πλειοψηφικού (και παλαιότερα και τώρα) ρεύματος του NPA, για να επισημάνω τρία γεγονότα.
Καταρχήν μια παρατήρηση: εάν ήμουν κι εγώ σεχταριστής, θα μπορούσα εύκολα, από την πλευρά μου, να χαρακτηρίσω τις μειοψηφικές φράξιες ως αντιδραστικές και γραφειοκρατικές και θα παρουσίαζα μάλιστα και πολλές αποδείξεις! Αλλά πάει πολύς καιρός που η πολιτική συζήτηση στην αριστερά έχει ξεπεράσει το παιδιάστικο αυτό παιχνίδι των χαρακτηρισμών, έστω και αν συνεχίζει να φτωχαίνει τον πολιτικό διάλογο σε ένα τμήμα της άκρας αριστεράς, με την κάθε νέα ομαδούλα να δηλώνει ότι είναι πιο επαναστατική από τη διπλανή της. Από τη μεριά μου, θεωρώ ότι η ρήξη που επήλθε στο συνέδριο και που οδήγησε το NPA να διαχωριστεί από τις φράξιες που το εμπόδιζαν να λειτουργήσει αποτελεί πράγματι μια αποτυχία στην οικοδόμηση ενός αντικαπιταλιστικού κόμματος, που είχε ξεκινήσει πολλά υποσχόμενο. Ωστόσο, για να μπορέσει να προχωρήσει και πάλι το NPA, ο διαχωρισμός αυτός είχε γίνει αναπόφευκτος, εξαιτίας της ίδιας της άρνησης των φραξιών να οικοδομήσουν ένα αληθινά επαναστατικό, δηλαδή καθοριστικό για την πάλη των τάξεων, κόμμα.
1- Σχετικά με το συνέδριο
Έχοντας παρακολουθήσει τόσο την προετοιμασία όσο και τη διεξαγωγή του συνεδρίου, θα θύμιζα ορισμένα στοιχεία: από τις 43 εκλογικές Γενικές Συνελεύσεις σε όλη τη χώρα εξελέγησαν:
- A. 13 εκπρόσωποι (6,2%) για την πλατφόρμα Α, που αποτελείτο από αγωνιστές που είχαν παίξει σημαντικό ρόλο στον αριστερό προσανατολισμό των Κίτρινων Γιλέκων και που δεν είχαν καμία συμπάθεια προς τις φράξιες, οι οποίες δεν είχαν καταλάβει τίποτα για το δυναμικό του αγώνα αυτού. [σημ.1: Η πλατφόρμα Α συνεδρίασε ολομελειακά στις 14 Ιανουαρίου και, πρώτον, επαναβεβαίωσε τις διαφωνίες της με τις άλλες δύο πλατφόρμες, αλλά δεύτερον διαπιστώνοντας ότι της είναι αδύνατον να λειτουργήσει με τις φράξιες (την πλατφόρμα C) και, τρίτον, συμφωνώντας με την πλατφόρμα B σε σημαντικά ζητήματα, αποφάσισε “να ενταχθεί στην οργάνωση που προήλθε από την πλατφόρμα Β”, δηλαδή να ενισχύσει την προσπάθεια ενός νέου ξεκινήματος του NPA, κρατώντας τις θέσεις της ως τάση. Έτσι, το NPA συνεχίζει στη βάση του 55% περίπου των εκφρασμένων ψήφων.]
- B. Η Πλατφόρμα Β (ρεύμα της ιστορικής πλειοψηφίας), πήρε 48,5% και 102 αντιπροσώπους, ενώ
- C. η Πλατφόρμα C (4 διαφορετικές φράξιες που ενώθηκαν κατά της πλειοψηφίας) πήρε 45,3% και 95 αντιπροσώπους.
Η ημερήσια διάταξη του συνεδρίου είχε αποφασιστεί από κοινού και, σε αυτήν, πρέπει να επισημανθεί ένα σημαντικό σημείο, που παραδόξως απουσιάζει από το κείμενο του Μάνου: δημιουργήθηκε μια “Διατασιακή Επιτροπή” (με πρόταση συντρόφων από τα νοτιοδυτικά της Γαλλίας), για να μπορέσει το συνέδριο να συμφωνήσει στο να λειτουργήσει το NPA ως ενιαίο κόμμα και να σταματήσει να λειτουργεί ως κόμμα μόνο για το ήμισυ των μελών, με το άλλο μισό να είναι απλώς ένα συνονθύλευμα φραξιών. Γιατί, εκτός των αφελών, ήταν προφανές εδώ και πολλά χρόνια ότι το NPA δεν μπορούσε πλέον να συνεχίσει να λειτουργεί έτσι: οι φράξιες στρατολογούσαν στις δικές τους βάσεις, η κάθε μία διέθετε το δικό της ταμείο και εξέδιδε το δικό της τύπο, και είχαν σαν κύριο καθήκον να μην εντάσσονται με κανέναν τρόπο στο έργο της ηγεσίας. Η κατάσταση είχε γίνει παρανοϊκή σε πολλές πόλεις, όπως π.χ. στη Ρουέν: οι σύντροφοι της πλειοψηφίας και οι σύντροφοι/ισσες των φραξιών λειτουργούσαν απολύτως διαχωρισμένα! Εάν στην πλειοψηφία, πολλοί εκτιμούσαν πως η ρήξη είχε ήδη πρακτικά συντελεστεί, υπήρχαν πολλοί άλλοι σύντροφοι της πλειοψηφίας που ήρθαν στο συνέδριο με μια αντίληψη κατά της ρήξης.
Ωστόσο, το πόρισμα της διατασιακής επιτροπής ήταν αποκαλυπτικό: καμία διάθεση από τις φράξιες ούτε να διαλυθούν ούτε να αλλάξουν τη λειτουργία τους πριν περάσουν πολλοί μήνες ή χρόνια και, ακόμα χειρότερα, εντυπωσίασε η πολιτική ανευθυνότητα φραξιών που ποτέ δεν είχαν ηγηθεί κάποιου αληθινού επαναστατικού κόμματος και πρότειναν σαν λύση την εβδομαδιαία εναλλαγή, μια εβδομάδα να βγάζει το έντυπο και την προκήρυξη της οργάνωσης η πλειοψηφία και την άλλη εβδομάδα οι ίδιες οι φράξιες! Με άλλα λόγια: μια προσπάθεια να πνιγεί πλήρως το NPA! Όταν σε αυτό προστέθηκε και ο πολύ επιθετικός τόνος των παρεμβάσεων, κατά τις πρώτες συνεδρίες του συνεδρίου, τότε αναγκάστηκε όλη η πλειοψηφία να συνεδριάσει και να ψηφίσει το διαχωρισμό από τις φράξιες, με 100 ψήφους υπέρ (και 0 κατά). Συζητώντας με έναν από τους συντρόφους αντιπροσώπους, μου είπε ότι είχε έρθει με τη θέληση να “διασωθεί η ενότητα”, αλλά η προκλητικότητα και η φυγή προς τα εμπρός των φραξιών, τον έκαναν να αλλάξει και να στηρίξει το διαχωρισμό.
Έτσι, το Σάββατο το απόγευμα, το συνέδριο συνέχισε χωρίς την Πλατφόρμα C, ενώ η πλατφόρμα Α επέλεξε επίσης να συνέλθει ξεχωριστά. Την Κυριακή υιοθετήθηκαν διάφορα κείμενα, εκ των οποίων το “Ενωτικό και επαναστατικό, ένα χρήσιμο NPA απέναντι στις καταστροφές του καπιταλισμού” και το ψήφισμα για το φεμινιστικό προσανατολισμό. Το συνέδριο ολοκληρώθηκε με τη δήλωση “Συνεχίζουμε το NPA, για ένα επαναστατικό και ενωτικό κόμμα των εκμεταλλευόμενων και των καταπιεσμένων”, και εξελέγη και ένα Εθνικό Πολιτικό Συμβούλιο.
2- Θεμελιακές πολιτικές αποκλίσεις
Η παρεμπόδιση της λειτουργίας από τις φράξιες είναι το ένα και όχι το πιο σημαντικό ζήτημα: πέρα από την αντίληψη για τον εαυτό τους, που οι φράξιες τον αντιλαμβάνονται σαν τον αυτοανακηρυγμένο πυρήνα του επαναστατικού κόμματος, η εμβέλεια του NPA ήταν απλώς ο τρόπος για να τροφοδοτούνται οι ξεχωριστοί δικοί τους πυρήνες. Πιο σοβαρό, όμως, και αβίωτο είναι η βαθιά ακατανοησία των φραξιών σε σχέση με τα θεμελιώδη επίδικα της σημερινής πάλης των τάξεων. Πολύ σύντομα και παραδειγματικά:
Για την ιστορική πλειοψηφία, ο αντιφασιστικός αγώνας και ο φεμινισμός αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της πάλης των τάξεων, ενώ για τις φράξιες δεν είναι παρά περιθωριακοί τομείς. Με μια Λε Πεν που επεκτείνει την επιρροή της στους εργαζομένους, είναι ωστόσο προφανές ότι η ανάληψη του αντιφασιστικού αγώνα από τις εργατικές οργανώσεις είναι θεμελιώδες. Η συνδικαλιστική δουλειά επίσης είναι (για την πλειοψηφία) κεντρικό ζήτημα, εξίσου με την αυτοοργάνωση και αυτό επειδή ο στόχος παραμένει προφανώς, απέναντι στις καταστροφές του καπιταλισμού, να προετοιμαστεί η εξεγερσιακή γενική απεργία, η οποία -ως γνωστόν- δεν κηρύσσεται με συνθήματα, αλλά με τη συσσώρευση εμπειριών και ρήξεων και κυρίως με ένα βαθύ κίνημα για την ενότητα της τάξης, πράγμα για το οποίο αδιαφορούν πλήρως οι φράξιες.
Σε σχέση με την γαλλική αριστερά, το NPA δεν φοβάται να συζητήσει με την Ανυπότακτη Γαλλία ή ακόμα και με τη συσπείρωση όλης της ρεφορμιστικής αριστεράς στο Nupes. Αποτελεί άλλωστε μη αμελητέο πολιτικό γεγονός στη Γαλλία σήμερα ότι η ρεφορμιστική αριστερά καθοδηγείται περισσότερο από το αντιφιλελεύθερο ρεύμα και όχι από ένα Σοσιαλιστικό Κόμμα βυθισμένο στον κόσμο των μπίζνες. Κοινή συζήτηση και δράση όπου είναι δυνατόν, αυτός είναι ο προσανατολισμός του NPA και, απέναντι στα ψέματα που κυκλοφορούν, πρέπει να θυμίσουμε ότι “η πολιτική αυτή διεξάγεται με πλήρη ανεξαρτησία και δεν συνεπάγεται ούτε την ένταξη στην Ανυπότακτη Γαλλία ούτε τη διάλυση της οργάνωσης μέσα στο πλαίσιο του NUPES” (απόφαση του συνεδρίου).
Αξίζει να θυμίσουμε και κάτι για τις προεδρικές εκλογές, τις οποίες οι φράξιες τις σνόμπαραν: η καμπάνια του συντρόφου μας, Φιλίπ Πουτού, εργάτη συνδικαλιστή που απολύθηκε από την Ford, κατέγραψε τεράστια συμμετοχή στις εκδηλώσεις του και, με πολλούς από αυτούς να δηλώνουν ότι θα ψηφίσουν Μελανσόν στον πρώτο γύρο, το σύνθημα που περισσότερο ακουγόταν ήταν “ο Μελανσόν στις κάλπες, ο Πουτού στο δρόμο!”. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι, για εκατομμύρια εργαζομένους/ες και νέους/ες, το ενδεχόμενο ενός δεύτερου γύρου Μακρόν – Μελανσόν αποτελούσε πολύ πιο ενθουσιώδη προοπτική από αυτήν που οριακά πέρασε, δηλαδή Μακρόν – Λε Πεν… Εκτός αν νομίζει κανείς πως μια νίκη του Μελανσόν στην Προεδρεία, που τότε δεν αποκλειόταν, δεν θα άλλαζε τίποτα στην πολιτική κατάσταση!
[σημ.2: Για τον πρώτο γύρο, η νίκη του Μελανσόν επί της Λε Πεν θα ήταν εξασφαλισμένη αν το ΚΚΓ δεν είχε κατεβάσει τον πρόεδρό του, Ρουσέλ. Τι θα είχε γίνει αν είχαμε έναν δεύτερο γύρο Μακρόν / Μελανσόν; Δεν είναι σίγουρο ότι ο Μακρόν θα είχε νικήσει: Ασφαλώς κάτι τέτοιο θα προϋπέθετε την προσέλκυση ψήφων της Λε Πεν του πρώτου γύρου, πράγμα πιθανόν καθώς πολλοί εργαζόμενοι ψήφισαν δυστυχώς για την φασίστρια. Όμως και κυρίως, μια νίκη του Μελανσόν στον πρώτο γύρο, αλλάζοντας το διακύβευμα, θα είχε προφανώς κινητοποιήσει χιλιάδες και εκατομμύρια από όσους απείχαν στον πρώτο γύρο προβλέποντας έναν ανούσιο δεύτερο γύρο Μακρόν – Λεπέν.]
3- Αναγκαιότητα του αντικαπιταλιστικού κόμματος
Τόσο ο σύντροφος Μάνος, όσο και ο Αντώνης Νταβανέλος, σε ένα ενδιαφέρον άρθρο του σχετικά (“Κρίση-διάσπαση του NPA στη Γαλλία”), μοιάζουν να λυπούνται για τη διάλυση της LCR και τη δημιουργία του NPA το 2009. Ήταν κάπως και η δική μου άποψη τότε. Όμως με το πέρασμα του χρόνου, νομίζω πως η απόφαση και το σχέδιο αυτό ήταν απολύτως δικαιολογημένα. Ασφαλώς, ένας συλλογικός απολογισμός μένει να γίνει, και να ξαναδούμε τα λάθη [όπως: θριαμβολογία για το “κόμμα των 10.000 μελών”, την ίδια ώρα που αναπτυσσόταν το Αριστερό Κόμμα και μετά η Ανυπότακτη Γαλλία. Λαθεμένη διάθεση της παλιάς LCR να αφήσει την ηγεσία στους “νέους”. Είσοδος των σεκτών, όπως το “αργεντίνικο” ρεύμα των CCR, που κατάγγελνε την 4η Διεθνή, ή της φράξιας L’Etincelle. Απουσία μορφωτικού προγράμματος για τα νέα μέλη και ιδιαίτερα για τους νέους, παρά την επιτυχία του καλοκαιρινού πανεπιστημίου, κλπ.].
Το ξεκίνημα του NPA αντιστοιχούσε σε μια ιστορική αναγκαιότητα, στη βάση της εμπιστοσύνης από τους χώρους δουλειάς και τη νεολαία απέναντι στην τότε LCR για τη διατύπωση ριζοσπαστικών δράσεων μαζικής εμβέλειας και, άρα, για να περάσουμε σε υψηλότερο πολιτικά επίπεδο. Για διάφορους λόγους, όμως, ανάμεσα στους οποίους και η ανασταλτική παρουσία των φραξιών που ήδη αναφέρθηκε, το NPA πολύ γρήγορα χτυπήθηκε από παράλυση, καθώς και, λίγο αργότερα, και από συρρίκνωση στον αριθμό των μελών του. Το διακύβευμα, ωστόσο, είναι να ξαναπιαστεί το πνεύμα των πρώτων χρόνων, με την κεκτημένη κληρονομιά της LCR, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει το εφαλτήριο: επαναστατικό κόμμα είναι επίσης ο συλλογικός διανοούμενος για τον οποίο επέμεναν οι σύντροφοί μας ο Μπενσαϊντ και ο Κριβίν. Ένα συσπειρωμένο NPA γύρω από την πλειοψηφία του, με την κληρονομιά και την ιστορική νομιμοποίηση της LCR και των αγώνων του ίδιου του NPA, εγγράφεται σε αυτή την κατεύθυνση.
Όποιες και να είναι οι δυσκολίες της σημερινής κατάστασης, μπορούμε να ελπίζουμε σε μια νέα ανάπτυξη του NPA, χωρίς πλέον τις ανεξαρτητοποιημένες φράξιες, οι οποίες θα μπορούσαν να επανέλθουν μια μέρα στο επαναστατικό κόμμα εάν εγκαταλείψουν το σημερινό τους προσανατολισμό. Ήδη άλλωστε διαπιστώνεται ότι επανέρχονται αρκετοί σύντροφοι που μας είχαν αφήσει, αηδιασμένοι από τη βιαιότητα που επέβαλαν στην εσωτερική συζήτηση οι διάφορες φράξιες. Τίποτα δεν έχει κριθεί, αλλά οι σημερινές συζητήσεις αφήνουν να διαφανεί ένα νέο αγωνιστικό άλμα, που θα μπορούσε να βασιστεί στις θετικότερες πλευρές της πολιτικής μας ιστορίας. Και η πρώτη δοκιμή είναι ήδη εδώ: απέναντι στο σχέδιο του Μακρόν να διαλύσει ακόμα περισσότερο το δικαίωμα στη σύνταξη, η αριστερά ετοιμάζει μια ενωτική αντίδραση στο πλαίσιο ενός ενιαίου μετώπου στο οποίο το NPA, με τις δικές του θέσεις, παίζει ήδη σημαντικό ρόλο.
Christian Ionas
14/1/2023
[Αναδημοσίευση από το «Πριν«, 28/1/2023]
Παράρτημα 1: Αρχικό άρθρο του Μάνου Σκούφογλου στο «Πριν», 30/12/2022:
Διάσπαση ΝΡΑ: νέα εποχή για την αντικαπιταλιστική αριστερά
Μάνος Σκούφογλου
Τέλος εποχής για το Νέο Αντικαπιταλιστικό Κόμμα στη Γαλλία. Στο πρόσφατο συνέδριό του εκδηλώθηκε διαπάλη δύο διαφορετικών ρευμάτων, ενός δεξιόστροφου υπό την παλιά ηγεσία κι ενός ριζοσπαστικού με επιμονή στον αντικαπιταλιστικό και επαναστατικό χαρακτήρα. Με νέους όρους τίθεται το ζήτημα της ανεξαρτησίας της επαναστατικής πολιτικής και της ανασυγκρότησης των πολιτικών της οργανώσεων.
Στις 9-11 Δεκέμβρη πραγματοποιήθηκε το 5ο συνέδριο του Νέου Αντικαπιταλιστικού Κόμματος (ΝΡΑ) της Γαλλίας. Το συνέδριο κατέληξε σε διάσπαση, με την αποχώρηση της παλιάς ηγεσίας, η οποία, παρότι δεν εξασφάλισε την πλειοψηφία, εξακολουθεί να απαιτεί τον τίτλο και τους πόρους του κόμματος. Η διάσπαση του ΝΡΑ σηματοδοτεί ένα τέλος εποχής για όλη την ευρωπαϊκή αντικαπιταλιστική αριστερά. Στα τέλη της δεκαετίας του 2000, η LCR (Κομμουνιστική Επαναστατική Λίγκα) διέθετε 3.000 μέλη και έναν μεγάλο κύκλο συμπαθούντων. Στις προεδρικές εκλογές του 2002 και του 2007 πήρε ποσοστά άνω του 4%. Θεωρήθηκε, τότε, ότι ο τρόπος να μονιμοποιηθεί η ευρύτερη επιρροή της ήταν η δημιουργία ενός πλατιού αντικαπιταλιστικού κόμματος, μαζί με άλλες τάσεις της επαναστατικής αριστεράς. Με αυτή τη λογική, ιδρύθηκε το ΝΡΑ το 2009. Η αυτοδιάλυση της LCR είχε τελικά καταστροφικά αποτελέσματα. Από το ιδρυτικό συνέδριο έως το 2012 έγιναν τρεις διασπάσεις προς τα δεξιά, με προορισμό το τότε Μέτωπο της Αριστεράς του Μελανσόν, και το πλατύτερο ΝΡΑ κατέληξε σε λίγα χρόνια να έχει τα μισά μέλη από τη LCR. Κατά τη στιγμή της ίδρυσης, ωστόσο, μπορούσε να επικαλεστεί μια δύναμη άνω των 9.000 μελών. Εξάλλου, οι τάσεις που επεδίωκαν ένα παναριστερό αντινεοφιλελεύθερο μέτωπο ηττήθηκαν και το ΝΡΑ παρέμεινε στη γραμμή της οικοδόμησης μιας ανεξάρτητης αντικαπιταλιστικής αριστεράς.
Το 2012, το 2017 και το 2022 παρουσιάστηκε ανεξάρτητα στις εκλογές, με τον εργάτη της Φορντ Φιλίπ Πουτού. Οι αντιφάσεις στο εσωτερικό του, ωστόσο, παρέμεναν. Η ηγετική ομάδα του κόμματος ταλαντευόταν εξαρχής ανάμεσα στην ανεξάρτητη οικοδόμηση που εφάρμοζε στη Γαλλία και στην υποστήριξη «πλατιών» ρεφορμιστικών κομμάτων, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ και το Podemos, διεθνώς. Τελικά, oι αντιφάσεις εκδηλώθηκαν και στη Γαλλία, στις δημοτικές εκλογές του 2020. Στο Μπορντό, ο Πουτού εμφανίστηκε ως επικεφαλής –και εξελέγη δημοτικός σύμβουλος– κοινού συνδυασμού με το κόμμα του Μελανσόν (την Ανυπότακτη Γαλλία, πλέον), χωρίς αυτό να έχει συζητηθεί καν στα όργανα του κόμματος. Στον αντίποδα, οι αριστερές αντιπολιτευτικές τάσεις εντός του κόμματος ενισχύονταν, έχοντας ισχυρότερη παρουσία στους εργατικούς αγώνες και στη νεολαία.
Η συζήτηση για τις προεδρικές εκλογές του 2022 ήταν εμφανές ότι θα σηματοδοτούσε πολιτικές εξελίξεις στο ΝΡΑ. Η παλιότερη πλειοψηφία πρότεινε μια τρίτη υποψηφιότητα Πουτού. Οι δε αριστερές αντιπολιτεύσεις, με πρωτοβουλία της τάσης Αντικαπιταλισμός και Επανάσταση (A&R), επεδίωξαν να προτείνουν μια εναλλακτική κοινή υποψηφιότητα. Η διαδικασία ξεκίνησε με καλές προοπτικές, αλλά κλονίστηκε όταν η τάση CCR ανακοίνωσε ξαφνικά την υποψηφιότητα του μέλους της Ανάς Καζίμπ για τις προεδρικές εκλογές. Η δικαιολογημένη αντίδραση όλων των υπόλοιπων ρευμάτων οδήγησε στην αποχώρηση του CCR, κυρίως όμως στο να χαθεί η σίγουρη ευκαιρία για μια αριστερή πλειοψηφία στο κόμμα. Επικράτησε έτσι η υποψηφιότητα Πουτού, με τις αριστερές τάσεις να στηρίζουν εν τέλει την καμπάνια του, στον βαθμό που τουλάχιστον εκπροσωπούσε μια αντικαπιταλιστική εναλλακτική. Η κοινή καμπάνια δεν άμβλυνε τις διαφορές. Ο πόλεμος στην Ουκρανία ήγειρε νέες εντάσεις, με τις αριστερές αντιπολιτεύσεις να αντιτάσσονται στη θέση της σχετικής πλειοψηφίας, που υποστήριζε την παράδοση όπλων στο Κίεβο από τη Δύση. Στις βουλευτικές εκλογές του Ιούνη, η σχετική πλειοψηφία στήριξε το NUPES, το νέο πλατύ λαϊκό μέτωπο του Μελανσόν, στο οποίο συμμετέχουν επίσης το Κομμουνιστικό Κόμμα, το Σοσιαλιστικό Κόμμα και οι Πράσινοι – αντιθέτως, η αριστερά του κόμματος παρουσίασε, όπου μπορούσε, τους δικούς της ανεξάρτητους αντικαπιταλιστές υποψηφίους.
Οι αριστερές τάσεις εντός του κόμματος ενισχύονταν, με ισχυρότερη παρουσία σε εργατικούς αγώνες και νεολαία
Στον απόηχο αυτών των διαιρέσεων διοργανώθηκε το 5ο συνέδριο, στο οποίο διαμορφώθηκαν τρεις τάσεις: η πρώην πλειοψηφική τάση της ηγεσίας (πλατφόρμα Β), η οποία πρότεινε μια πολιτική «ενιαίου πολιτικού και κοινωνικού μετώπου» με τον ρεφορμισμό του Μελανσόν∙ η πλατφόρμα Γ, που συνένωνε το μεγαλύτερο τμήμα των αριστερών αντιπολιτεύσεων (A&R, Etincelle, DR κ.α.), επιμένοντας σε ένα ανεξάρτητο αντικαπιταλιστικό σχέδιο∙ και η μικρότερη αριστερή αντιπολιτευτική Πλατφόρμα Α. Στο συνέδριο έλαβαν 48%, 45,5% και 6% αντίστοιχα. Η παραδοσιακή ηγεσία της πλατφόρμας Β, βλέποντας ότι δεν μπορεί να εξασφαλίσει την πλειοψηφία κι ότι χάνει διαρκώς έδαφος στις νέες ηλικίες, είχε προαναγγείλει τη διάσπαση στα ΜΜΕ, δια στόματος Φιλίπ Πουτού. Αρνήθηκε να μπει σε οποιαδήποτε κοινή διαδικασία ψηφοφορίας και ανακοίνωσε πως συνεχίζει μόνη της το ΝΡΑ – το ειρωνικό είναι πως η διασπαστική αυτή στάση υπήρξε η κατάληξη μιας καμπάνιας που υποτίθεται ότι υπερασπιζόταν την ενότητα του κόμματος ενάντια σε όσους ήθελαν να το κάνουν ομοσπονδία αντιμαχόμενων τάσεων. Η αριστερά του κόμματος, έχοντας επιδιώξει να ολοκληρωθεί κανονικά το συνέδριο, διεκδικεί δικαίως τη συνέχεια του ΝΡΑ. Το βέβαιο είναι πως αποτελεί σαφώς σημαντικότερο μέγεθος για την ταξική πάλη στη χώρα.
Η διάσπαση του ΝΡΑ ολοκληρώνει τον κύκλο των αντικαπιταλιστικών κομμάτων στην Ευρώπη, κομμάτων ή μετώπων που προέκυψαν τα πρώτα χρόνια του αιώνα, στο περιβάλλον της σχετικής ανόδου των αγώνων από το αντιπαγκοσμιοποιητικό κίνημα και μετά. Τα κόμματα αυτά εκπροσώπησαν μια πραγματική στιγμή στην ανάπτυξη της συνείδησης των εργαζομένων και καταπιεσμένων∙ ταυτόχρονα, όμως χαρακτηρίστηκαν από αμφιταλαντεύσεις μεταξύ της ανεξάρτητης οργάνωσης των επαναστατικών δυνάμεων και της σύμπραξης με τον ρεφορμισμό. Υπό το βάρος των πρακτικών στρατηγικών διλημμάτων των επόμενων χρόνων, είτε απορροφήθηκαν από τον ρεφορμισμό (Κομμουνιστική Επανίδρυση στην Ιταλία, Μπλόκο στην Πορτογαλία, Κοκκινοπράσινη Συμμαχία στη Δανία), είτε διασπάστηκαν (ΝΡΑ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ). Οι αριστερές πτέρυγες αυτής της διαδικασίας, ωστόσο, με τη δύναμη των συγκεκριμένων εμπειριών της εποχής της κρίσης, μπορούν να αποτελέσουν τον πυρήνα για ένα νέο παράδειγμα αντικαπιταλιστικών επαναστατικών κομμάτων – το οποίο θα πρέπει να οργανωθεί και σε διεθνή κλίμακα.
Μάνος Σκούφογλου
Δημοσιεύθηκε στο ΠΡΙΝ στις 30-12-2022
Παράρτημα 2: «Ανταπάντηση» στο συρρικνωμένο άρθρο του Christian Ionas στο έντυπο «Πριν», 28/1/2023:
Η αλήθεια που δεν μπορεί να κρυφτεί
Διάλογος
Μάνος Σκούφογλου
Ανταπάντηση στο κείμενο του Christian Ionas σχετικά με τη διάσπαση του NPA
Στο πλαίσιο του βήματος που παρέχει το Πριν, κάποιος σύντροφος που υπογράφει με το όνομα Christian Ionas απαντά σε προηγούμενο άρθρο μου για τη διάσπαση του ΝΡΑ, υπερασπιζόμενος την προσπάθεια μιας δεξιόστροφης μειοψηφίας –την οποία ο ίδιος αναπάντεχα αποκαλεί πλειοψηφία– γύρω από την παλιά ηγεσία να αποκλείσει όλες τις αριστερές τάσεις από το κόμμα. Θα ήθελα εδώ να κάνω τρεις παρατηρήσεις:
– Είναι λυπηρό κάποιος που επικαλείται την παράδοση της 4ης Διεθνούς, με το βάρος που έχει η εργατική δημοκρατία στην παράδοση αυτή, να αρνείται το δικαίωμα της λειτουργίας τάσεων (τις οποίες αποκαλεί «φράξιες») και να υποστηρίζει τη διαγραφή τους από μια μειοψηφία που τυχαίνει να βρίσκεται για ιστορικούς λόγους σε θέσεις διοίκησης στο κόμμα.
– Τα νούμερα που δίνει ο ίδιος ο Ionas αποδεικνύουν ακριβώς αυτό που έγραφα στο προηγούμενό μου άρθρο, δηλαδή ότι μια μειοψηφία του κόμματος προσπαθεί να σφετεριστεί το όνομα και τις δομές του: ο «διαχωρισμός από τις φράξιες» ψηφίστηκε από 100 αντιπροσώπους, σε σύνολο 210 που συμμετείχαν στο συνέδριο, ενώ καμία άλλη τάση δεν ήθελε τον «διαχωρισμό».
– Η επίκληση σε κάποια ενότητα την οποία υποτίθεται ότι υπέσκαψαν φράξιες δεν μπορεί να συγκαλύψει το βασικό πολιτικό ζήτημα που οδήγησε στη διάσπαση: την απόφαση της μειοψηφίας να εγκαταλείψει το ανεξάρτητο αντικαπιταλιστικό σχέδιο του ΝΡΑ και να συμμαχήσει πολιτικά με τον ρεφορμισμό του Μελανσόν. Καμία επίκληση σε κάποια «ιστορική πλειοψηφία» δεν μπορεί να συγκαλύψει το γεγονός ότι η πρώην αυτή δεξιόστροφη πλειοψηφία έχασε την ικανότητα να εμπνέει και να στρατολογεί, γι’ αυτό και έχασε το κόμμα.
Μάνος Σκούφογλου
[Αναδημοσίευση από το «Πριν«, 28/1/2023]
ΤΠΤ - "4" 
[…] [le même en grec] […]