Τυνησία: Μακριά από την άνοιξη

Στις 25 Ιουλίου 2021 ο πρόεδρος της Τυνησίας Καΐς Σαγέντ απέπεμψε την κυβέρνηση και ανέστειλε τη λειτουργία του κοινοβουλίου, προσδίδοντας στον εαυτό του έκτακτες εξουσίες. Τα μέτρα αυτά θέτουν υπό αμφισβήτηση το δημοκρατικό πλαίσιο και τα δικαιώματα που αποκτήθηκαν με την πτώση του δικτάτορα Μπεν Αλί το 2011.

Στις 22 Σεπτεμβρίου, ο επικεφαλής του τυνησιακού κράτους επισημοποίησε το θεσμικό πραξικόπημά του, εκδίδοντας διατάξεις έκτακτης ανάγκης που ενισχύουν τις εξουσίες του εις βάρος της κυβέρνησης και του κοινοβουλίου, τα οποία θα αντικαταστήσει de facto νομοθετώντας με διατάγματα. Ο πρόεδρος Σαγέντ είχε δηλώσει ότι οι αποφάσεις αυτές είχαν προσωρινό χαρακτήρα και αποσκοπούσαν στην «εγκαθίδρυση ενός πραγματικού δημοκρατικού καθεστώτος στο οποίο ο λαός θα είναι ουσιαστικά ο κάτοχος της κυριαρχίας και η πηγή των εξουσιών που ασκεί μέσω εκλεγμένων αντιπροσώπων ή μέσω δημοψηφισμάτων». Λίγες ημέρες αργότερα, για να σχηματίσει νέα κυβέρνηση, διόρισε ως πρωθυπουργό τη Νάτζλα Μπουντέν, την πρώτη γυναίκα στην ιστορία της χώρας που έφτασε σε αυτή τη θέση, της οποίας ωστόσο μείωσε σημαντικά τις εξουσίες.

Το δημοκρατικό πλαίσιο σε κίνδυνο

Όμως, μετά το θεσμικό του πραξικόπημα, ο Σαγέντ έχει προβεί σε δεκάδες αυθαίρετες συλλήψεις, κατ’ οίκον περιορισμούς και απαγορεύσεις ταξιδιών, στο πλαίσιο της «σταυροφορίας κατά της διαφθοράς». Αυτό δεν εμπόδισε τον πρόεδρο να διατηρεί στενές σχέσεις με την ένωση εργοδοτών UTICA, η οποία για πολλούς ακτιβιστές αποτελεί μία από τις κύριες πηγές διαφθοράς.

Στα μέσα Σεπτεμβρίου, ο γενικός γραμματέας της Γενικής Εργατικής Ένωσης Τυνησίας (UGTT), Νουρεντίν Ταμπούμπι, προειδοποίησε για πρώτη φορά τον πρόεδρο, λέγοντας: «Αν προσπαθήσετε να παρεκκλίνετε από τον δρόμο ενός πολιτικού και δημοκρατικού κράτους, τότε το συνδικάτο είναι εδώ, έτοιμο και έμπειρο στον αγώνα». Ο συνδικαλιστής ηγέτης κατήγγειλε επίσης την «κατάληψη της εξουσίας».

Καμία βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης

Το αυταρχικό πραξικόπημα του Σαγέντ είχε αρχικά αρκετά σημαντική λαϊκή υποστήριξη, εξαιτίας της απογοήτευσης που συσσωρεύτηκε σε πλατιά τμήματα των λαϊκών τάξεων από την αύξηση της κοινωνικής ανισότητας, τη φτώχεια, την ανεργία και την απουσία υπευθυνότητας των κυβερνώντων κομμάτων, με φόντο το ξέσπασμα της επιδημίας Covid-19. Με σχεδόν 24.500 θανάτους, η Τυνησία κατέγραψε τον υψηλότερο κατά κεφαλήν αριθμό θανάτων στην περιοχή της Αραβίας και της Αφρικής. Η χώρα κατέγραψε επίσης 7.773 κοινωνικές διαμαρτυρίες τους πρώτους έξι μήνες του 2021, έναντι 4.566 για την ίδια περίοδο το 2020, σύμφωνα με πρόσφατα στατιστικά στοιχεία που δημοσίευσε μια ΜΚΟ, η FTDES.

Το ισλαμικό φονταμενταλιστικό κίνημα Εννάχντα, το οποίο βρίσκεται στην εξουσία εδώ και 10 χρόνια μέσω διαφόρων κυβερνητικών συνασπισμών, αποτέλεσε ιδιαίτερα τον στόχο των διαδηλωτών που βγήκαν στους δρόμους για να υποστηρίξουν τα μέτρα του Τυνήσιου προέδρου. Η Εννάχντα ενθάρρυνε τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, τις ιδιωτικοποιήσεις και τα μέτρα λιτότητας, φτωχοποιώντας περαιτέρω τα λαϊκά στρώματα. Οι διαδοχικές τυνησιακές κυβερνήσεις έχουν χρεωθεί όλο και περισσότερο στους ξένους πιστωτές. Το εξωτερικό χρέος αντιπροσώπευε περίπου τα δύο τρίτα του δημόσιου χρέους το 2020, γεγονός που δημιούργησε πολλά ερωτήματα σχετικά με την εξυπηρέτηση του χρέους, τη βιωσιμότητα και τους δημόσιους πόρους που θα ανακατευθυνθούν προς την αποπληρωμή του αντί για πιο παραγωγικούς στόχους ή το σύστημα κοινωνικής προστασίας. Ομοίως, το ιστορικό του κινήματος σε θέματα δημοκρατίας δεν είναι καθόλου θετικό, με σημαντική καταστολή των κοινωνικών κινημάτων και αντίθεση στην ισότητα των φύλων.

Είναι ο Καΐς Σαγέντ μια εναλλακτική λύση;

Η ευθύνη της Εννάχντα και των άλλων κομμάτων που βρίσκονται στην εξουσία από το 2011 είναι ξεκάθαρη στην κοινωνικοοικονομική και πολιτική κρίση της χώρας. Ωστόσο, ο Σαγέντ δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση μια προοδευτική εναλλακτική λύση, το αντίθετο μάλιστα. Όπως δήλωσε ο Χάμμα Χαμμάμι, γενικός γραμματέας του Parti des travailleurs tunisien (Εργατικό Κόμμα Τυνησίας), «ο πόλεμος μεταξύ του Σαγέντ και των πολιτικών κομμάτων δεν είναι ένας πόλεμος για διαφορετικές προσεγγίσεις στα οικονομικά προβλήματα της Τυνησίας, αλλά για την εξουσία». Ο Σαγέντ είναι κι αυτός βαθιά συντηρητικός, αντίθετος με την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών στα δικαιώματα κληρονομιάς, την αποποινικοποίηση της ομοφυλοφιλίας και την κατάργηση της θανατικής ποινής. Τέλος, οι ενέργειές του συνιστούν ένα βήμα προς τα πίσω στην υπεράσπιση των δημοκρατικών δικαιωμάτων των λαϊκών τάξεων.

Πρέπει να αντιταχθούμε στην αυταρχική διολίσθηση του προέδρου Σαγέντ, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα τις προοδευτικές και δημοκρατικές εναλλακτικές λύσεις τις οποίες αντιμάχονται η Εννάχντα και τα άλλα κόμματα εξουσίας, για να αποτρέψουμε την επιστροφή σε ένα status quo που είναι αβάσταχτο για τις λαϊκές τάξεις της Τυνησίας.

Joseph Daher (*)

11/10/2021

(*) O Joseph Daher είναι σύριος ακτιβιστής και πανεπιστημιακός στην Ελβετία. Έχει γράψει μεταξύ άλλων το “Syria After the Uprising: The Political Economy of State Resilience” (Pluto, 2019) και το “Hezbollah: The Political Economy of Lebanon’s Party of God” (Pluto, 2016). Είναι ο ιδρυτής του blog “Syria Freedom Forever” και είναι και από τους ιδρυτές της Συμμαχίας Σοσιαλιστών Μέσης Ανατολής και Βορείου Αφρικής (Alliance of Middle Eastern and North African Socialists).

Μετάφραση στα ελληνικά (απ’όπου το αναδημοσιεύουμε): elaliberta.gr

Άρθρο που πρωτοδημοσιεύτηκε στα γαλλικά στο ελβετικό solidaritéS n° 395, 11/10/2021

Το ίδιο και στα αγγλικά: Joseph Daher, “Far from Spring”, International Viewpoint, 30 Οκτωβρίου 2021

Ανακοίνωση για την Τυνησία, του γαλλικού NPA

Abir Selim

Διεθνής αλληλεγγύη ενάντια στην αυταρχική παλινόρθωση!

Στην Τυνησία, η αστυνομική και νομική καταστολή, με τέτοια σοβαρότητα και μέγεθος που δεν έχει παρατηρηθεί από την εγκαθίδρυση της φιλελεύθερης δημοκρατίας το 2011, στρέφεται σήμερα εναντίον διαδηλωτών όλων των πολιτικών τάσεων.

Η καταστολή, που ήταν ήδη βάναυση εναντίον όσων συμμετείχαν στο κοινωνικό κίνημα του χειμώνα του 2020-2021, εξαπλώθηκε και εντάθηκε μετά το πραξικόπημα της 25ης Ιουλίου 2021. Πρώην βουλευτές έχουν παραπεμφθεί ενώπιον στρατιωτικών δικαστηρίων και έχουν φυλακιστεί. Οι δημοσιογράφοι που ασκούν κριτική εμποδίζονται να κάνουν τη δουλειά τους και παρενοχλούνται από την αστυνομία. Η τελευταία έχει αμοληθεί εναντίον των κατοίκων των εργατικών συνοικιών, των ΛΟΑΤ, των ακτιβιστών συλλογικοτήτων και των πολιτικών ακτιβιστών, των συνδικαλιστών κ.ο.κ.

Θέτοντας τέλος στη φιλελεύθερη δημοκρατία που εγκαθιδρύθηκε το 2011, το πραξικόπημα είναι η βίαιη απάντηση στις αντιφάσεις μεταξύ, αφενός, των χώρων αυτοοργάνωσης και αμφισβήτησης που άνοιξε η επανάσταση και, αφετέρου, της διατήρησης της καπιταλιστικής και πατριαρχικής τάξης. Εδώ και αρκετά χρόνια, αμέτρητοι εργαζόμενοι αμφισβητούν την αυθαιρεσία των εργοδοτών και απαιτούν πιο αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας. Αμέτρητες γυναίκες έχουν διεκδικήσει την ισότητα των φύλων και τον τερματισμό της έμφυλης βίας, παράλληλα με τη δημιουργία ενός κινήματος ΛΟΑΤ.

Ενώ η κοινωνική ανισότητα και η φτώχεια δημιουργούν συνθήκες κατάρρευσης, η αυταρχική παλινόρθωση στοχεύει στη διασφάλιση των συμφερόντων των εργοδοτών και στη διατήρηση της πατριαρχίας.

Το Nouveau parti anticapitaliste (NPA) εκφράζει την αλληλεγγύη του σε όλους εκείνους στην Τυνησία που αντιστέκονται στην αυταρχική παλινόρθωση και αγωνίζονται για μια πιο δίκαιη κοινωνία.

Nouveau parti anticapitaliste

28/10/2021

Αναδημοσίευση από: elaliberta.gr

Aνακοίνωση του γαλλικού NPA: Abir Selim, «Tunisie : face à la restauration autoritaire, solidarité internationale !», L’Anticapitaliste, νο 588, 28 Οκτωβρίου 2021. Και στα αγγλικά: Abir, Selim, “International solidarity against authoritarian restoration!”, International Viewpoint, 30 Οκτωβρίου 2021.

https://tpt4.org/?p=6653