Συνέντευξη του David Renton στον Ashley Smith για το Truthout, 19/9/2019
Το Brexit διαίρεσε την βρετανική αριστερά και επισκίασε τον κοινωνικό αγώνα
Με την εκλογή του Boris Johnson στην ηγεσία του Συντηρητικού κόμματος στη Βρετανία, η κρίση του Brexit κορυφώνεται. Μέσα στην πρώτη βδομάδα της πρωθυπουργίας του, ο Τζόνσον ανέστειλε την λειτουργία του κοινοβουλίου και απειλεί να αποσύρει τη Βρετανία από την ΕΕ δίχως συμφωνία1.
Ο David Renton είναι βρετανός δικηγόρος, ιστορικός και επί μακρόν αγωνιστής της αριστεράς. Είναι συγγραφέας ενός πλήθους βιβλίων, μεταξύ των οποίων και το προσφάτως εκδοθέν “The new Authoritarians: Convergence on the Right”, εκδόσεις Haymarket. Σε αυτήν τη συνέντευξη που έδωσε στον Άσλυ Σμιθ για το Truthout, ο Renton συζητά τις πολιτικές πτυχές του Brexit και την ανάδειξη μιας νέας Δεξιάς στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ερώτηση [Ashley Smith]: Η κρίση του Brexit φαίνεται να έχει πάρει μια δραματική στροφή μετά την εκλογή Johnson στην πρωθυπουργία. Ποιες είναι οι τελευταίες εξελίξεις;
Απάντηση [David Renton]: Δύο είναι οι πρόσφατες εξελίξεις. Πρώτον, ο Μπόρις Τζόνσον ανέστειλε τη λειτουργία του Κοινοβουλίου, ή όπως τεχνικά λέγεται, επέκτεινε τη φθινοπωρινή σύντομη διακοπή του επί πέντε βδομάδες -την μεγαλύτερη διακοπή από το 1979. Επομένως, το Βρετανικό Κοινοβούλιο δεν αναμένεται να επανασυγκροτηθεί πριν από την 14η Οκτώβρη.
Ο Τζόνσον επίσης απείλησε να διαγράψει τα μέλη της κοινοβουλευτικής ομάδας των Συντηρητικών που θα ψήφιζαν ενάντιά του2. Και όταν αυτοί το έκαναν, έμεινε δίχως κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Ενώ θέλει να υλοποιήσει το Brexit, δεν έχει την κοινοβουλευτική στήριξη για να το πραγματοποιήσει. Και είναι γι’ αυτό το λόγο που θέλει να κρατήσει τους βουλευτές έξω από το κοινοβούλιο όσο περισσότερο γίνεται μέχρι την 31η Οκτώβρη3.
Δεύτερον, το Ανώτατο Πολιτικό Δικαστήριο της Σκωτίας αποφάνθηκε πως αυτή η αναβολή του κοινοβουλίου είναι παράνομη. Επί της ουσίας, το Δικαστήριο είδε ιδιωτικά emails και πρακτικά του υπουργικού συμβουλίου στα οποία ο Τζόνσον και οι συνεργάτες του κάνουν ξεκάθαρο πως σκοπεύουν να αρνηθούν από το κοινοβούλιο να διασκεφτεί επί του Brexit. Αυτή η στάση της κυβέρνησης καταδεικνύει μια βαθιά εχθρότητα απέναντι στην κοινοβουλευτική παράδοση, στους συνταγματικούς κανόνες και στην ίδια τη δημοκρατία.
Την ίδια στιγμή, δικαστήρια στην Αγγλία και τη Βόρειο Ιρλανδία έχουν αποφασίσει υπέρ του Τζόνσον εκτιμώντας πως οι πράξεις του ήταν σύννομες με τις πρωθυπουργικές δικαιοδοσίες του. Τώρα, λοιπόν, εναπόκειται στο Ανώτατο Δικαστήριο να αποφασίσει εάν θα επικυρώσει την αναστολή του κοινοβουλίου ή θα την κηρύξει παράνομη.
Ερ.: Αυτή η απόφαση του Τζόνσον προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση του ηγέτη των Εργατικών, Jeremy Corbyn, καθώς επίσης και διαδηλώσεις έξω από το κοινοβούλιο. Ποια ήταν η στάση των Εργατικών και τι έγινε με τις διαδηλώσεις ;
Απ.: Οι Εργατικοί κατήγγειλαν την απόφαση Τζόνσον για αναστολή του κοινοβουλίου. Εδώ θα πρέπει να υπογραμμίσουμε, πως στο βρετανικό πολιτικό σύστημα η εκτελεστική εξουσία (κυβέρνηση) δεν εκλέγεται άμεσα από τις εθνικές εκλογές και έτσι αντλεί την ισχύ της σε δεύτερο χρόνο και δια μέσω της πλειοψηφίας του κοινοβουλίου (Βουλής των Κοινοτήτων, House of Commons).
Αυτό που είπαν οι Εργατικοί είναι πως ο Τζόνσον δεν έχει πλέον την πλειοψηφία του κοινοβουλίου και επομένως θα πρέπει να παραιτηθεί από την πρωθυπουργία.
Και ενώ η κοινοβουλευτική αντιπολίτευση άρχισε να συνεργάζεται στενότερα από ποτέ άλλοτε μετά το δημοψήφισμα του Brexit το 2016, 20.000 άνθρωποι διαδήλωναν μπροστά από το κοινοβούλιο. Σε αυτές τις κινητοποιήσεις υπήρξαν δύο ευρείες ομάδες. Η πρώτη, ήταν υποστηρικτές των Φιλελεύθερων Δημοκρατών, το αντίστοιχο του Δημοκρατικού κόμματος των ΗΠΑ. Κύρια έμφασή του ήταν να διαδηλώσουν κατά του Brexit και υπέρ της παραμονής της Βρετανίας στην ΕΕ.
Η δεύτερη ομάδα, ήταν υποστηρικτές του Κόρμπυν, που διαδήλωναν ενάντια στον Τζόνσον για το επιχειρούμενο πραξικόπημά του, το οποίο ήταν για να φράξει το δρόμο στους Εργατικούς και να μην ανατρέψουν τους Συντηρητικούς εξασφαλίζοντας δική τους κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Αυτές οι δύο ομάδες διαδηλωτών βρέθηκαν στις κινητοποιήσεις για διαφορετικούς λόγους και γι’ αυτό και δεν ενώθηκαν. Μπορούσε κανείς να δει τις διαφορές μεταξύ αυτών των ομάδων στην υποδοχή που επιφύλασσαν στους διάφορους ομιλητές. Και δε θυμάμαι ξανά, μια διαδήλωση αυτού του μεγέθους να έχει ανεπίλυτο τον πολιτικό της χαρακτήρα, την πολιτικής της στάση. Σε κάθε περίπτωση, και καθώς ο αγώνας ενάντια στον Τζόνσον πήρε μια δικαστική τροπή, οι διαδηλώσεις άρχισαν να υποχωρούν.
Ερ.: Γιατί οι Συντηρητικοί στράφηκαν υπέρ του Brexit όταν ένα τόσο μεγάλο μέρος του βρετανικού κεφαλαίου αντιτίθεται σε αυτό;
Απ.: Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να επισημάνουμε πως το κόμμα των Συντηρητικών δεν υποστήριξε εξ’ αρχής το Brexit. Σε κάθε περίπτωση, δεν ήταν το δικό τους “πλάνο Α”. Πριν από τρία χρόνια ο τότε πρωθυπουργός David Cameron, πραγματοποιώντας το δημοψήφισμα, ηγήθηκε μιας καμπάνιας υπέρ της βρετανικής παραμονής στην ΕΕ. Όταν τελικώς το Brexit υπερίσχυσε, το κόμμα του βρέθηκε σε κάποιο βαθμό αιχμάλωτο των εξελίξεων και προσπάθησε να βρει λύσεις αυτοσχεδιάζοντας.
Μέσα σε αυτήν την πορεία, μια δεξιά τάση του κόμματος κατέλαβε την ηγεσία του. Αυτοί οι άνθρωποι δεν ήταν σε αυτές τις θέσεις πριν από 6 μήνες, πολύ περισσότερο πριν από τρία χρόνια. Η μεταμόρφωση δε αυτού του κόμματος ήταν συγκλονιστική. Όταν, για παράδειγμα, ο Τζόνσον κέρδισε την ηγεσία του κόμματος, πραγματοποίησε έναν δίχως προηγούμενο ανασχηματισμό τόσο σε έκταση όσο και σε πολιτικό στίγμα. Και αυτή είναι μόνο μια από τις πιο πρόσφατες ανατροπές που άλλαξαν εκ βαθέως το πρόγραμμα και την πολιτική των Συντηρητικών, καθώς αυτό αγκάλιαζε το Brexit και μια όλο και πιο δεξιά μετατόπιση του.
Ένα ακόμη σημαντικό σημείο που πρέπει εδώ να δούμε είναι πως δεν υπάρχει μια γραμμική συσχέτιση μεταξύ μιας κοινωνικής τάξης, του πολιτικού της κόμματος και του πολιτικού προγράμματος αυτού του κόμματος. Διαφορετικοί άνθρωποι μέσα σε ένα κόμμα αγωνίζονται και αντιπαρατίθενται πάνω σε διαφορετικά προγράμματα της κοινωνικής τους τάξης.
Όπως επισημαίνω στο τελευταίο μου βιβλίο, The New Authoritarians,αυτό που έχουμε δει σε πολλές χώρες τα τελευταία χρόνια είναι μια σύγκλιση μεταξύ της παραδοσιακής συντηρητικής πτέρυγας των δεξιών κομμάτων με την άκρα δεξιά έχοντας ως πεδίο συνάντησης την ισλαμοφοβία και τις φυλετικές διακρίσεις (ιδίως σε σχέση με το κοινωνικό κράτος και τις πολιτικές κοινωνικής πρόνοιας).
Αυτό είναι που συνέβη και στη Μ.Βρετανία με το Συντηρητικό Κόμμα. Η πτέρυγα του κόμματος που συσπειρώνεται πίσω από τον Τζόνσον είναι απολύτως προσηλωμένη στην κυριαρχία της καπιταλιστικής τάξης έναντι της κοινωνίας και εκτιμάει πως η επιλογή του Brexit είναι ο καλύτερος τρόπος για να επιτευχθεί αυτό. Παρόλα αυτά, το Brexit δεν ήταν η προτιμώμενη επιλογή του μεγαλύτερος τμήματος του βιομηχανικού κλάδου και οι περισσότερες μεγάλες επιχειρήσεις ακόμη προτιμούν μια όσο περισσότερο μαλακή και ανώδυνη γίνεται έξοδο από την ΕΕ.
Ο Τζόνσον, από τη μεριά του, έχει την υποστήριξη ενός τμήματος του χρηματοπιστωτικού τομέα και ενός τμήματος της παγκόσμιας πλουτοκρατίας όπως αυτή που κατέχει, για παράδειγμα, τις βρετανικές εφημερίδες. Δεν είναι η πλειοψηφία της επιχειρηματικής τάξης, είναι παρόλα αυτά μια σημαντικά μεγάλη μειοψηφία ικανή να κυριαρχήσει. Σε αυτές τις συνθήκες, ο Τζόνσον, έχοντας την εντολή του δημοψηφίσματος, θα συνεχίσει να πιέζει για ένα Brexit, ακόμη και δίχως κοινοβουλευτική πλειοψηφία και μέχρις ότου να γίνουν οι επόμενες εκλογές και τις χάσει.
Ερ.: Και πως ο Τζόνσον, και μαζί με αυτόν αυτή η νέα δεξιά, κατέκτησε την εκλογική υποστήριξη της Βρετανίας;
Απ.: Αυτό που κατάφεραν είναι να συγκροτήσουν ένα πραγματικό εκλογικό μπλοκ χρησιμοποιώντας το Brexit, την ξενοφοβία και την ισλαμοφοβία ως ψευδείς απαντήσεις στα πραγματικά προβλήματα της κοινωνίας. Η πλειοψηφία αυτών που στήριξαν το Brexit ήταν σχετικά εύποροι: το Brexit επικράτησε στις περισσότερο εύπορες περιοχές της Βρετανίας, σε περιφέρειες κοινοβουλευτικών εδρών που παραδοσιακά ψήφιζαν υπέρ των Συντηρητικών.
Την ίδια στιγμή όμως, αυτή η δεξιά κέρδισε και μια μειοψηφία της εργατικής τάξης που εξαρτιόταν από επιδόματα στήριξης του κοινωνικού κράτους και είχαν υποστεί άγριες περικοπές μετά την ύφεση του 2008. Αυτό που έκανε η δεξιά είναι να τους πείσει πως όλοι αυτοί θα μπορούσαν να προστατεύσουν τα επιδόματα τους εάν η μετανάστευση, και πιο συγκεκριμένα η μετανάστευση μουσουλμάνων, περιοριζόταν.
Για παράδειγμα, στο βασικό φυλλάδιο της επίσημης καμπάνιας υπέρ της αποχώρησης (Vote Leave4) αναφερόταν πως -αν δεν επικρατούσε το Brexit- η Βρετανία θα βρισκόταν στην ΕΕ μαζί με την Τουρκία, μια μουσουλμανική χώρα. Η Τουρκία, ασφαλώς, δεν είναι μέλος της ΕΕ και ούτε προβλέπεται στο κοντινό μέλλον να γίνει. Παρόλα αυτά, η καμπάνια υπέρ της αποχώρησης ισχυριζόταν πως εκατομμύρια Μουσουλμάνων θα κατέφθαναν στη Βρετανία, μαζί με τις δικές τους παραδόσεις, παίρνοντας τα κοινωνικά επιδόματα των Βρετανών εργατών. Είχαν μάλιστα εικονογραφήσει τα φυλλάδια τους με τόξα προερχόμενα από την Τουρκία να στοχεύουν την Βρετανία για να κάνουν ακόμη περισσότερο παραστατική την απειλή της μουσουλμανικής μετανάστευσης.
Η νέα αυταρχική δεξιά κάνει ακριβώς το ίδιο πράγμα σε κάθε χώρα. Και όλο και περισσότερο αυξάνουν τη διεθνή συνεργασία τους με σκοπό να προωθήσουν το κοινό τους πρόγραμμα. Είναι γι’ αυτό που ο Trump, όπως και άλλοι, υποστήριξαν την αυταρχική κίνηση του Τζόνσον να εκβιάσει ένα Brexit. Το βλέπουν ως ένα τρόπο να μετατοπίσουν ακόμη περισσότερο στα δεξιά την πολιτική ατζέντα διεθνώς.
Ερ.: Το Brexit όμως δεν προκάλεσε κρίση μόνο στους Συντηρητικούς αλλά και στους Εργατικούς. Πώς τοποθετήθηκαν ο Κόρμπυν και οι Εργατικοί πάνω σε αυτό το ζήτημα; Ποιοι είναι οι κίνδυνοι και οι παγίδες που αντιμετωπίζει το κόμμα των Εργατικών απέναντι στο Brexit;
Απ.: Θα πρέπει να επισημάνουμε εδώ πως η στρατηγική των Εργατικών απέναντι στο Brexit έχει περάσει από δύο στάδια. Μέχρι και τις Ευρωεκλογές, νωρίτερα αυτό το χρόνο, η βασική τους προσέγγιση ήταν: “καλύτερα να μη μιλάμε για το Brexit και ας κάνουμε πολιτική για οτιδήποτε άλλο. Εάν πάρουμε μια σκληρή θέση -είτε υπέρ, είτε κατά της ΕΕ- θα χάσουμε ψηφοφόρους που αλλιώς θα ψήφιζαν Εργατικούς. Αντίθετα, θα πρέπει να αποφύγουμε η πολιτική ατζέντα να υπαχθεί στη συζήτηση για το Brexit”.
Αυτή η προσέγγιση τα πήγε σχετικά καλά στις εθνικές εκλογές του 2017 αλλά απέδωσε εξαιρετικά χαμηλά στις Ευρωεκλογές φέτος. Τελικώς, δεν ήταν ιδιαιτέρως ελκυστική για καμία από τις δύο μεριές της συζήτησης για το Brexit. Και όσο περισσότερο το Brexit γινόταν η κύρια συζήτηση της βρετανικής πολιτικής σκηνής, τόσο λιγότερο έδειχναν οι Εργατικοί πως έχουν να πουν κάτι.
Από τη στιγμή που ο Τζόνσον ανέστειλε τη λειτουργία του κοινοβουλίου, οι Εργατικοί έστρεψαν τη θέση τους προς μια ήπια υποστήριξη της βρετανικής παραμονής εντός της ΕΕ. Αυτό, σε συνδυασμό με την αντίθεσή τους στην αυταρχική διακυβέρνηση του Τζόνσον, αύξησε τη δημοφιλία τους. Και ενώ οι Συντηρητικοί συνεχίζουν να είναι μπροστά στις δημοσκοπήσεις, η διαφορά τους με τους Εργατικούς έχει πλέον μειωθεί στο 3 με 5%, μια διαφορά που είναι αρκετά μικρή να δώσει ακόμη και τη νίκη στους Εργατικούς στις επόμενες εκλογές.
Αλλά θα είναι παγίδα για τους Εργατικούς εάν μετατραπούν σε ένα κόμμα στοιχισμένο πίσω από το στρατόπεδο της παραμονής στην ΕΕ. Γιατί, ενώ μια αλλαγή στάσης τους μπορεί να βελτιώνει την υποστήριξη που λαμβάνουν από το στρατόπεδο της παραμονής, μια τέτοια στάση ρισκάρει την ίδια στιγμή την υποστήριξη ψηφοφόρων που παραδοσιακά ταυτίζονταν με το Εργατικό κόμμα.
Οι Εργατικοί βρέθηκαν σε μια αντίστοιχη θέση και στη Σκωτία κατά τη διάρκεια του δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία (2014). Εκεί, όταν βρέθηκαν αντιμέτωποι με ένα κίνημα ανταρσίας στη βάση τους υπέρ της ανεξαρτησίας, το κόμμα εναντιώθηκε σε αυτό και υποστήριξε την υπάρχουν κατάσταση. Έτσι στην πορεία κατέληξε να χάσει όλη την εργατική του βάση στη Σκωτία από το Σκωτσέζικο Εθνικό Κόμμα (SNP). Τα θέματα της Σκωτσέζικης ανεξαρτησίας και του Brexit ασφαλώς δεν είναι της ίδιας φύσης, αλλά σε κάθε περίπτωση θα ήταν λάθος για τους Εργατικούς εάν συνέχιζαν να βλέπουν τον εαυτό τους ως ένα κόμμα του παλιού, καλού ή κακού, καιρού αντί ως ένα κόμμα της αλλαγής.
Οι Εργατικοί αντιμετωπίζουν και μια σειρά άλλες παγίδες που έχουν στο παρελθόν εγκλωβίσει και άλλα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα. Θα πιεστούν, για παράδειγμα, να σχηματίσουν μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας με κόμματα της δεξιάς. Ακόμη και εάν ο Κόρμπυν κερδίσει κοινοβουλευτική πλειοψηφία για τους Εργατικούς -πράγμα που φαίνεται δύσκολο-, θα αντιμετωπίσει πραγματικές δυσκολίες στο να εφαρμόσει το πρόγραμμα του. Πιο χαρακτηριστικά από όλα ίσως, θα έχει μόνο μια μικρή πλειοψηφία της κοινοβουλευτικής ομάδας των Εργατικών τοποθετημένη δίχως περιστροφές με το μέρος του και έτσι, αργά ή γρήγορα, θα χρειαστεί να αναζητήσει συμβιβασμούς με την κεντρίστικη πτέρυγα του κόμματος του.
Ερ.: Αυτό είναι και το σημείο που αναδεικνύεις σε ένα σημείο στο τελευταίο σου βιβλίο, ότι ακριβώς δεν είναι δυνατόν να σταματήσουμε τα κόμματα της νέας δεξιάς με τη βοήθεια των κομμάτων του κατεστημένου και του προγράμματός τους, που υποστηρίζει το status quo. Γιατί αυτό;
Απ.: Η δεξιά στη Βρετανία νίκησε στο δημοψήφισμα, εν μέρει, κερδίζοντας τμήματα της εργατικής τάξης που υπέφεραν από την επέλαση του νεοφιλελευθερισμού και της λιτότητας. Σε αυτούς προσέφεραν μια αντιδραστική απάντηση (να σταματήσουμε τη μετανάστευση) σε πραγματικά προβλήματα όπως η βίαιη επίθεση στο κοινωνικό κράτος από το 2008 και μετά.
Αυτούς τους ψηφοφόρους, λοιπόν, δεν μπορείς να τους κερδίσεις πίσω υπερασπιζόμενος το status quo που κατέστρεψε τις ζωές τους και χαμήλωσε το βιοτικό επίπεδο διαβίωσής τους. Εάν τους πεις: “είτε με το Brexit, ή με δίχως συμφωνία Brexit, θα χάσετε ένα 5% του βιοτικού σας επίπεδου”, η απάντηση τους θα είναι: “Μα έχουμε ήδη χάσει πολύ περισσότερο από 5% μέχρι σήμερα”. Αυτό ήταν το μήνυμα που τους έστειλε η καμπάνια υπέρ της παραμονής στην ΕΕ το 2016 και γι’ αυτό το λόγο έχασε.
Αντίθετα, χρειάζεται να τους παρουσιάσεις μια ριζοσπαστική εναλλακτική τόσο απέναντι στα κόμματα του νεοφιλελεύθερου κατεστημένου όσο και απέναντι στο ρατσιστικό δηλητήριο της άκρας δεξιάς. Χρειάζεται να τους πεις: “είμαστε αποφασιστικά δεσμευμένοι να αυξήσουμε το επίπεδο διαβίωσής σας, να αυξήσουμε τα κοινωνικά σας επιδόματα και τους μισθούς σας και θα το κάνουμε αυτό χρονιά με χρονιά δίχως παρέκκλιση”. Και χρειάζεται να αντιπαρατεθείς και με τον ρατσισμό που η δεξιά χρησιμοποιεί για να στρέψει τις ευθύνες για το αδιέξοδο αυτό από το σύστημα προς τα θύματά του.
Μόνο κάνοντας και τα δύο αυτά πράγματα μπορεί κανείς να νικήσει τη νέα, αυταρχική δεξιά. Το κόμμα των Εργατικών, υπό τον Κόρμπυν, το κατάφερε αυτό -έστω και για λίγο. Ο Κόρμπυν έδωσε πραγματικές απαντήσεις σε πραγματικά προβλήματα που αντιμετώπιζε η εργατική τάξη, αντιπαρατέθηκε με το ρατσισμό της αστυνομίας, ανέδειξε το ζήτημα της στεγαστικής κρίσης και έκανε καμπάνιες ενάντια στην ανεργία και για νέες δουλείες. Είναι γι’ αυτό που τα κατάφεραν τόσο καλά οι Εργατικοί στις εκλογές του 2017.
Αλλά καθώς το Brexit ήρθε στο επίκεντρο της βρετανικής πολιτικής σκηνής, όλα αυτά τα ερωτήματα μετατοπίστηκαν στον περιθώριο κάνοντας πολύ πιο δύσκολο για τον Κόρμπυν και τους συμμάχους του μέσα στο Εργατικό Κόμμα να θέσουν αυτές τις σοσιαλδημοκρατικές απαντήσεις. Ακόμη χειρότερα, συμβιβάστηκε στο ζήτημα της μετανάστευσης. Είναι και γι’ αυτό που δείχνει ίσως λιγότερο πειστικός από ό,τι πριν από μερικά χρόνια.
Ερ.: Το Brexit φαίνεται να καταράστηκε και τη ριζοσπαστική αριστερά, πρώτον διασπώντας την στο ζήτημα της παραμονής στην ΕΕ και, δεύτερον, καθιστώντας ανέφικτη την ανάδυση μιας ρεαλιστικής εναλλακτικής απέναντι στην κρίση. Γιατί ήταν τελικώς αυτή η κατάσταση και τι μπορεί να κάνει σήμερα η αριστερά;
Απ.: Εδώ θα πρέπει να είμαστε ειλικρινείς για την κατάσταση της βρετανικής άκρας αριστεράς. Είναι κατά αρχήν πολύ διαφορετικά τα πράγματα από την αμερικάνικη αριστερά που είναι σχετικά ενωμένη ενάντια στον Τραμπ, παρά τις όποιες στρατηγικές διαφορές σε σχέση το Δημοκρατικό κόμμα. Η αριστερά στις ΗΠΑ έχει βοηθήσει να χτιστεί μια πλατιά ενωτική αντίσταση στο ρατσισμό του Τραμπ, τον σεξισμό του και τη δαιμονοποίηση των μεταναστών.
Η κατάσταση στη Βρετανία είναι διαφορετική. Και ενώ είμαστε στη μέση ενός “πολιτιστικού πολέμου” σε ό,τι αφορά το Brexit, η βρετανική αριστερά, αντί να ενωθεί μέσα σε αυτήν τη μάχη, έχει αντιθέτως διασπαστεί ακριβώς στη μέση, μεταξύ υποστηρικτών της παραμονής και υποστηρικτών της εξόδου από την ΕΕ. Με την κάθε μεριά αυτού του σχίσματος να αξιολογεί διαμετρικά αντίθετα την κατάσταση.
Αριστεροί αγωνιστές που τοποθετήθηκαν τακτικά ενάντια στο Brexit βλέπουν υποστηρικτές της εξόδου (μέσα στην αριστερά) να κάνουν παραχωρήσεις στη δεξιά. Πολλοί από αυτούς που υποστήριξαν μια αριστερή έξοδο από την ΕΕ βρέθηκαν να υποβιβάζουν το κύμα της ξενοφοβίας που μας έπνιξε μετά το δημοψήφισμα και άλλοι τα πήγαν ακόμη χειρότερα. Ορισμένα πρώην μέλη του Κομμουνιστικού κόμματος, για παράδειγμα, κατέληξαν να γίνουν επαγγελματίες πλήρους απασχόλησης για λογαριασμό της δεξιάς, ξεπλένοντας χρήματα για λογαριασμό δεξιών πολυεκατομμυριούχων σε ψεύτικες καμπάνιες υποτιθέμενων αριστερών ή εργατικών συνδικάτων. Είδαμε ακόμη και πρώην τροτσκιστές να κατεβαίνουν υποψήφιοι σε ακροδεξιά κόμματα. Και είναι πράγματι ντροπή που εργαλειοποιούν έτσι την ιστορία τους στην αριστερά5.
Αλλά και αντίστροφα, αγωνιστές της αριστεράς που υποστήριξαν την έξοδο από την ΕΕ, για να αντιταχθούν στη νεοφιλελεύθερη υφαρπαγή της ΕΕ, κοιτάνε επικριτικά την αριστερή πτέρυγα του μετώπου της παραμονής. Και υπογραμμίζουν ότι αυτή η αριστερά απέτυχε να κατακρίνει την αντιδημοκρατική φύση της ΕΕ, τη συμμόρφωσή της με τον νεοφιλελευθερισμό και τη λιτότητα και τη συνενοχή της στο πνιγμό χιλιάδων μεταναστών στη Μεσόγειο. Η αριστερά που συντάσσεται με την παραμονή στην ΕΕ, βέβαια, τις κάνει αυτές τις κριτικές, αλλά τις κάνει μάλλον μόνο ιδιωτικά και μεταξύ φίλων. Δεν έχουν κάνει κινητοποιήσεις σε αυτά τα θέματα και έχουν μια πολύ μικρή αίσθηση για το πώς μπορεί να μεταρρυθμιστεί η ΕΕ.
Αυτές οι πολύ μεγάλες διαφορές στο εσωτερικό της άκρας αριστεράς έκανε πολύ δύσκολη μια ενωτική δράση σχεδόν σε ο,τιδήποτε. Και αυτός ο διαχωρισμός δε θα ξεπεραστεί μέσω προγραμματικών συζητήσεων και αναζήτησης συγκλίσεων γενικά, αλλά με κοινή δράση στο δρόμο. Και πράγματι είδαμε μια δειλή μόνο -αλλά πραγματική παρόλα αυτά- ελπίδα για κοινή δράση της αριστεράς μέσα στις διαδηλώσεις ενάντια στην αναστολή του κοινοβουλίου από τον Τζόνσον.
Με αυτήν την άμεση μάχη να υποχωρεί, υπάρχουν κάποιες άλλες μάχες όπου μια νέα ενότητα μπορεί να οικοδομηθεί. Μπορεί να αναπτυχθεί γύρω από καμπάνιες για την υπεράσπιση των φίλων και γειτόνων μας που κινδυνεύουν με απέλαση στην περίπτωση ενός Brexit. Είναι στο χέρι της αριστεράς να τους υπερασπιστεί, να διαδηλώσει απέναντι στο υπουργείο εσωτερικών (Home Office), να οργανώσει αποκλεισμούς αεροδρομίων.
Και μπορεί κανείς να δει ακτίδες ελπίδας και στο κίνημα για την κλιματική δικαιοσύνη που αναπτύσσεται σε ένα υπαρκτό και δυνατό αγώνα. Ξεκίνησε με μαθητικές διαδηλώσεις και αποχές (student strikes), εξελίχθηκε στην κινηματική δικτύωση του Extinction Rebellion και τώρα πλέον ακόμα και η εργατική συνομοσπονδία, Trades Union Congress, έχει καλέσει για μια 30-λεπτη δράση σε όλους τους εργασιακούς χώρους της χώρας την Παρασκευή 20 Σεπτέμβρη, στο πλαίσιο της κινητοποίησης απέναντι στην κλιματική αλλαγή. Μια ενότητα της αριστεράς και η μορφοποίηση μιας νέας πολιτικής εναλλακτικής στα αριστερά του Εργατικού Κόμματος θα έρθει μόνο μέσω τέτοιων αγώνων.
Η συνέντευξη του David Renton δόθηκε στον Ashley Smith για το Truthout, 19/9/2019
[Η μετάφραση στα ελληνικά έγινε από την ΤΠΤ]
David (Dave) Renton (born December 1972[1]) is a British barrister, historian and author. He was a long term member of the Socialist Workers Party (SWP) and has written a number of books including Fascism, Anti-Fascism and the 1940s.
Brexit Has Divided the Left in the UK and Overshadowed Social Justice
1Το βρετανικό κοινοβούλιο επέστρεψε από τις θερινές του διακοπές στις 3 του Σεπτέμβρη. Η αρχικά ορισμένη περίοδος διακοπής του κοινοβουλίου (prorogued parliament), μια ενέργεια μέσα στο πλαίσιο του συνταγματικού δικαίου της Βρετανίας που σηματοδοτεί το τέλος της ετήσιας κοινοβουλευτικής περιόδου, ήταν το διάστημα μεταξύ 9 και 12 του Σεπτέμβρη. Η κυβέρνηση Τζόνσον, επικαλούμενη πίεση χρόνου ούτως ώστε να ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ μέχρι την 31η Οκτώβρη, κατάφερε να παρατείνει την περίοδο αυτή από τις 10 Σεπτέμβρη μέχρι τις 14η Οκτώβρη. Στις 24 Σεπτέμβρη, το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο της Βρετανίας έκρινε μια τόσο μεγάλη περίοδο αναστολής του κοινοβουλίου παράνομη και, έτσι, τελικώς το βρετανικό κοινοβούλιο επανασυγκροτήθηκε στις 25 Σεπτέμβρη. Ένα αναλυτικό χρονικό των εξελίξεων μπορεί να βρεθεί εδώ. [Όλες οι σημειώσεις είναι του μεταφραστή]
2Συνήθης πρακτική στα κοινοβουλευτικά ήθη της Βρετανίας και ακόμη περισσότερο την εποχή της κρίσης του Brexit
3Μέχρι τις 4 του Σεπτέμβρη, όπου κόντρα στη θέση του πρωθυπουργού Τζόνσον το βρετανικό κοινοβούλιο ψήφισε ένα νόμο που απαγορεύει μια δίχως συμφωνία έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ, η τρέχουσα ημερομηνία εξόδου από την ΕΕ, συμφωνημένη μεταξύ της πρώην πρωθυπουργού Τερέζα Μέι και των Ευρωπαΐων ηγετών στις 11 Απρίλη του 2019, ήταν η 31η Οκτώβρη (εδώ). Μια σύντομη συνόψιση των μέχρι σήμερα εξελίξεων σχετικά με το Brexit μπορεί να βρεθεί εδώ και εδώ.
4https://en.wikipedia.org/wiki/Vote_Leave
5Ενδεικτικά : https://www.theguardian.com/politics/2019/sep/14/alaric-bamping-brexit-party-my-far-left-ex-boyfriend-harriet-sherwood
ΤΠΤ - "4" 
