του Ernesto Herrera *
Μετά από τρεις βδομάδες μπλόκων στους δρόμους και καταλήψεων επιχειρήσεων οι αντιπρόσωποι των αγροτών και των εργατικών οργανώσεων τάχθηκαν υπέρ μιας εκεχειρίας. Ο νέος πρόεδρος Eduardo Rodriguez πρέπει τώρα να απαντήσει στην απαίτησή τους για εθνικοποίηση του τομέα ενέργειας, των φυσικών αερίων και των πετρελαίων.
Όπως στον «Πόλεμο του Νερού» το 2000 και στον «Πόλεμο του Υγραερίου » το 2003 οι εξεγερθείσες μάζες ξεσηκώθηκαν και πάλι ενάντια στην πολιτική εξουσία της ρατσιστικής και διεφθαρμένης ολιγαρχίας, που κυβερνάει σε συνεργασία με τις πολυεθνικές (Repsol, BP, Petrobras, Total, Shell, Enron). Κι αυτή τη φορά ο αγώνας για την ανάκτηση των φυσικών αποθεμάτων (γη, νερό, αέριο, πετρέλαιο) είναι συνδεδεμένος με τις κοινωνικές διεκδικήσεις και τις διαμαρτυρίες κατά των νεοφιλελεύθερων προγραμμάτων των διεθνών χρηματιστικών θεσμών (του Δ.Ν.Τ., της Παγκόσμιας Τράπεζας, της Διαμερικάνικης Τράπεζας Ανάπτυξης). Όλ’ αυτά συμβαίνουν σε μια χώρα όπου σχεδόν το 80% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχιας.
Η Βολιβία διανύει μια περίοδο επαναστατικής λαϊκής εξέγερσης. Τα κριτήρια του Τρότσκι έχουν εκπληρωθεί: όλη η καθημερινή ζωή έχει αναποδογυριστεί. Ο «λαός» βρίσκεται σε κατάσταση ανυπακοής, αποφασίζει μόνος του και αυτοοργανώνεται. Η τάξη της αστικής κυριαρχίας έχει διαλυθεί.
Από τις 23 Μάη τα λαϊκά κινήματα έχουν καταλάβει το κέντρο της πολιτικής εξουσίας και διατηρούν ένα συσχετισμό των δυνάμεων προς όφελός τους. Οι δρόμοι είναι μπλοκαρισμένοι, οι αγωγοί φωταερίου και πετρελαίου κλειστοί, οι πηγές του πετρελαίου και του αερίου έχουν καταληφθεί, οι μεταφορές και τα αεροδρόμια έχουν παραλύσει. Οχτώ πόλεις είναι στην πράξη πολιορκημένες. Η τεράστια κινητοποίηση των ιθαγενών, αγροτών, εργατών και του λαού εκφράζει την αμετάκλητη θέληση για την επανεθνικοποίηση του κλεμμένου πλούτου και για την «επανίδρυση του έθνους» στη βάση ποικίλων μορφών άμεσης δημοκρατίας και αυτοδιάθεσης.
Μια «δυαδική εξουσία» βρίσκεται σ’ εξέλιξη: απεργοί ανθρακωρύχοι, η πορεία των ακτημόνων, οι επιτροπές προμηθειών, τα ανοιχτά δημοτικά συμβούλια και οι λαϊκές συνελεύσεις. Ξεκινώντας από την Ομοσπονδία των Ενωμένων Γειτόνων του El Alto (FEJUVE), η οργή απλώθηκε για να κατακτήσει τους δρόμους της La Paz. Τελικά η γενική απεργία που καθοδηγήθηκε από τους εργάτες και τους φοιτητές έβαλε τέρμα στην προεδρία του απομονωμένου και αβοήθητου Carlos Mesa. Ούτε οι απειλές των ΗΠΑ ούτε οι «προσπάθειες διαμεσολάβησης», την τελευταία στιγμή, απεσταλμένων του Lula και του Αργεντινού προέδρου Kirchner δεν μπόρεσαν να το εμποδίσουν.
Οι μηχανισμοί θεσμικής κυριαρχίας είναι κλινικά νεκροί. Τα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα (MNR, MIR) έχουν γίνει εντελώς αναξιόπιστα. Το κράτος βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Οι ένοπλες δυνάμεις και η καθολική εκκλησία, που αποτελούν θεσμούς-κλειδιά για την εγγύηση της προεδρικής διαδοχής, ελπίζουν ότι οι πρόωρες εκλογές, που θα γίνουν 6 μήνες νωρίτερα, θα δώσουν μια «θεσμική λύση» στην κρίση. Το «Κίνημα για το Σοσιαλισμό» (MAS) είναι της ίδιας γνώμης και τάσσεται υπέρ των εκλογών. Ο Evo Morales το έχει επιβεβαιώσει πρόσφατα: προσφέρει μια «εκεχειρία» στο νέο πρόεδρο, τον Eduardo Rodriguez.
Το ζήτημα των εκλογών
Ωστόσο παραμένει το πρόβλημα ότι η χώρα δεν μπορεί να κυβερνηθεί. Συμπίπτουν δύο παράγοντες: πρώτον, ο τρομακτικός ριζοσπαστισμός των πολιτικών και κοινωνικών διαμαρτυριών των εκμεταλλευόμενων τάξεων και, δεύτερον, η αποσύνθεση της κυρίαρχης τάξης, που μετά την πτώση του Sanchez de Lozada [του προέδρου που ανατράπηκε το 2003] δεν έχει καταφέρει να σταθεροποιήσει την κυριαρχία της.
Οι ίδιες οι εκλογές συνδέονται με τον κίνδυνο μιας παραπέρα αποσταθεροποίησης. Δεν αποκλείεται ο εκλεγμένος πρόεδρος να μη συγκεντρώσει το 50% των ψήφων – δεν υπάρχει δεύτερος γύρος στη Βολιβία – και έτσι η Βουλή μπορεί να μην είναι σε θέση να πετύχει μια «εθνική συναίνεση». Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες το φάντασμα της «παρανομίας» θα έριχνε λάδι στη φωτιά. Το «πολιτικό σύστημα» έχει τουλάχιστον δύο ζητήματα να αντιμετωπίσει: το αίτημα των λαϊκών κινημάτων για συντακτική συνέλευση και το δημοψήφισμα για αυτονομία που θέλουν κάποιοι καπιταλιστικοί κύκλοι της Santa Cruz de la Sierra και της Tarija. Σε αυτές τις δύο σημαντικές περιοχές παράγεται το μεγαλύτερο μέρος του αερίου και του πετρελαίου.
Το γεγονός ότι θα γίνουν εκλογές και ένας νέος πρόεδρος θα εκλεγεί δεν μπορεί να σταματήσει το ξεδίπλωμα των αγώνων με στόχο την επανεθνικοποίηση του υγραερίου και του πετρελαίου. Η αλλαγή προσώπων στο παλάτι Quemado, την προεδρική κατοικία, που αποσκοπεί στην εξασθένιση της λαϊκής εξέγερσης, δεν έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Από το El Alto, μέσω του Εργατικού Κέντρου της Βολιβίας (COB) μέχρι τη Λαϊκή Συνέλευση και τα εκατοντάδες αγροτικά συνδικάτα της χώρας η κινητοποίηση για οικονομικές, κοινωνικές και δημοκρατικές διεκδικήσεις συνεχίζεται.
Την ίδια στιγμή το MAS και οι ηγέτες του επιμένουν στα διάφορα Μ.Μ.Ε. ότι οι διαμαρτυρίες πρέπει να σταματήσουν και οι εκλογές να προετοιμαστούν. Μερικές ομάδες αγροτών «cocaleros» [που καλλιεργούν κόκα] ακολουθούν τους ηγέτες τους και αρχίζουν σε ορισμένες περιοχές να σταματούν τα μπλόκα. Η διαδικασία της διάσπασης της λαϊκής ηγεσίας μπορεί να επιταχυνθεί μ’ αυτές τις εξελίξεις, αν δεν επικρατήσει η ενότητα της δράσης.
* Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στο φύλλο της Rouge, που εκδίδεται από την LCR, το γαλλικό τμήμα της 4ης Διεθνούς, στις 22 Ιουνίου.
Μετάφραση: Ανδρέας Κλόκε
ΤΠΤ - "4" 
[…] […]