Νέος αντιμεταναστευτικός νόμος
Από την «ενσωμάτωση» στην ασφάλεια
Προσοχή! Επικίνδυνη στροφή δεξιά!
Του Θοδωρή Ζέη
Μετά τους συμβασιούχους ήρθε σειρά των μεταναστών και των μεταναστριών να δοκιμάσουν την «υψηλή νομική κατάρτιση» του Υπουργού Εσωτερικών, Προκόπη Παυλόπουλου. Το νέο νομοθετικό πλαίσιο είχε εξαγγελθεί από την επομένη της ορκωμοσίας της νέας κυβέρνησης και οι σχεδιαζόμενες διατάξεις είχαν αφεθεί να διαρρεύσουν στον τύπο προμηνύοντας περίπου μια «φιλελεύθερη επανάσταση» υπέρ των δικαιωμάτων των μεταναστών/τριων, που θα διόρθωνε τα προβλήματα που είχε επισωρεύσει η διαχείριση των εκσυγχρονιστών – σοσιαλιστών. Τα προβλήματα αυτά ήταν βέβαια αρκετά και οι κοινότητες των μεταναστών/τριών σε συνεργασία με τις αντιρατσιστικές οργανώσεις και άλλες πολιτικές συλλογικότητες, τα είχαν επισημάνει επανειλημμένα με κάθε μέσο: γραφειοκρατικό χάος, έλλειψη σχεδιασμού και προσωπικού, αλληλοσυγκρουόμενες διατάξεις, συρρίκνωση της ανθρωπιστικής διάστασης. Ένα πλαίσιο, που σε τελευταία ανάλυση ευνοούσε την πολιτική των απελάσεων και των διώξεων (ποιος μπορεί να ξεχάσει τις «επιχειρήσεις – σκούπα»), ενώ ενθάρρυνε την φαυλότητα της ανάπτυξης των κυκλωμάτων εκμετάλλευσης. Η νέα κυβέρνηση, αφού καλλιέργησε υψηλές προσδοκίες για στοιχειώδη διευθέτηση των αδικιών του παρελθόντος, διοχετεύοντας στον τύπο μέρη του σχεδιαζόμενου νομοσχεδίου και κυρίως την ρύθμιση για κατάργηση της χωριστής άδειας εργασίας, άρχισε σταδιακά μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Αυγούστου να τα μαζεύει.
Το νέο νομοσχέδιο που δόθηκε στην δημοσιότητα και στους ενδιαφερόμενους φορείς πριν λίγο καιρό αποτελεί μνημείο υποκρισίας αλλά και ξενοφοβίας προσεγγίζοντας έτσι ό,τι πιο αντιδραστικό κυκλοφορεί στην Ευρώπη στο επίπεδο των μεταναστευτικών πολιτικών. Εξάλλου, η αντιμετώπιση των μεταναστών από τις νομοθεσίες των κρατών – μελών της ΕΕ. συνοψίζεται με τα λόγια του ίδιου του μέχρι πριν λίγα χρόνια προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ρομάνο Πρόντι, ο οποίος αναφερόμενος στο επιθυμητό προφίλ των μεταναστών/τριων που έχει ανάγκη η «φιλελεύθερη» Ε.Ε., δήλωσε ξεκάθαρα ότι «χρειαζόμαστε μετανάστες που μπορούν να επιλεγούν, να ελεγχθούν, να τοποθετηθούν ακριβώς εκεί που χρειάζεται». (Σεπτέμβριος 2000). Υπάρχουν λοιπόν «καλοί» και «κακοί» οικονομικοί μετανάστες και μετανάστριες. Αυτό το δόγμα «ευγονικής» εφάρμοσε στην πράξη ο επιμελής και εργατικός Υπουργός των Εσωτερικών, εξορθολογίζοντας τις διοικητικές διαδικασίες από την μια – αλλά σε μια λογική συνολικής αναδιοργάνωσης των περιφερειών – θέτοντας από την άλλη πρόσθετα εμπόδια στην νομιμοποίηση διαφόρων κατηγοριών μεταναστών/τριών, ώστε να ικανοποιήσει τα ξενοφοβικά αντανακλαστικά της εκλογικής του πελατείας.
Ειδικότερα, οι σημαντικότερες ρυθμίσεις του νέου νομοσχεδίου εστιάζονται σε τρία σημεία: 1) Ενοποίηση των αδειών εργασίας και παραμονής που θα χορηγούνται πλέον από τις περιφέρειες, 2) Ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας 2003/109/ΕΚ για το καθεστώς των υπηκόων τρίτων χωρών επί μακρόν διαμενόντων στη χώρα υποδοχής και 3) Ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας 2003/86/ΕΚ για την οικογενειακή συνένωση. Όμως οι τροποποιήσεις που εισάγονται στην ουσία εξυπηρετούν τον πολιτικό στόχο της κυβέρνησης για καλύτερο κρατικό έλεγχο των διαδικασιών μέσω της αναδιοργάνωσης των περιφερειών και της αναβάθμισης των λειτουργικών συστημάτων τους μέσω της on line διασύνδεσης των εμπλεκομένων φορέων, και δεν αποβλέπουν στην λύση της ομηρίας εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων που περίμεναν με αγωνία την λεγόμενη τρίτη ευκαιρία νομιμοποίησης. Δηλαδή, όσους είχαν ενταχθεί στις διαδικασίες νομιμοποίησης του 2001, αλλά για κάποιους λόγους δεν τις ολοκλήρωσαν, όσους μπήκαν νόμιμα στην Ελλάδα, αλλά εξέπεσαν στη συνέχεια της νομιμότητας μένοντας πλέον παράνομα στη χώρα και όσους εισήλθαν παράνομα στη χώρα και συνεχίζουν να διαβιούν υπό το ίδιο καθεστώς. Συνολικά περίπου 500.000 μετανάστες/τριες. Από την άλλη μεριά, το γεγονός ότι καθίσταται και πάλι το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης αποφασιστικά αρμόδιο για την παραμονή των αλλοδαπών, σηματοδοτεί, και όχι μόνο συμβολικά, ότι περνάμε από την λογική της «ομαλής ενσωμάτωσης» (με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό), σε μια λογική περιφρούρησης της «εσωτερικής ασφάλειας» (κι αυτό μπορούμε να φανταστούμε τι σημαίνει…). Δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι οι μετανάστες παραδίδονται σε ένα τεχνολογικά αναβαθμισμένο μηχανισμό μαζικού φακελώματος αλλά και παρακολούθησης της συμπεριφοράς τους, μέσω της δημιουργίας ειδικής βάσης δεδομένων στο Υπ. Δημόσιας Τάξης. Τελικά, οι αστυνομικού χαρακτήρα πληροφορίες που θα αντλούνται μέσω αυτού του τερατώδους συστήματος, θα έχουν τον κύριο λόγο για τον διαχωρισμό των «καλών» από τους «κακούς» μετανάστες: Η Αστυνομία ξανά στην υπηρεσία της κοινωνίας! Αν τελικά ισχύσει ως έχει το εν λόγω νομοσχέδιο, θα πρέπει να περιμένουμε κύμα απελάσεων από την ΕΛ.Α.Σ των εκτός διαδικασιών μεταναστών.
Από την άλλη μεριά, εισάγεται για πρώτη φορά το «καθεστώς μακροχρόνιας διαμονής» με στόχο την «ενσωμάτωση των αλλοδαπών». Οι προϋποθέσεις όμως που προβλέπονται το καθιστούν σχεδόν απαγορευτικό καθώς για να ενταχθεί κάποιος/α στο καθεστώς αυτό, θα πρέπει να παραμένει συνεχώς επί πέντε χρόνια στην χώρα με χρόνο έναρξης της πενταετίας το 2006 ενώ παράλληλα θα ελέγχεται το ήθος του (!) και η προσωπικότητα του (!), καθώς και η επαρκής γνώση του της γλώσσας, της ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού, από την Ειδική Επιτροπή Μετανάστευσης. Πρόκειται για τον θεσμοποιημένο και δια νόμου πλέον ρατσισμό, μέσω του δόγματος της πολιτισμικής και ηθικής ανωτερότητας της χώρας υποδοχής. Αλλά αυτοί οι «αμφιβόλου ηθικής» πλέον ταλαίπωροι άνθρωποι που θα θελήσουν να αξιοποιήσουν τις νέες διατάξεις περί «οικογενειακής συνένωσης», ώστε να φέρουν συντρόφους και παιδιά στον νέο ανώτερο πολιτισμικά (και ηθικά) τόπο διαμονής τους, θα διαπιστώσουν με δικαιολογημένη αγανάκτηση ότι τα πράγματα έγιναν δυσκολότερα: αύξηση του ελάχιστου αναγκαίου εισοδήματος για συνένωση στο 20% όσον αφορά σύζυγο και 15% για κάθε παιδί, πάνω από το εισόδημα του ανειδίκευτου εργάτη, αποκλεισμός από την διαδικασία των παιδιών από άλλο γάμο, έως και έλεγχος πραγματικού συζυγικού βίου!
Αντίστοιχες δυσκολίες εισάγονται με τις νέες ρυθμίσεις και ως προς τις επί μέρους περιπτώσεις των διαδικασιών χορήγησης αδειών, αλλά θα σταθούμε ιδιαίτερα στην παντελή έλλειψη ανθρωπιστικών ρητρών, δηλαδή στην παράλειψη πρόβλεψης ειδικών καταστάσεων που χρήζουν ανθρωπιστικής αντιμετώπισης, ενώ ως προς τα θύματα εμπορίας ανθρώπων (trafficking) καθιερώνεται η πρωτοφανής περίοδος «περίσκεψης» μέχρι να αποφασίσει το θύμα να συνεργαστεί με την αστυνομία ώστε να διευκολυνθεί η σχετική έρευνα ή η ποινική διαδικασία, απουσιάζουν δε διατάξεις που να στοχεύουν στην προστασία αυτών ακριβώς των θυμάτων.
Τέλος νομιμοποιείται η επιδείνωση του απαράδεκτου καθεστώτος κράτησης των αλλοδαπών και πρακτικά συρρικνώνει τις δυνατότητες νομικής προστασίας των μεταναστών που συλλαμβάνονται και προωθούνται προς απέλαση.
Θα έχουμε όμως την ευκαιρία να αναφερθούμε και πάλι στις προετοιμαζόμενες ρυθμίσεις καθώς η συζήτηση επί των διατάξεων του νομοσχεδίου συνεχίζεται με τους ενδιαφερόμενους φορείς, ενώ υπήρξε ήδη έντονη κινηματική αντίδραση με την μαζικότερη αντιρατσιστική διαδήλωση των τελευταίων ετών στην Αθήνα όπου συμμετείχαν πολλοί μετανάστες/τριες, καθώς και με πορεία προς την Αμυγδαλέζα, όπου κρατούνται σε απάνθρωπες συνθήκες, έξω από κάθε έννοια νομιμότητας, γυναίκες και παιδιά χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα. Η ίδια η κυβέρνηση βρίσκεται σε αμηχανία καθώς υπάρχουν πιέσεις για ακόμη αυστηρότερη αντιμετώπιση των μεταναστών μετά και από το ταξίδι του Υπουργού Δημόσιας Τάξης στις Η.Π.Α. Η συνέχεια, σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να είναι μαχητικά αντιρατσιστική!..