του Παντελή Αυθίνου
Με το πρόγραμμα μαζικών «εθελούσιων αποχωρήσεων» από τον ΟΤΕ η κυβέρνηση του Καραμανλή επιχειρεί μια γενική δοκιμή για την εφαρμογή του προγράμματός του. Το άρθρο που ακολουθεί επιχειρεί να συσχετίσει το σημερινό πακέτο ιδιωτικοποιήσεων με την πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη την περίοδο 90-93. Ζητούμενο είναι η οργάνωση της εργατικής αντίστασης σήμερα, όπως και τότε.
Μεγάλης κλίμακας κυβερνητική επίθεση στα μέτωπα των εργασιακών σχέσεων, του ασφαλιστικού και των ιδιωτικοποιήσεων, αποτελεί η εξαγγελία του προέδρου και διευθύνοντα συμβούλου του Ο.Τ.Ε. Π. Βουρλούμη για την απόλυση 6.250 υπαλλήλων με την μέθοδο των υποχρεωτικών πρόωρων συνταξιοδοτήσεων
Συγκεκριμένα, στις αρχές του Οκτώβρη ο πρόεδρος του Ο.Τ.Ε., με επιστολή προς τους εργαζόμενους, ανακοίνωσε την πρόθεση του να προχωρήσει στην υποχρεωτική συνταξιοδότηση όλων των υπαλλήλων που έχουν συμπληρώσει το 50ο έτος της ηλικίας τους και έχουν 27 χρόνια υπηρεσίας στον Ο.Τ.Ε. Πρόκειται για το 40% των 16.756 υπαλλήλων που εργάζονται σήμερα στον Οργανισμό, πραγματική σφαγή δηλαδή. Επιπλέον, στην ίδια επιστολή, ο Π. Βουρλούμης ξεκαθαρίζει ότι θα προωθήσει την αλλαγή του Γενικού Κανονισμού Προσωπικού (Γ.Κ.Π.) της επιχείρησης. Κεντρικό σημείο αυτής της αλλαγής είναι η κατάργηση της μονιμότητας, ώστε η πρόσληψη των 2.000 νέων εργαζομένων, την οποία υπόσχεται ο Π. Βουρλούμης σαν αντιστάθμισμα των απολύσεων, να γίνει με την μορφή ελαστικών σχέσεων εργασίας. Τέλος, ο πρόεδρος του Ο.Τ.Ε. ζητάει από την κυβέρνηση να προχωρήσει στις αναγκαίες νομοθετικές ρυθμίσεις, προκειμένου να καλυφθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό (και όχι από χρήματα του Ο.Τ.Ε.) οι εισφορές προς το Τ.Α.Π.-Ο.Τ.Ε. (τον ασφαλιστικό οργανισμό των εργαζομένων) οι οποίες αναλογούν στο προσωπικό που θα συνταξιοδοτηθεί πρόωρα.
Σαν δικαιολογία για αυτά τα μέτρα ο Π. Βουρλούμης επικαλείται το γεγονός, πως για πρώτη χρονιά φέτος ο Οργανισμός θα είναι ζημιογόνος. Ο Ο.Τ.Ε. το πρώτο εξάμηνο του 2004 παρουσίασε ζημιές ύψους 10 εκατομμυρίων ευρώ, χωρίς όμως να υπολογίζεται το μέρισμα από την κερδοφόρο Cosmote στην οποία ο Ο.Τ.Ε. είναι βασικός μέτοχος.
Η κυβέρνηση, με μεταγενέστερες δηλώσεις του υπουργού εθνικής οικονομίας Αλογοσκούφη, επιχείρησε να μετριάσει τον αντίκτυπο από τις ανακοινώσεις Βουρλούμη, λέγοντας πως τα μέτρα θα εφαρμοστούν σταδιακά, ξεκινώντας από 2.000 αποκλειστικά εθελοντικές πρόωρες συνταξιοδοτήσεις. Στην πραγματικότητα όμως η Ν.Δ. δίνει πλήρη κάλυψη στην κίνηση Βουρλούμη. Ό ίδιος ο Αλογοσκούφης δήλωσε την επομένη των δηλώσεων του προέδρου του Ο.Τ.Ε. ότι οι «κινήσεις του κ. Π. Βουρλούμη είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και το Δημόσιο, αν θέλει να προστατεύσει τα συμφέροντά του στον Ο.Τ.Ε., δεν μπορεί να μείνει αμέτοχο στην προσπάθεια της διοίκησής του να προχωρήσει στην εξυγίανση με την ανανέωση του προσωπικού και τον ταυτόχρονο περιορισμό του κόστους». Ουσιαστικά η κυβέρνηση της Ν.Δ. προετοιμάζει το έδαφος προκειμένου να προχωρήσει στην τελική φάση της ιδιωτικοποίησης του Ο.Τ.Ε. την οποία έχει ορίσει χρονικά για τον Ιούνη του 2005. Μέχρι τότε θα πρέπει να έχει επιφέρει αποφασιστικά πλήγματα στις εργασιακές σχέσεις των εργαζομένων και θα πρέπει να έχει απαλλάξει τον Οργανισμό από τις υποχρεώσεις του προς το Τ.Α.Π.-Ο.Τ.Ε., ώστε να τον κάνει ελκυστικό στους υποψήφιους αγοραστές. Σε αυτήν την τελική φάση, η κυβέρνηση σκοπεύει να πουλήσει το μεγαλύτερο μέρος από το 37% των μετοχών που κατέχει σήμερα το Δημόσιο, μαζί με το μάνατζμεντ του Οργανισμού, διατηρώντας απλά το δικαίωμα του βέτο σε αποφάσεις στρατηγικής σημασίας.
Η κυβέρνηση της Ν.Δ. επιχειρεί λοιπόν να γράψει τον επίλογο σε μια δεκαετή πορεία ιδιωτικοποίησης του Ο.Τ.Ε. Μια πορεία που σημαδεύτηκε από την δραματική μείωση του προσωπικού, από την μαζική εισβολή των εργολάβων και των εργαζομένων με συμβάσεις έργου και άλλες μορφές ελαστικής εργασίας, από την εντατικοποίηση της εργασίας και την καθήλωση των μισθών. Μια πορεία που είχε σαν βασικό χαρακτηριστικό της, τα ακριβά τιμολόγια προκειμένου να εξασφαλιστούν τα κέρδη των μετόχων στο χρηματιστήριο της Αθήνας και της Νέας Υόρκης και την καταλήστευση του Ο.Τ.Ε. εκ μέρους των προμηθευτών του και των άλλων εταιρειών σταθερής τηλεφωνίας που χρησιμοποιούν ουσιαστικά δωρεάν τις υποδομές του. Με αυτές τις επιλογές συγκρούστηκαν οι εργαζόμενοι ήδη από το 1993.
1993 – Η Ν.Δ. χάνει στην αντιπαράθεση με το κίνημα.
Τότε έγινε η πρώτη απόπειρα ιδιωτικοποίησης του Οργανισμού από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, που προωθούσε την πώληση κατ’ αρχήν του 35% των μετοχών και του μάνατζμεντ σε ιδιώτες. Την Άνοιξη και το Καλοκαίρι του 1993 η ΟΜ.Ε.-Ο.Τ.Ε. (η ομοσπονδία των εργαζομένων) πραγματοποίησε τρεις μαζικότατες 24ωρες απεργίες και διαδηλώσεις των 8.000, 10.000, και 12.000 εργαζομένων στο κέντρο της Αθήνας με αίτημα να παραμείνει ο Ο.Τ.Ε. 100% στο Δημόσιο. Μάταια η κυβέρνηση Μητσοτάκη προσπάθησε να κάμψει το αγωνιστικό φρόνιμα των απεργών, προτείνοντας να πάρουν και οι εργαζόμενοι μετοχές, ενώ την ίδια ώρα η αστυνομία συλλάμβανε το προεδρείο της ΟΜ.Ε.-Ο.Τ.Ε.! Οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων προκάλεσαν τριγμούς στο εσωτερικό της Ν.Δ. και υποχρέωσαν την κυβέρνηση Μητσοτάκη να αποσύρει το νομοσχέδιο για την ιδιωτικοποίηση του Ο.Τ.Ε. Η σύγκρουση γύρω από τον Ο.Τ.Ε. ήταν ένα ακόμα πλήγμα στην ήδη αποσταθεροποιημένη κυβέρνηση της Ν.Δ. και ένας από τους λόγους που οδήγησαν στην πτώση της το Φθινόπωρο του 1993.
Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. και ο συμβιβασμός της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας
Ένα χρόνο αργότερα η νέα κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. επιχείρησε και πάλι να ιδιωτικοποιήσει τον Οργανισμό. Αυτή τη φορά το ΠΑ.ΣΟ.Κ. πρότεινε στην συνδικαλιστική γραφειοκρατία έναν γενικό συμβιβασμό γύρω από το θέμα των ιδιωτικοποιήσεων των Δ.Ε.Κ.Ο. Η πρόταση της κυβέρνησης Παπανδρέου προέβλεπε ότι το 51% των μετοχών και το μάνατζμεντ θα παραμένουν στο Δημόσιο. Οι ηγεσίες των ομοσπονδιών των Δ.Ε.Κ.Ο. και η Γ.Σ.Ε.Ε. αποδέχτηκαν αυτή την φόρμουλα και έτσι στον Ο.Τ.Ε. πουλήθηκε το 1994 το 25% των μετοχών, μετά από μια τυπική 24ωρη απεργία της ΟΜ.Ε.-Ο.Τ.Ε.
Όπως θα έπρεπε να είναι αναμενόμενο η ιδιωτικοποίηση δεν σταμάτησε εκεί. Ακολούθησε το 1998 άλλο ένα 15% ανεβάζοντας το ποσοστό των ιδιωτών μετόχων σε 40%, το 1999 το ποσοστό αυτό ανέβηκε στο 49% και το 2001 σε 63%. Η μετοχή του Ο.Τ.Ε. εισήχθη τόσο στο χρηματιστήριο της Αθήνας όσο και στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκής. Οι οικονομικοί αναλυτές μιλούσαν όλο θαυμασμό για τα τεράστια κέρδη που εξασφαλίζει στους μετόχους η ιδιωτικοποίηση του Οργανισμού.
Την ίδια ώρα οι εργαζόμενοι δέχονταν την μια επίθεση μετά την άλλη. Το 1994 ο Ο.Τ.Ε. είχε 27.000 μόνιμους υπαλλήλους. Ήδη από τότε οι τεχνοκράτες του Οργανισμού μιλούσαν για μείωση του προσωπικού στις 17.000 και εισαγωγή ελαστικών μορφών εργασίας. Το 1999 οι εργαζόμενοι είχαν ήδη μειωθεί στους 21.590. Και η πτωτική πορεία συνεχίστηκε. Το 2000 μειώθηκαν σε 19.604, το 2001 σε 18.926, το 2002 σε 17.710, το 2003 σε 17.169 και το 2004 σε 16.756. Συνολικά στα 11 χρόνια από το 1993 μέχρι σήμερα υπήρξε μείωση των μονίμων υπαλλήλων κατά 10.244 εργαζόμενους. Στην θέση τους ήλθαν 3.000 φοιτητές με μερική απασχόληση στο 131 και άλλες υπηρεσίες πληροφοριών του Ο.Τ.Ε. και 8.000 συμβασιούχοι εργαζόμενοι σε εργολάβους. Η εντατικοποίηση της δουλειάς και η καθήλωση των μισθών συμπληρώνουν την εικόνα της επίθεσης στα εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων. Την επίθεση αυτή ολοκληρώνει η προσπάθεια για πλήρη κατάργηση της μονιμότητας, μέσα από την αλλαγή του Γ.Κ.Π. που ανακοίνωσε ο πρόεδρος του Οργανισμού.
Σημαντικό πλήγμα υπέστησαν και τα ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων. Από τους 10.244 εργαζόμενους οι 7.467 αποχώρησαν με κίνητρα εθελουσίας εξόδου. Αυτό πρόσθεσε στο Τ.Α.Π.-Ο.Τ.Ε. ένα τεράστιο αριθμό νέων συνταξιούχων και αύξησε απότομα το κονδύλι για τις συντάξεις που πρέπει να καταβάλλει το ταμείο. Ταυτόχρονα, μείωσε δραστικά τα ποσά που εισπράττει από εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών, αφού ο Ο.Τ.Ε. δεν προχώρησε στην πρόσληψη μονίμου προσωπικού που θα κάλυπτε με νέες εισφορές τις απώλειες από την πρόωρη συνταξιοδότηση. Αρχικά η διοίκηση του Οργανισμού είχε συμφωνήσει να καλύπτει τις απώλειες εσόδων του Τ.Α.Π.-Ο.Τ.Ε. από την πρόωρη συνταξιοδότηση. Αλλά στην συλλογική σύμβαση του 2003 η ηγεσία της ΟΜ.Ε.-Ο.Τ.Ε. συμφώνησε(!) να απαλλάξει την διοίκηση του Ο.Τ.Ε. από αυτή την υποχρέωση. Οι 6.250 πρόωρες συνταξιοδοτήσεις θα επιφέρουν οριστικό πλήγμα στο ασφαλιστικό ταμείο των εργαζομένων. Ήδη το Τ.Α.Π.-Ο.Τ.Ε. έχει επιβαρυνθεί με 112 εκατομμύρια ευρώ από τα ανάλογα προγράμματα που προηγήθηκαν ενώ το κράτος του οφείλει και 567 εκατομμύρια ευρώ. Η ενσωμάτωση του Τ.Α.Π.-Ο.Τ.Ε. στο Ι.Κ.Α. που προωθείται σαν λύση, θα μεταφέρει το πρόβλημα στο Ι.Κ.Α., απαλλάσσοντας οριστικά τους νέους ιδιοκτήτες του Οργανισμού, από την υποχρέωση να καταβάλλουν τις αυξημένες εισφορές προς το Τ.Α.Π.-Ο.Τ.Ε., με τις οποίες οι εργαζόμενοι εξασφαλίζουν στοιχειωδώς αξιοπρεπείς συντάξεις.
Απαξίωση και λεηλασία
Η μείωση του προσωπικού είχε σαν συνέπεια τον περιορισμό του κύκλου εργασιών του Οργανισμού και την εκχώρηση δραστηριοτήτων σε ιδιωτικές εταιρείες (π.χ. η συντήρηση του δικτύου στην Siemens και στην Intracom, οι πωλήσεις στον Γερμανό κλπ). Επιπλέον ο Ο.Τ.Ε. έγινε αντικείμενο λεηλασίας από τους προνομιακούς προμηθευτές του (την Intracom) αλλά και από τους ανταγωνιστές του, τις άλλες εταιρείες σταθερής τηλεφωνίας, που χρησιμοποιούν το δίκτυο του Ο.Τ.Ε., χωρίς να καταβάλλουν το εξευτελιστικό μίσθωμα που προβλέπουν οι συμβάσεις και χωρίς ο ΟΤΕ να μπορεί να διακόψει την παροχή γραμμών, αφού κάτι τέτοιο «υπονομεύει τον ελεύθερο ανταγωνισμό» κατά την ΕΕΤΤ (την ρυθμιστική αρχή τηλεπικοινωνιών). Ουσιαστικά, η περίφημη απελευθέρωση της αγοράς τηλεπικοινωνιών σημαίνει στην πράξη παχυλή επιδότηση από τον Ο.Τ.Ε. όλων των ιδιωτικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον χώρο αυτό. Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε και τις εξαγορές τηλεπικοινωνιακών οργανισμών στα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη (Σερβία, Ρουμανία, Αρμενία) που θεωρήθηκαν «επενδυτικές ευκαιρίες», αλλά αποδείχτηκαν επενδυτικές περιπέτειες μέσα στο κλίμα του παγκόσμιου ανταγωνισμού, γίνεται κατανοητό γιατί ο Ο.Τ.Ε. παρουσίασε φέτος ζημιές.
Αυτές τις ζημίες προσπαθεί να καλύψει η διοίκηση του Οργανισμού με καινούργιες αυξήσεις στα τιμολόγια, με απολύσεις προσωπικού και με εισαγωγή ελαστικών εργασιακών σχέσεων. Η πολιτική αυτή μπορεί να προφυλάσσει τα κέρδη των μετόχων και να κάνει ξανά τον Ο.Τ.Ε. ελκυστικό στους επίδοξους αγοραστές του. Όμως οδηγεί σε ποιο ακριβές υπηρεσίες προς την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα και προκαλεί νέα απαξίωση του Οργανισμού, καθώς οι απολύσεις θα περιορίσουν και άλλο τον κύκλο εργασιών. Τελική συνέπεια θα είναι η νέα εκχώρηση δραστηριοτήτων σε άλλες εταιρείες, οι οποίες θα συνεχίσουν να λεηλατούν τον Ο.Τ.Ε., κλιμακώνοντας την υποβάθμιση των υπηρεσιών που απολαμβάνουν οι λαϊκές τάξεις, και διαιωνίζοντας τον φαύλο κύκλο της ιδιωτικοποίησης.
Και η ΟΜ.Ε.-Ο.Τ.Ε.;
Απέναντι σε αυτή την συνολική επίθεση, η απάντηση της ηγεσίας της ΟΜ.Ε.-Ο.Τ.Ε. είναι κατώτερη των περιστάσεων. Δεν αρνήθηκε κατηγορηματικά την μείωση του προσωπικού. Δέχτηκε να συζητήσει την πρόωρη συνταξιοδότηση αρκεί να είναι εθελοντική και όχι υποχρεωτική. Ικανοποιήθηκε όταν πήρε «διαβεβαιώσεις» από τον πρόεδρο του Οργανισμού, ότι προς το παρόν δεν θα ανοίξει το θέμα του Γ.Κ.Π. παρά το ότι ο ίδιος ξεκαθάρισε πως εμμένει στις απόψεις του. Η ηγεσία της ΟΜ.Ε.-Ο.Τ.Ε. ζήτησε μάλιστα να υπάρξει επιχειρησιακό σχέδιο «για ισχυρή αποτελεσματική παρέμβαση στον ανταγωνισμό».
Πρόκειται για συνέχιση της συνθηκολόγησης απέναντι στην ιδιωτικοποίηση των Δ.Ε.Κ.Ο., που ξεκίνησε το 1994 με την κατ΄ αρχήν αποδοχή της εκχώρησης του 49% σε ιδιώτες, αρκεί –υποτίθεται- το 51% και το μάνατζμεντ να παραμείνουν στο Δημόσιο. Χάρις σε αυτή την τακτική οι ιδιώτες κατέχουν σήμερα την πλειοψηφία των μετοχών στις περισσότερες Δ.Ε.Κ.Ο.
Όμως, η αποδοχή πως ο Ο.Τ.Ε. (και οι Δ.Ε.Κ.Ο. γενικότερα) πρέπει να λειτουργεί σαν ιδιωτική επιχείρηση με σκοπό το κέρδος, δεν μπορεί να προστατέψει τους εργαζόμενους από τις εργοδοτικές επιθέσεις και δεν μπορεί να εξασφαλίσει φτηνές και ποιοτικές υπηρεσίες προς την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, αφού θέτει σαν προτεραιότητα την εξασφάλιση της ανταγωνιστικότητας στα πλαίσια της αγοράς. Η ηγεσία της Ο.Μ.Ε.-Ο.Τ.Ε., με την τακτική που ακολούθησε την τελευταία δεκαετία, δεν κατόρθωσε να αποκρούσει ούτε μία απόλυση, δεν μπόρεσε να ορθώσει φράγμα στην εισβολή των ελαστικών εργασιακών σχέσεων, δεν στάθηκε ικανή να εμποδίσει την λεηλασία του Οργανισμού από τους συνεταίρους και τους ανταγωνιστές του.
Αντίσταση στις ιδιωτικοποιήσεις
Η εργατική τάξη έχει ανάγκη από τηλεπικοινωνίες φτηνές, ποιοτικές, απόρρητες. Τέτοιες υπηρεσίες μπορεί να προσφέρει μόνο ένας 100% δημόσιος Ο.Τ.Ε. που δεν θα έχει σαν βασικό προσανατολισμό την «επιδότηση» των προμηθευτών και των ανταγωνιστών του· που θα προσφέρει τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες και στο πιο απομακρυσμένο χωρίο χωρίς το κριτήριο του κέρδους να καθορίζει τις ενέργειες του.
Το εργατικό κίνημα πρέπει να πει όχι στις «εθελούσιες» απολύσεις στον Ο.Τ.Ε., όχι στην μείωση του προσωπικού, όχι στην κατάργηση της μονιμότητας και στις ελαστικές εργασιακές σχέσεις. Η απάντηση των εργαζομένων στον Βουρλούμη πρέπει να είναι: προσλήψεις μόνιμου προσωπικού εδώ και τώρα, μονιμοποίηση όλων των συμβασιούχων του Ο.Τ.Ε. και των θυγατρικών εταιρειών του, να επιστρέψει ο Ο.Τ.Ε. και οι θυγατρικές του σε ποσοστό 100% στο Δημόσιο χωρίς ούτε ένα ευρώ αποζημίωση στους ιδιώτες μετόχους.
Η σύγκρουση με την ιδιωτικοποίηση και η αποφασιστική απεργιακή δράση, είναι σε θέση να ακυρώσουν τα σχέδια της κυβέρνησης για τον Ο.Τ.Ε. Επιπλέον, ο αγώνας των εργαζομένων στον Ο.Τ.Ε. αποτελεί τμήμα του συνολικότερου αγώνα ενάντια στις απολύσεις, που δίνουν πολύ εργασιακοί χώροι, από τους συμβασιούχους του δημόσιου μέχρι τις εργάτριες της Τρικολάν στην Νάουσα. Ο συντονισμός όλων αυτών των χώρων, μπορεί να συγκροτήσει ένα αγωνιστικό μέτωπο, που θα οδηγήσει στην οριστική ήττα την επίθεση της κυβέρνησης και των αφεντικών στις εργασιακές σχέσεις.
ΤΠΤ - "4" 
[…] Ο.Τ.Ε.: Αντίσταση στην Ιδιωτικοποίηση… […]