«Επανάσταση μέσα στην επανάσταση» στη Βενεζουέλα

Σπάρτακος 77, Νοέμβρης 2004


«Επανάσταση μέσα στην επανάσταση» στη Βενεζουέλα

Οι 5,5 εκ ψήφοι, που στις 15-8-04 είπαν «όχι» στην εκστρατεία της δεξιάς και ανοιχτά φίλο-ιμπεριαλιστικής αντιπολίτευσης με σκοπό να ανατρέψει τον πρόεδρο Τσάβες και να βάλει τέρμα στην «μπολιβαριανή επανάσταση», σηματοδοτούν την αρχή μιας νέας περιόδου των ταξικών αντιπαράθεσεων, αφού τα ριζοσπαστικοποιημένα εργατικά, και ιδιαίτερα τα πιο αδικημένα στρώματα δε μοιάζουν διατεθειμένα  να χάσουν τις επιτυχίες τους στον κοινωνικό τομέα του αλφαβητισμού, της παιδείας, της υγείας κλπ. Οι κινητοποιήσεις συνεχίζονται και αποτελούν τη δυναμική μιας «επανάστασης μέσα στην επανάσταση» που έχει ήδη αρχίσει να παρουσιάζει τριβές με το «commando Maisanta» της κρατικής ηγεσίας του Τσάβες, που προσπαθεί να κρατήσει τις εξελίξεις στο πλαίσιο δημοκρατικών, κοινωνικών και «ειρηνικών» μεταρρυθμίσεων μην αμφισβητώντας τη διοίκηση της πετρελαιοπαραγωγικής επιχείρησης PDVSA και γενικά την καπιταλιστική ιδιοκτησία, καθώς φλέγοντα κοινωνικά ζητήματα όπως η άνοδος του πληθωρισμού και η αποπληρωμή των εξωτερικών χρεών παραμένουν άλυτα. Ο κίνδυνος πραξικοπήματος της Δεξιάς με την υποστήριξη της Ουάσινγκτον εξακολουθεί να υπάρχει, αφού ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός δε θέλει να ανεχθεί οποιεσδήποτε παρεκκλίσεις από την συνεπή εφαρμογή του νεοφιλελεύθερου δόγματος. Σε αυτήν την κατάσταση η ανάπτυξη του ίδιου του κινήματος και η αποσαφήνιση του δρόμου και των στόχων των αγώνων του θα αποκτήσουν αυξανόμενη σημασία.

Δημοσιεύουμε εδώ δύο άρθρα που αναλύουν τα πρόσφατα γεγονότα από την άποψη των αγώνων για αντιιμπεριαλιστική εθνική ανεξαρτησία και κοινωνική απελευθέρωση όπως και των καθηκόντων και της προοπτικής του εργατικού και λαϊκού κινήματος. Το ένα είναι το άρθρο του M. E. Guerrero και δημοσιεύτηκε στο αργεντίνικο περιοδικό Nuevo Rumbo (Νέα Πορεία) μιας οργάνωσης με το ίδιο όνομα. Το άλλο είναι του Eduardo Diago και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της LCR (γαλλικού τμήματος της 4ης Διεθνούς), Rouge


Νέα ηχηρή νίκη στη Βενεζουέλα

του Modesto Emilio Guerrero

Στις 15 Αυγούστου, μαζεύτηκαν στο Καράκας δυο χιλιάδες αντιπρόσωποι τύπου και παρατηρητές από ολόκληρο τον κόσμο. 143 ΜΜΕ από 53 χώρες συγκεντρώθηκαν με ευκαιρία το Δημοψήφισμα Ανάκλησης του Τσάβες. Χαρακτηριστική είναι η εξής στιχομυθία, που παρέστη ως μάρτυρας ο γράφοντας, μεταξύ δυο Βενεζουελανών: «Όλοι αυτοί έχουν έρθει για να μας βοηθήσουν στην επανάστασή μας.» Ο άλλος απαντά «Μακάρι να ήταν αλήθεια! Όχι, αδερφέ μου, ήρθαν για να δουν αν ο Τσάβες θα παραμείνει, αν η επανάσταση θα συνεχιστεί ή θα τελειώσει.»

Η σκηνή αυτή αντικατοπτρίζει τη θέση που καταλαμβάνει στη συνείδηση του εργαζόμενου λαού ο βενεζολάνος ηγέτης, καθώς και το πώς τον αντιλαμβάνεται ο ιμπεριαλισμός. Το δεύτερο πρόβλημα, επίσης πολύπλοκο, μπορεί να διατυπωθεί ως εξής: ποια πορεία θα διέγραφε η «μπολιβαριανή επανάσταση» χωρίς τον Τσάβες;

Αυτή η αντίφαση δοκιμάστηκε στις 15 Αυγούστου. Το δημοψήφισμα προσέφερε ένα τεράστιο καμβά ζωτικών ζητημάτων, επιπλοκών και αιχμηρών αντιφάσεων σχετικά με την επαναστατική διαδικασία που διαπερνά τη Βενεζουέλα. Πριν από το 2002, ο όρος «μπολιβαριανή επανάσταση» ισοδυναμούσε με μπολιβαριανό σύνταγμα. Μετά τον Απρίλιο του 2002, έγινε ισοδύναμο με την ήττα του «φασισμού» και της «ολιγαρχίας». Από το Μάρτιο του 2003, μετά την αποτυχία του πετρελαϊκού πραξικοπήματος, και την επανάκτηση της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου, η «μπολιβαριανή επανάσταση» παίρνει τη μορφή αποστολών υγείας, εκπαίδευσης, εργασίας, εξάλειψης της πείνας, προστασίας των αγροτών και των ιθαγενών, φοιτητικών επιδομάτων και υποτροφιών, κοκ. Με άλλα λόγια, με ένα είδος διανομής των εσόδων από το πετρέλαιο προς τους μη προνομιούχους.

Με αυτό τον τρόπο αντιλήφθηκε η διεθνής αστική τάξη, που έδωσε ραντεβού στο Καράκας για να «παρατηρήσει» και να εγγυηθεί ότι όλα αυτά δεν απειλούν την επισφαλή ισορροπία αυτής της περιοχής. Αυτή ήταν και η αντίληψη μεγάλου μέρους της κυριευμένης από ετερόκλιτα συναισθήματα λατινοαμερικάνικης αριστεράς.

Η νίκη και τα χαρακτηριστικά της

Ο Τσάβες νίκησε με ποσοστό 59,2%  έναντι 40% της αντιπολίτευσης. Προφανώς πρόκειται για συντριπτική ήττα των αντιπάλων του. Ο αριθμός αυτός σημαίνει επίσης ότι ο Τσάβες πραγματοποίησε το καλύτερο αποτέλεσμα σε σχέση με τις επτά εκλογικές αναμετρήσεις ή δημοψηφίσματα από το Δεκέμβριο του 1998.

Το σημαντικότερο όμως δεν είναι αυτό. Πρώτα απ’ όλα, το δημοψήφισμα αποκάλυψε το βάθος του κοινωνικού κινήματος των εργατών και των φτωχών. Το σημαντικό γεγονός είναι η απόφασή τους να μην επιτρέψουν την παράδοση μέσω κάλπης όλων των κεκτημένων μέσω αγώνων. Η εκλογική κινητοποίηση δεν θύμιζε σε τίποτα την παραδοσιακή τυπική διαδικασία. Επρόκειτο για μια μαζική και δραστήρια διαδικασία, γεμάτη κοινωνική πολιτικοποίηση που εκφραζόταν σε όλες τις γωνιές των δρόμων.

Σχεδόν ένα εκατομμύριο πολιτών προερχόμενων από φτωχογειτονιές, εργοστάσια, αγροτικές περιοχές, πανεπιστήμια και στρατώνες, οργανώθηκαν πανεθνικά σε περισσότερες από 110.000 εκλογικές «περιπόλους». Η καταπληκτική αυτή κινητοποίηση έφερε δυο αποτελέσματα: τα 5 εκατομμύρια ψήφους και την κινητοποίηση του 40% των ψηφοφόρων που από το 1995 δεν επιθυμούσαν να συμμετέχουν στις εκλογές. Από αυτούς τους τελευταίους, ένα μέρος ανήκει στη μεσαία τάξη και δεν θέλει τον Τσάβες, η μεγάλη πλειοψηφία όμως αποτελείται από καταπιεσμένους, που επωφελούνται από το μοίρασμα των εσόδων του πετρελαίου με τη μορφή «αποστολών» (κοινωνικό πλάνο), και κυρίως ψηφίσαν Όχι.

Το ακόμη σημαντικότερο και πιο αποφασιστικό κεκτημένο όμως ήταν το γεγονός ότι δεκαπέντε μέρες μετά το δημοψήφισμα οι επικεφαλής της Εθνικής Ένωσης Εργατών και Γειτονιών  ανακοίνωσαν ότι το ένα τρίτο από το εκατομμύριο που συμμετείχε στις εκλογικές «περιπολίες» συνέχιζε τη δράση του. Ο ρόλος αυτών των «περιπολιών» τώρα είναι προπαγανδιστικός, διεκδικητικός, επαγρύπνησης και κοινωνικού ελέγχου των πολιτικών και των επικεφαλής του Κράτους. Ένα από τα χαρακτηριστικά τους, πριν ακόμη τις 15 Αυγούστου, είναι η πολιτική ανεξαρτησία τους σε σχέση με στελέχη του Τσάβες και η αυτονομία τους σε ότι αφορά τις πρωτοβουλίες και τις δραστηριότητες τους. Ο βουλευτής Οσβάλντο Βέρα, του Τσάβες, και ο οργανωτής περιπολιών Ιβάν Γκουάλ, επισημαίνουν ότι μόνο στο Καράκας, τουλάχιστον 45 «επικεφαλής» συντονιστικών περιπολιών είχαν ανακληθεί από τη βάση.

Η νέα αυτή μαζική μαχητικότητα αρνείται να ενταχθεί στις οργανώσεις της αριστεράς που θεσμικά στηρίζουν την κυβέρνηση. Πολλοί συμμετέχουν σε ομάδες αυτοδιαχείρισης γειτονιάς ή ζώνης, συχνά οργανωμένες σε εθνικό επίπεδο. Αλλά πάντα, απορρίπτοντας κάθε τύπο και μορφή κυβερνητικής οργάνωσης που μπορεί να θυμίζουν τα κόμματα-φερέφωνα του πρόσφατου παρελθόντος.

Η πολιτική αυτή διαδικασία, που ξεκίνησε από τον Τσάβες και το μαχητικό μπολιβαρισμό καθόρισε τρεις νίκες μέχρι τώρα σημαντικότατες:

-την επαναστατική δράση στις 12 και 13 Απριλίου 2002, που ματαίωσε στο δρόμο το αντιδραστικό πραξικόπημα.

-την αντίσταση και έπειτα την ήττα της αντιδραστικής απεργίας των διευθυντών και ανώτερων στελεχών του PDVSA, το Δεκέμβριο 2002 και Ιανουάριο 2003.

-τέλος, την επικύρωση μέσω δημοψηφίσματος του Τσάβες.

Αυτό που διακυβευόταν σε αυτή την αναμέτρηση ήταν το μέλλον της επαναστατικής διαδικασίας. Η νίκη επέτρεψε το προχώρημα της αντι-ιμπεριαλιστικής συνείδησης καθώς και την καταμέτρηση των δυνάμεων απέναντι στην αντιπαράθεση με τη δεξιά. Οι αντιφάσεις και τα μαθήματα είναι σημαντικό κομμάτι σε αυτή την εμπειρία. Η νίκη επιπλέον σηματοδότησε ένα κύμα ελπίδας και ενθουσιασμού για τους καταπιεσμένους της Λατινικής Αμερικής απέναντι στους ίδιους τους καταπιεστές.

Σε συνθήκες ομαλότητας και σταθερότητας της αστικής κυριαρχίας, το να ψηφίζει κάποιος είναι υπόθεση ρουτίνας και καθόλου επαναστατική πράξη. Σε συνθήκες κρίσιμες όμως, όπως στη Βενεζουέλα, η ψήφος μπορεί να αποκτήσει μια κοινωνική δυναμική και ένα πολιτικό περιεχόμενο αντι-ιμπεριαλιστικής και αντικαπιταλιστικής αντίστασης, όπως και εκφράστηκε πράγματι με το «Όχι».

Ο ίδιος ο Τσάβες το έδειξε αυτό με τον τρόπο του όταν δήλωσε ότι το φοβερό αυτό χτύπημα έδωσε μια ηχηρή απάντηση που ακούστηκε μέχρι το Λευκό Οίκο. Το ίδιο εξέφρασαν και οι εκλογικές μαχητικές περιπολίες με την κατάληψη του πολιτικού κέντρου της πρωτεύουσας για να εμποδίσουν κάθε αντεπίθεση της δεξιάς. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι μαζεύτηκαν στους δρόμους και γύρω από το προεδρικό μέγαρο χορεύοντας σάλσα για να γιορτάσουν τη νίκη. Κατέλαβαν το δρόμο, προβαίνοντας και σε πράξεις ανυπακοής απέναντι στις υποδείξεις της Εθνοφυλακής, καθώς θεωρούσαν ότι έπρεπε να διαφυλάξουν τη νίκη τους απέναντι σε κάθε είδους απάτη, όπως υποστηρίζει ένας επικεφαλής περιπολίας. «Μα πιστεύετε ότι μπορεί να υπάρξει απάτη ή αντεπίθεση της δεξιάς;» «Αν το ρισκάρουν, θα έχουμε επανάληψη της 13ης.» Η 13 Απριλίου 2002 αποτελεί σταθμό στη συνείδηση του εργαζόμενου κόσμου της Βενεζουέλας σαν την ηρωική ημερομηνία που νικήθηκε το πραξικόπημα στο δρόμο.

Ύστερα από το δημοψήφισμα, μια νέα πολιτική μορφολογία

Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει σοβαρά πού θα καταλήξει η μπολιβαριανή επανάσταση. Αυτό όμως δεν μας εμποδίζει να αναλύσουμε τις πιο βαθιές τάσεις, από τις οποίες πολλές περιέχονται στο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος.

Ένα πρώτο ερώτημα αφορά το Πεντάγωνο. Ποια θα είναι η νέα πολιτική που θα ακολουθηθεί προκειμένου να ηττηθεί η επαναστατική πορεία της Βενεζουέλας, ύστερα από την αποτυχία τους με το δημοψήφισμα; Τι θα κάνει μετά την εκλογή του νέου αμερικανού προέδρου το Νοέμβριο; Το Πεντάγωνο απέλυσε την Βενεζουελανική αντιπολίτευση, με ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στους Times της Νέας Υόρκης στις 17 Αυγούστου, όπου την αποκαλούσε ανεύθυνη και ανόητη. Η ίδια γραμμή βγήκε και από την εφημερίδα TalCual,  του Teodoro Petkoff, ένα από τα ελάχιστα σοβαρά εναπομείναντα έντυπα που έχει πια ο ιμπεριαλισμός στο Καράκας. Πόσο καιρό θα χρειαστεί για επανατοποθετήσει ένα καινούριο σημείο αναφοράς που θα χαίρει μιας κάποιας εθνικής αξιοπιστίας; Το Πεντάγωνο θα είναι σε θέση να ελέγξει το κομμάτι της ευνοϊκά διακείμενης σε μια ένοπλη αναμέτρηση αντίστασης, διαθέτοντας χρόνο ώστε να δοκιμάσει την ηττοπαθή πτέρυγα του Τσαβισμού;

Ένα δεύτερο ερώτημα που τίθεται σήμερα είναι το τι θα κάνει η πολιτική ηγεσία του Τσάβες με αυτή την όγδοη εκλογική νίκη. Θα τη χρησιμοποιήσει για να συνοδεύσει τον κόσμο στο έργο της αλλαγής ή θα την παγώσει γύρω από ένα τραπέζι «εθνικής συμφιλίωσης», όρος που χρησιμοποιήθηκε για να προσκληθεί σε συζητήσεις η αντιπολίτευση;

Το τρίτο ερώτημα είναι το μέχρι ποιο σημείο ο εργαζόμενος λαός θα χρησιμοποιήσει τη δύναμη κοινωνικής αλλαγής για να προωθήσει τα κεκτημένα του. Πόσο θα καταφέρει το τεράστιο και πολύμορφο πλήθος να κατασκευάσει ανεξάρτητους πολιτικούς σχηματισμούς ικανούς να υποστηρίξουν μια δική τους κυβέρνηση;

Ενδείξεις θα έχουμε από τις 26 Σεπτεμβρίου και μετά από τον Οκτώβριο αφού θα εκλεχθούν 336 δημοτικά συμβούλια και 23 τοπικές κυβερνήσεις. Αν μπορούμε να ρισκάρουμε ένα προγνωστικό είναι ότι η εκλογική χάρτα του δημοψηφίσματος θα τροποποιηθεί. Ένα τμήμα του εκλογικού σώματος που υποστηρίζει τον Τσάβες θα τιμωρήσει με την ψήφο του συγκεκριμένους δημοτικούς υποψηφίους του Τσάβες και αντίστροφα, πολλοί από εκείνους που καταψήφισαν τον Τσάβες στο δημοψήφισμα, θα καταψηφίσουν τώρα την αντιπολίτευση.

Αναπόφευκτα, ο τσαβισμός θα αναλάβει τη μεγάλη πλειοψηφία των πόστων. Η δεξιά αντιπολίτευση θα αρκεστεί στο ελάχιστο, πράγμα που δυσχεραίνεται ακόμη περισσότερο τα σχέδια του ιμπεριαλισμού. Η προβλεπόμενη νίκη όμως του τσαβισμού θα χρωματιστεί από μια τεράστια λαϊκή απογοήτευση που θα εκφραστεί μέσω της αποχής. Η εξέλιξη αυτή του κινήματος του λαού της Βενεζουέλας θα φανεί πρωταρχικής σημασίας ως προς την άρση των αμφιβολιών, αβεβαιοτήτων και αντιφάσεων της ονομαζόμενης «μπολιβαριανής επανάστασης». Η κατάσταση, όπως και αν την εξετάσει κανείς, είναι εξαιρετικά περίπλοκη. Τίποτα δεν κρίθηκε ακόμη…


Βενεζουέλα:  Να προχωρήσει η επαναστατική διαδικασία

Του Edouardo Diago

Μετά τη νίκη του «ΟΧΙ» στο δημοψήφισμα που είχε στόχο την ανατροπή του Τσάβες, το ζήτημα του προχωρήματος της επαναστατικής διαδικασίας βρίσκεται στην καυτή επικαιρότητα και αποτελεί το κλειδί  των προβλημάτων στρατηγικής επιλογής, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις σχέσεις ανάμεσα στους θεσμούς που υπάρχουν και τις δομές αυτοοργάνωσης.

Ευτυχώς που τρυπώσαμε τον Τσάβες στην κυβέρνηση». Αυτό το, διαδεδομένο στη Βενεζουέλα, αστείο δείχνει την πολυπλοκότητα της τωρινής φάσης της επαναστατικής διαδικασίας εκεί, που πόνταρε στην  κατάληψη της εξουσίας μέσα από τις κάλπες για να προωθήσει επαναστατικές αλλαγές.

Παραδόξως η μεγάλη λαϊκή νίκη της 15 Αυγούστου στο δημοψήφισμα για την ανάκληση του Τσάβες, δεν έχει συνοδευτεί από την «επανάσταση μέσα στην επανάσταση» που ζητούσε η βάση του λαϊκού κινήματος και υποσχόταν τακτικά ο πρόεδρος κατά τις δημόσιες εμφανίσεις του. Ενώ ένα σημαντικό τμήμα της βάσης του επαναστατικού κινήματος περιμένει μια ριζοσπαστικοποίηση της επανάστασης, διαπιστώνουμε ότι αυτή είναι σε εύθραυστη θέση εξαιτίας μιας σειράς παραγόντων.

Ο πρώτος από αυτούς είναι η εξαφάνιση, η ο αυτοπεριορισμός, της αντιδραστικής και φιλοιμπεριαλιστικής αντιπολίτευσης που έκανε τα πάντα για να ανατρέψει τον Τσάβες. Ενώ η επιθετικότητα της ήταν ένας εντυπωσιακός παράγοντας ριζοσπαστικοποίησης και κινητοποίησης των «μπολιβαριανών» δυνάμεων, η εξαφάνιση της προκάλεσε ένα κενό που δεν καλύφθηκε από μια στέρεα στρατηγική επαναστατικής μετατροπής.

Ο δεύτερος σχετίζεται με την επιλογή της νομιμότητας που έχει κάνει το μπολιβαριανό κίνημα. Αν αυτή η επιλογή επέτρεψε την ανάπτυξη ενός παγκόσμιου κινήματος συμπάθειας για την κυβέρνηση της Βενεζουέλας, την ανάγκασε επίσης να συνυπάρξει με τους θεσμούς του παλιού καθεστώτος. Αλλά, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στην Ευρώπη, οι θεσμοί αυτοί  για δεκαετίες έχουν συνδεθεί με δίκτυα επιρροής που έχουν δημιουργηθεί σε βάση πελατειακή και διαφθοράς. Έτσι όχι μόνο  είναι ανίκανες για κάθε συνεργασία, αλλά αποτελούν πολιτικά εμπόδια στα μέτρα που προωθεί η κυβέρνηση.

Για να θεραπεύσει το πρόβλημα αυτό, ο Τσάβες, προώθησε νέες δομές.  Οι κοινωνικές «αποστολές» (αλφαβητισμός, εκπαίδευση, πανεπιστήμιο, διατροφή, υγεία, συνεταιρισμοί κλπ) που έχουν δημιουργηθεί εδώ και ένα χρόνο, ήταν έξω από τις κρατικές δομές, με τη βοήθεια δεκάδων χιλιάδων βενεζουελάνων εθελοντών και την άμεση χρηματοδότηση από την πετρελαϊκή βιομηχανία. Τα αποτελέσματα ήταν ικανοποιητικά, η κυβέρνηση αποφάσισε να θεσμοποιήσει αυτές τις αποστολές εντάσσοντάς τις σε νέα υπουργεία που υποτίθεται ότι είναι απαλλαγμένα από την παλιά διοίκηση και έτσι να απαλλαγεί από την τεράστια γραφειοκρατία ενός Κράτους κληρονομημένου από το παλιό καθεστώς.

Ο τρίτος παράγοντας αναπτύσσεται μέσα στις ίδιες τις «μπολιβαριανές» δυνάμεις. Δημιουργήθηκε μια ρήξη ανάμεσα στα πολιτικά κόμματα και στην αγωνιστική τους βάση. Η ανικανότητα των κομμάτων αυτών να διεξάγουν καμπάνια ενάντια στο ανακλητικό δημοψήφισμα τον περασμένο Μάιο και Ιούνιο ανάγκασε τον Τσάβες να αναθέσει την καμπάνια για το «ΟΧΙ» στο  κομάντο Μαιζάντα. Αυτό το έμβρυο κόμματος τράβηξε τις αγωνιστικές βάσεις των πολιτικών δυνάμεων. Εκατοντάδες χιλιάδες Βενεζουλάνοι, οργανωμένοι σε Μονάδες εκλογικής μάχης, ανέλαβαν την καμπάνια για το δημοψήφισμα βλέποντας με κακό μάτι την επιστροφή σε πρώτο πλάνο των πολιτικών κομμάτων, στις περιφερειακές εκλογές της 31 Οκτώβρη.

Οι υποψήφιοι είχαν οριστεί από τις ηγεσίες των κομμάτων  την περασμένη άνοιξη και φαίνονται σήμερα πίσω από τις λαϊκές απαιτήσεις, πίσω από το πολιτικό κίνημα που συνδέθηκε με το ανακλητικό δημοψήφισμα. Εκείνες και εκείνοι που έκαναν την εκστρατεία του «ΟΧΙ» αμφισβητούν σήμερα την πολιτική νομιμότητα  των υποψηφίων αυτών για να οδηγήσουν σωστά την επαναστατική διαδικασία. Στο όνομα της αναγκαίας  ενότητας του επαναστατικού κινήματος, οι υποψήφιοι αυτοί υπερψηφίστηκαν. Αλλά είναι πολύ επιθυμητό  να γίνει, μετά τις εκλογές, μια κριτική αποτίμηση  των μηνών που πέρασαν, να προκύψει μια νέα πολιτική ηγεσία περισσότερο συντονισμένη με τη λαϊκή ριζοσπαστικότητα ώστε «η επανάσταση να μην εκφυλιστεί σε κυβέρνηση», όπως είχε πει ένας στρατηγός της μεξικάνικης επανάστασης.


Σπάρτακος 77, Νοέμβρης 2004

Αρχείο Σπάρτακου


https://tpt4.org/?p=2439

There is one comment

Σχολιάστε

Εισάγετε τα παρακάτω στοιχεία ή επιλέξτε ένα εικονίδιο για να συνδεθείτε:

Λογότυπο WordPress.com

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό WordPress.com. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Φωτογραφία Facebook

Σχολιάζετε χρησιμοποιώντας τον λογαριασμό Facebook. Αποσύνδεση /  Αλλαγή )

Σύνδεση με %s