Editorial: Ενάντια στον καπιταλισμό των σκανδάλων, του πολέμου, …

Σπάρτακος 70, Ιούνης 2003

Ενάντια στην καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση των σκανδάλων, των απολύσεων, της ακρίβειας και του πολέμου

της Σύνταξης

Η κρίση του συστήματος, τόσο στο οικονομικό όσο και στο πολιτικό επίπεδο, έχει πάρει πια ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Οι ενδοαστικές συγκρούσεις έχουν ξεφύγει από τα κλασσικά πλαίσια και παίρνουν τη μορφή ενός αγώνα μέχρις εσχάτων που συμπαρασύρει στο πέρασμα του ό,τι βρει. Μια μερίδα από τα ΜΜΕ, που έχουν άμεση σχέση με τομείς του μεγάλου κεφαλαίου ή που απλώς είναι πρόθυμα να υπηρετήσουν όποιον πληρώνει, προχώρησαν σε καταγγελίες για τις σχέσεις υπουργών και στελεχών της “σοσιαλιστικής” κυβέρνησης με επιχειρηματικούς κύκλους και για τη συμμετοχή τους στο σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου του 1990-1991. Έτσι η ελληνική προεδρία της Ε.Ε. αντί να καταλήγει με κάποια πολιτικά κέρδη για την κυβέρνηση, τελειώνει με το Σημίτη να ψάχνει απελπισμένα μια λύση στα αδιέξοδα της.

Συνέπεια της κρίσης που χτυπάει την οικονομία είναι και τα απανωτά κλεισίματα επιχειρήσεων που οδηγούν στην ανεργία εκατοντάδες εργαζόμενους: χτες το ΜΑΝΟS TRAVEL, σήμερα η Σίσσερ Πάλκο, τα Υβόννη Stores και ο Όμιλος Αυγερινοπούλου, αύριο ποιος; Για να μη σκεφτούμε τι θα συμβεί την επαύριο των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 που μόνο απ’ το δημόσιο τομέα αναμένονται χιλιάδες απολύσεις.

Αλλά και εκείνοι που συνεχίζουν να έχουν απασχόληση βλέπουν το βιοτικό τους επίπεδο να πέφτει καθημερινά. Μετά το κύμα αυξήσεων των τιμών βασικών αγαθών που έπληξε την αγορά την επαύριο της εισαγωγής του ΕΥΡΩ το 2002 και μείωσε την αγοραστική δύναμη των εργαζομένων (και κανένας επίσημος τιμάριθμος δεν το κατέγραψε) ήδη ζούμε και νέο κύμα ακρίβειας που δημιουργεί νέα προβλήματα στους μισθωτούς και κάνει τη ζωή τους ακόμη πιο δύσκολη.

Αντιμετωπίζοντας την διαρκώς αυξανόμενη δυσαρέσκεια η κυβέρνηση προσπαθεί να αντιστρέψει το κλίμα με παραχωρήσεις στο μεγάλο κεφάλαιο, όπως η συνένωση ΕΛΠΕ και ΠΕΤΡΟΛΑ που ουσιαστικά δίνει στον όμιλο Λάτση τον έλεγχο της ελληνικής πετρελαιοαγοράς, και με προσπάθειες αναζωογόνησης της οικοδομής, όπως αυτές εκφράζονται με το νέο Νομοσχέδιο περί Δασών που ανοίγει το δρόμο για τον αποχαρακτηρισμό μεγάλων δασικών εκτάσεων και προωθεί τη μετατροπή τους σε οικιστικές περιοχές, εντείνοντας την καταστροφή των λίγων περιαστικών δασών που έχουν απομείνει. Όλα αυτά όμως οδηγούν στο αντίθετο αποτέλεσμα: εμφανίζονται νέες αντιθέσεις και τριβές με τους τομείς του κεφαλαίου που δεν επωφελούνται από τις παραχωρήσεις αυτές, ενώ η οικοδόμηση στις δασικές εκτάσεις, χωρίς να παύει να είναι καταστρεπτική, είναι μια διαδικασία που θα πάρει χρόνο για να υλοποιηθεί.

Ταυτόχρονα η κυβέρνηση εντείνει τον αυταρχισμό της απέναντι στο κίνημα. Από τη μια τα ΜΑΤ μετατρέπουν το κέντρο της Αθήνας σε θάλαμο αερίων ρίχνοντας ασφυξιογόνα σε κάθε ειρηνική διαδήλωση που στρέφεται ενάντια στα αφεντικά του Χρυσοχοίδη, τις ΗΠΑ. Από την άλλη συνεχίζεται η δίκη των κατηγορούμενων σαν μέλη της ΕΟ 17 Νοέμβρη, ενώ από τις καταθέσεις των μαρτύρων κατηγορίας, που ολοκληρώθηκαν, έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν υπάρχει κανένα αξιόλογο ενοχοποιητικό στοιχείο για τη μεγάλη πλειοψηφία από αυτούς. Ωστόσο η Ασφάλεια προσπαθεί να εμπλέξει στην υπόθεση και άλλους, τελείως άσχετους με την κατηγορία, αγωνιστές (π.χ. περίπτωση Αβραμίδη) για να δημιουργήσει ένα κλίμα τρομοκρατίας στο κίνημα. Για την ώρα πάντως το μόνο που κατάφεραν είναι να γελοιοποιηθούν.

Αλλά και διεθνώς το πολιτικό κλίμα βαραίνει όλο και περισσότερο. Οι Αμερικανοί κατέλαβαν βέβαια το Ιράκ αλλά τα δύσκολα γι’ αυτούς τώρα έχουν αρχίσει. Η αδυναμία τους να βρουν ντόπιους συνεργάτες με κάποια απήχηση τους αναγκάζει να διατηρούν μεγάλες δυνάμεις στο Ιράκ, γεγονός που αποτελεί πρόκληση για το σύνολο της ιρακινής κοινωνίας. Έτσι τα κρούσματα αντίστασης (από μαζικές διαδηλώσεις μέχρι ένοπλες επιθέσεις) διαρκώς πολλαπλασιάζονται και τα κατασταλτικά μέτρα (από τις συλλήψεις μέχρι τους φόνους άοπλων διαδηλωτών) δεν μπορούν να τα περιορίσουν. Η ιστορία του Ιράκ θα πάει μακριά και το τέλος της δεν μπορεί ακόμη να προβλεφθεί.

Εικόνα της αγανάκτησης που επικρατεί διεθνώς για την κατάσταση αυτή ήταν, την προηγούμενη περίοδο, οι γιγαντιαίες αντιπολεμικές κινητοποιήσεις σε όλο τον κόσμο που, αν και δεν μπόρεσαν να εμποδίσουν τον πόλεμο, έδωσαν ένα αίσθημα αυτοπεποίθησης σε εκατομμύρια ανθρώπους για νέους αγώνες. Οι κινητοποιήσεις συνεχίζονται με κάθε ευκαιρία συνεδρίασης ενός κυβερνητικού ή παρακυβερνητικού οργάνου της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης. Χαρακτηριστικό του κλίματος που επικρατεί είναι ότι κανένα τέτοιο όργανο δεν μπορεί πια να συνεδριάσει χωρίς την πίεση των διαδηλώσεων. Έτσι αναγκάζονται να συνέρχονται στα πιο απόμακρα μέρη, από τα βουνά του Καναδά μέχρι την επαρχιακή περιοχή του Εβιάν (όπου και πάλι αντιμετώπισαν δεκάδες χιλιάδων διαδηλωτών) και από το Λαγονήσι μέχρι τη Χαλκιδική (όπου και πάλι δεν απέφυγαν τους διαδηλωτές). Η κινητοποίηση για τη διαδήλωση στη Θεσσαλονίκη, συνέχεια των προηγούμενων αντιπαγκοσμιοποιητικών κινητοποιήσεων (Ναύπλιο, αντιπολεμικές κινητοποιήσεις, Πρωτομαγιά) δείχνει ότι το κίνημα αυτό όχι μόνο δεν έσβησε αλλά αυξάνεται, ωριμάζει και πλαταίνει όλο και περισσότερο.

Το Κοινωνικό Φόρουμ ανταποκρίθηκε και εξακολουθεί ανταποκρίνεται σε μεγάλο βαθμό στις ανάγκες της συγκρότησης του αναδυόμενου μαζικού κινήματος που τροφοδοτεί διαρκώς με τη ζωντάνια και τη φρεσκάδα του το παραδοσιακό συνδικαλιστικό κίνημα αλλά και τροφοδοτείται επίσης από αυτό με τις μαζικές δομές και την οργανωτική του εμπειρία.

Οι τεράστιες εργατικές κινητοποιήσεις στη Γαλλία και σε μια σειρά άλλες ευρωπαϊκές χώρες που πραγματοποιήθηκαν δείχνουν ξεκάθαρα την τεράστια αλλαγή στις διαθέσεις των εργαζομένων και των άλλων καταπιεσμένων στρωμάτων. Τα σύνδρομα της ήττας, η παραίτηση, η παθητικότητα, η απογοήτευση έχουν ξεπεραστεί, ενώ η αυτενέργεια, η ελπίδα και οι νέες μορφές οργάνωσης ξεπηδούν διαρκώς από τα κάτω.

Η ώρα της συμπύκνωσης των εμπειριών, της προγραμματικής επεξεργασίας, μιας νέας αριστεράς που δε θα ανταποκρίνεται απλώς στις ανάγκες των νέων κινημάτων αλλά θα ενοποιεί και θα δίνει ξανά τη σοσιαλιστική προοπτική στους πολύμορφους αγώνες πλησιάζει.

Εμείς εδώ θα δουλέψουμε για τη δημιουργία μιας νέας αντικαπιταλιστικής αριστεράς, πιστεύοντας ότι η αριστερά αυτή μπορεί να ξεπηδήσει μόνο μέσα από νέες συνθέσεις των συνιστωσών της υπάρχουσας επαναστατικής αριστεράς. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι να ξεπεραστούν οι αγκυλώσεις και ο σεχταρισμός (κατάλοιπα της προηγούμενης περιόδου) που την εμποδίζουν να πραγματοποιήσει τα αναγκαία αποφασιστικά βήματα. Γίνεται όμως όλο και πιο φανερή, η ανάγκη να αποκτήσει η επαναστατική αριστερά την αυτοπεποίθηση που θα την οδηγήσει στην προγραμματική και οργανωτική της αυτοτέλεια.