Η Σίσσερ Πάλκο αποκαλύπτει τη ζοφερή πραγματικότητα

Σπάρτακος 70, Ιούνης 2003

του Τάκη Θανασούλα

Η ισχυρή Ελλάδα των καπιταλιστών που επικαλείται ακατάπαυστα ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης αποδεικνύεται για μια ακόμη φορά αδίστακτη και ληστρική που μόνο θεό της έχει το κέρδος. Δεν μπορούσε βέβαια να είναι διαφορετική προς λύπη όλων των ιδεολόγων και πολιτικών του εθνικού συμφέροντος. Τι εθνικό συμφέρον είναι άραγε τούτο; Άλλοι να επιδιώκουν αύξηση της κερδοφορίας τους και οι εργαζόμενοι/ες να αυξάνουν τις στρατιές των ανέργων; Να αντικρίζουν το φάσμα της πείνας, να συσσωρεύεται η ανασφάλεια για το μέλλον τους και να συντρίβονται τα όνειρά τους για μια σύνταξη των 500€ μηνιαίως που μόνο για μια λιτοδίαιτη και ασκητική ζωή είναι επαρκής; Βέβαια η κυβέρνηση πανηγυρίζει ότι μείωσε την ανεργία από 12% σε 9,7% αλλά ξεχνάει όμως σκόπιμα ότι η καταγεγραμμένη ανεργία είναι τουλάχιστον 50% μικρότερη από την πραγματική, ότι οι εργαζόμενοι με μερική απασχόληση δεν θεωρούνται άνεργοι. Το πιο τραγελαφικό όμως είναι ότι στην εκτίμηση του ΣΕΒ για ανεργία που θα προσεγγίζει το 18% μετά το 2004 ανταπαντά ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας θα εξακολουθήσουν να είναι πιο υψηλοί από το μέσο όρο της Ε.Ε. Αυτή η επιχειρηματολογία του κου Σημίτη παραγνωρίζει το διεθνές οικονομικό περιβάλλον, τις εκτιμήσεις των διεθνών οικονομικών ινστιτούτων και των υπερεθνικών οργανισμών και ως μαθητευόμενος μάγος προβλέπει τις οικονομικές κινήσεις εκατομμυρίων ανθρώπων από σήμερα για τα επόμενα τέσσερα χρόνια όταν είναι γνωστό ότι τα οικονομικά στοιχεία απεικονίζουν αυτό που συνέβη. Είναι προφανής η προσπάθειά του να ωραιοποιήσει το μέλλον, καλλιεργώντας ψευδαισθήσεις στους εργαζόμενους, και να αποτρέψει οποιαδήποτε κοινωνική τους δράση, γεγονός που ευνοεί οποιαδήποτε κεφαλαιοκρατική κυβέρνηση. Η ανεργία όμως οδηγεί αναπόφευκτα στα άγια των αγίων της καπιταλιστικής κοινωνίας, την κοινωνικοποίηση της παραγωγής και την ιδιοποίηση του κοινωνικού προϊόντος, την αύξηση του πλούτου στους λίγους και τη μείωση του εισοδήματος των πολλών, στην ανάγκη να μειωθούν οι ώρες εργασίας χωρίς να μειωθούν οι μισθοί για να απασχοληθούν οι άνεργοι. Το ΠΑΣΟΚ και η κυβέρνηση Σημίτη δεν θα καταφέρουν να αποτρέψουν ούτε τη συζήτηση για το πιο πάνω ζήτημα ούτε την αντίδραση των εργαζόμενων και των ανέργων.

Η κυβέρνηση στην υπηρεσία των καπιταλιστών

Η κάθε αστική κυβέρνηση που εκπροσωπεί δήθεν τα συμφέροντα όλων των ελλήνων αποδεικνύει και στη περίπτωση της Σίσσερ Πάλκο τον πραγματικό της χαρακτήρα. Ας δούμε όμως τι προηγήθηκε της σημερινής κατάστασης και ποια θα είναι η εξέλιξη. Η ελληνική άρχουσα τάξη από τις αρχές της δεκαετίας του `90, ακολουθώντας τους παλιούς γνώριμους δρόμους της ελληνικής κεφαλαιοκρατίας, μετέφερε εκατοντάδες ελληνικές επιχειρήσεις στα Βαλκάνια για να πετύχει βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων των κλάδων ένδυσης και κλωστοϋφαντουργίας. Συνέπεια αυτών των κινήσεων υπήρξε η απώλεια 35 χιλιάδων θέσεων εργασίας κύρια στη Β. Ελλάδα, Αττική και Θεσσαλία, η διάσωση 45 χιλιάδων θέσεων στη Βουλγαρία και η προώθηση του ελληνικού τραπεζικού κεφαλαίου στα Βαλκάνια γενικότερα και στη Βουλγαρία ειδικότερα. Έτσι σήμερα στους κλάδους ένδυσης και κλωστοϋφαντουργίας απασχολούνται περισσότεροι από 85 χιλιάδες εργαζόμενοι ενώ η συνολική αξία των εξαγωγών τους υπερέβη τα 2,1 ευρώ ποσό που αντιστοιχεί στο 20% του συνόλου των εξαγωγών. Οι προοπτικές όμως θα γίνουν περισσότερο δυσοίωνες μετά την 31/12/2004 που λήγει η συμφωνία της GATT για την κλωστοϋφαντουργία και την ένδυση, αφού θα καταργηθούν οι ποσοστώσεις και θα είναι ελεύθερη πλέον η διακίνηση των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων. Τότε τα κράτη-μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου θα έχουν απεριόριστη πρόσβαση στις αγορές της Ευρώπης. Είναι λοιπόν αναμενόμενη η μεγαλύτερη μετακίνηση επιχειρήσεων στις ήδη ενταγμένες δέκα χώρες της Ε.Ε. και τις υπό ένταξη από τις λοιπές χώρες της Δ. Ευρώπης λόγω γειτνίασης και χαμηλού εργατικού κόστους που κυμαίνεται ανάμεσα στα 1,8-2 δολάρια ανά ώρα. Αν συνυπολογίσουμε τη ραγδαία αύξηση των εισαγωγών από την κινεζική αγορά που τα 2-3 τελευταία χρόνια αυξάνονται ραγδαία (μόνο στη διάρκεια του 2002 αυξήθηκαν 165%) γίνεται αντιληπτό το εύρος των ανακατατάξεων που θα επέλθουν με κλείσιμο εργοστασίων, αγορές και συγχωνεύσεις μεγάλων επιχειρήσεων, μείωση του αριθμού των εργαζόμενων και αύξηση της ανεργίας. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αν και γνώριζε το διεθνές περιβάλλον και τις τάσεις εξέλιξης, παρείχε μειωμένους δασμούς για τις επιχειρήσεις που παρήγαν στα Βαλκάνια και επανεισήγαν την παραγωγή για παθητική τελειοποίηση, ώστε να είναι περισσότερο ανταγωνιστικές στα πλαίσια της Ε.Ε. και στη διεθνή αγορά.

Δεν αρκέστηκε όμως σ’ αυτό, προχώρησε ακόμη περισσότερο επιχορηγώντας επιχειρήσεις που εγκαθίστανται στις Βαλκανικές χώρες για αγορά καινούργιου κεφαλαιουχικού εξοπλισμού. Η Σίσσερ Πάλκο εκμεταλλευόμενη την ανωτέρω σχετική διάταξη του ΥΠΕΘΟ αποφάσισε να μεταφέρει την παραγωγή της στη Βουλγαρία υποστηρίζοντας ότι το κόστος ανά εργαζόμενο στην Ελλάδα είναι 1200€€ ενώ στην γειτονική χώρα 120€ αντίστοιχα. Έτσι οι πεντακόσιες εργαζόμενες προετοιμάζονται να πάρουν το δρόμο της ανεργίας, αυξάνοντας το στρατό των ανέργων και δημιουργώντας μεγαλύτερη ανασφάλεια στους ήδη απασχολούμενους, για το μέλλον τους. Στην προκειμένη περίπτωση και όχι μόνο, είναι εμφανής η αναρχία της καπιταλιστικής αγοράς και οι άλυτες αντιφάσεις της καπιταλιστικής παραγωγής. Η αύξηση της κερδοφορίας για τις επιχειρήσεις που μεταφέρονται οδηγεί σε μείωση της συνολικής ζήτησης εφόσον η αγοραστική δύναμη των Βαλκανίων εργατών είναι υποπολλαπλάσια των Ελλήνων που οδηγούνται στην ανεργία. Ταυτόχρονα ο σύγχρονος κεφαλαιουχικός εξοπλισμός με τη μεγαλύτερη παραγωγικότητα και παραγωγική ικανότητα αυξάνει την υπερπαραγωγή εμπορευμάτων ή με τη μείωση της παραγωγικής του δυναμικότητας για να αντιμετωπίσει την υπεραποθεματοποίηση καθιστά την εξόφληση του τραπεζικού δανεισμού, για την αγορά των μηχανημάτων, επισφαλή.

Ποια πρέπει να είναι η απάντηση των εργαζόμενων

Στα γιατροσόφια της κυβέρνησης για πρόωρη συνταξιοδότηση των εργατριών που βρίσκονται κοντά στο όριο ηλικίας, απασχόληση σε γειτονικούς δήμους και συμμετοχή σε προγράμματα εκπαίδευσης οι εργαζόμενες και το συνδικαλιστικό κίνημα πρέπει να αγωνισθούν για να επιβάλλουν τη δική τους λύση. Είναι σε όλους γνωστό ότι η κυβέρνηση θα επικαλεστεί τους περιοριστικούς κανονισμούς της Ε.Ε. για οποιαδήποτε κρατικοποίηση της επιχείρησης στη παρούσα περίοδο. Είναι άλλωστε γνωστό ότι αυτού του είδους οι κρατικοποιήσεις από αστικές κυβερνήσεις είναι μια συγκεκριμένη πολιτική που αποσκοπεί στη διάσωση των προβληματικών επιχειρήσεων μεταφέροντας τις ζημίες στον προϋπολογισμό, χωρίς να αφαιρείται το δικαίωμα ιδιοκτησίας, χωρίς να αφαιρούνται τα προσωπικά τους και οικογενειακά περιουσιακά στοιχεία για τις κλοπές και καταχρήσεις που διέπραξαν. Μετά δε την εξυγίανσή τους αποδίδονται στην ιδιωτική πρωτοβουλία έναντι τιμήματος που δεν ξεπερνά στην καλύτερη περίπτωση το 30% του ενεργητικού τους. Είναι άλλωστε πρόσφατη η εμπειρία από τις προβληματικές επιχειρήσεις της περιόδου 1983-90 με τον Οργανισμό Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων.

Οι εργαζόμενες της Σίσσερ Πάλκο και τα συνδικάτα είναι ανάγκη να οδηγηθούν στην απόφαση κατάληψης της επιχείρησης, θέτοντάς την σε λειτουργία και διεκδικώντας πρώτον την χορήγηση κεφαλαίου κίνησης με την εγγύηση του κράτους στο ύψος της επιχορήγησης που επρόκειτο να δοθεί στους επιχειρηματίες για την μετεγκατάστασή τους στη Βουλγαρία και δεύτερον την κρατικοποίησή της χωρίς αποζημίωση. Με αυτή την κίνησή τους οι εργαζόμενοι θα αποτρέψουν τον κίνδυνο να περιέλθουν σε κατάσταση μόνιμης ανεργίας, θα αποδείξουν ότι δεν είναι μόνο ικανοί να παράγουν αλλά και να διευθύνουν την επιχείρηση. Οι εργαζόμενοι αντί να οδηγούνται σε προτάσεις κρατικού σοσιαλισμού κεϋνσιανής και λασαλικής έμπνευσης αποκτούν εμπειρίες αυτοδιεύθυνσης προετοιμαζόμενοι από σήμερα για την κατάληψη της εξουσίας και την εγκαθίδρυση της αυτοδιαχειριζόμενης κοινωνίας των συνεταιρισμένων παραγωγών. Οι εργαζόμενοι μόνο με τους αγώνες τους αποκτούν αυτοπεποίθεση για τη δύναμή τους, αναπτύσσουν τη συνειδητοποίησή τους για την αναγκαιότητα να αλλάξουν την κοινωνία, δίνουν ταξικό περιεχόμενο στην πάλη τους.

Η κυβέρνηση δεν πρόκειται ποτέ να ικανοποιήσει ή να αποδεχθεί το δικό τους συμφέρον, πάντα θα αρκείται στην έκφραση της συμπάθειάς της ή θα εξαντλείται σε φιλανθρωπίες αφού έχασε τον ανθρωπισμό της… Αν δεν πάρουμε τις τύχες στα χέρια μας ποτέ η απελευθέρωσή μας δεν θα γίνει πραγματικότητα. Το ιστορικό περίγραμμα χαρακτηρίζεται από μια αργή αλλά σταθερή άνοδο των εργατικών αγώνων, όχι ευθύγραμμη αλλά κυκλική σε παγκόσμια κλίμακα. Αν τολμήσουμε δεν έχουμε να χάσουμε παρά μόνο την ανεργία, την ανασφάλεια και την αβεβαιότητα.