Editorial: Τρομοκρατία, τρομολαγνεία, ιδεολογία

Σπάρτακος 66, Σεπτέμβρης 2002

Η ατομική τρομοκρατία, η τρομολαγνεία και η επικοινωνιακή πολιτική της κυβέρνησης

της Σύνταξης

Το γεγονός της αστυνομικής εξάρθρωσης της 17Ν κυριάρχησε στο διάστημα των προηγούμενων μηνών στην ελληνική ειδησεογραφία και στην πολιτική επικαιρότητα επισκιάζοντας σημαντικά γεγονότα, πολιτικές αποφάσεις και μέτρα που αφορούν άμεσα τη ζωή των εργαζομένων και την πορεία της χώρας αλλά και διεθνή που βρίσκονται σε εξέλιξη όπως το Παλαιστινιακό και οι προετοιμασίες του ιμπεριαλισμού για τη νέα επίθεση στο Ιράκ. Ακόμη και οι μεγάλες καταστροφικές συνέπειες μέσα στη καρδιά της Ευρώπης από τις εφιαλτικές αλλαγές του κλίματος του πλανήτη πέρασαν σε δεύτερη και τρίτη μοίρα μπροστά στον ορυμαγδό των αστυνομικών θεωριών και υποθέσεων των δημοσιογράφων σχετικά με το βίο και τη δράση της ομάδας των τρομοκρατών. Όμως η προσπάθεια δημιουργίας μαζικής αντιτρομοκρατικής υστερίας και στην Ελλάδα μπορούμε να πούμε ότι εντάσσεται στη γενικότερη προσπάθεια του ιμπεριαλισμού μετά την 11η Σεπτέμβρη να καλλιεργήσει ένα τέτοιο κλίμα που θα διευκολύνει τις εγκληματικές επιθέσεις στους άμαχους πληθυσμούς των κρατών του τρίτου κόσμου και την ενίσχυση των αστυνομικών μέτρων και των κατασταλτικών μηχανισμών στο εσωτερικό του.

Από την άλλη πλευρά η κυβέρνηση αξιοποίησε «επικοινωνιακά» στο έπακρο την αστυνομική επιτυχία της προκειμένου να αναστηλώσει το γενικά καταρρακωμένο κύρος της και να ανατρέψει το κλίμα ηττοπάθειας που διαπερνούσε τους κομματικούς της μηχανισμούς μπροστά στις εκλογές του Οκτωβρίου. Όμως τα πλεονεκτήματα του εντυπωσιασμού με τη συνεχή επανάληψη των ίδιων αερολογιών έχουν αρχίσει ήδη να εξαντλούνται και τα κοινωνικά προβλήματα που διαρκώς οξύνονται αναδεικνύουν όλο και περισσότερο τα γεγονότα και τα αδιέξοδα ξανά στις πραγματικές τους διαστάσεις.

Οπωσδήποτε η ατομική τρομοκρατία σαν πρακτική που προκαλεί τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα από τους σκοπούς που διακηρύττει ότι υπηρετεί, έχει καταδικαστεί πολλές φορές και σε όλους τους τόνους από το μαρξιστικό επαναστατικό ρεύμα που ίσως έχει καταντήσει κουραστική η επανάληψη της σχετικής επιχειρηματολογίας στις ανακοινώσεις των οργανώσεων και την αρθρογραφία διαφόρων συντρόφων. Τα σχετικά αναλυτικά κείμενα του Τρότσκυ δεν αφήνουν άλλωστε περιθώρια παρερμηνείας και εξετάζουν διεξοδικά τη γέννηση και την ιστορική εξέλιξη του φαινομένου, τη ψυχολογία των τρομοκρατών, τις μεθόδους της ατομικής τρομοκρατίας και τις καταστροφικές τους συνέπειες τόσο για το μαζικό κίνημα όσο και για τις επαναστατικές οργανώσεις. Η ίδια η πορεία του επαναστατικού μαρξιστικού κινήματος και η εμπειρία που συσσωρεύτηκε μέσα από τις διάφορες ιστορικές φάσεις (δικτατορίες, φασιστική κατοχή, εμφύλιοι, περίοδοι αστυνομικής καταστολής από το αστικό κράτος κλπ.) ήλθαν για να επιβεβαιώσουν την τραγική αδυναμία των μεθόδων της ατομικής τρομοκρατίας και τις αρνητικές της συνέπειες σε όλες τις περιπτώσεις.

Ακόμη και η σχετικά πρόσφατη περίοδος της απριλιανής δικτατορίας των θλιβερών συνταγματαρχών (1967-74) ανέδειξε ανάγλυφα του λόγου το αληθές. Οι αντιστασιακές οργανώσεις που προσπάθησαν να εκφράσουν με δυναμιτιστικές ενέργειες την «λαϊκή» αντίθεση στην δικτατορία το μόνο που κατόρθωσαν ήταν να δώσουν τα προσχήματα για άγριες διώξεις και βασανισμούς των αγωνιστών της αριστεράς, να μετατρέψουν για ένα μεγάλο διάστημα τη μεγάλη μάζα των εργαζομένων σε παθητικούς και φοβισμένους θεατές των ηρωικών πράξεων της πρωτοπορίας και αυτοί οι ίδιοι οι «δυναμικοί» αντιστασιακοί να απομονωθούν ταχύτατα από τον φοβισμένο κοινωνικό τους περίγυρο, οι περισσότεροι να συλληφθούν και έτσι να εντείνουν ακόμη περισσότερο τόσο την εντύπωση της κυβερνητικής παντοδυναμίας όσο και το κλίμα του τρόμου μέσα στα λαϊκά στρώματα. Οι βόμβες και οι κροτίδες έμοιαζαν να επιβεβαιώνουν τόσο την ισχύ του καθεστώτος των συνταγματαρχών όσο και την τραγική αδυναμία της ηττημένης και κατακερματισμένης αριστεράς.

Αντίθετα τα πρώτα σκιρτήματα του μαζικού κινήματος με την εμφάνιση των πρώτων μεγάλων φοιτητικών κινητοποιήσεων το 1971 έσπασαν με γοργό ρυθμό τον κλοιό του τρόμου, σάρωσαν το κλίμα της ηττοπάθειας και της παθητικότητας μέσα στα λαϊκά στρώματα και αναπτέρωσαν την αυτοπεποίθηση και την αγωνιστικότητα χιλιάδων νέων αγωνιστών που έμπαιναν ορμητικά για πρώτη φορά στην αντιδικτατορική πάλη.

Η αδυναμία του καθεστώτος μπροστά στην εμφάνιση χιλιάδων νέων που το αψηφούσαν ανοιχτά γίνονταν κάθε μέρα και πιο φανερή. Μπροστά στην εμφάνιση αυτής της διογκούμενης χιονοστιβάδας που κατρακυλούσε απειλητικά κατά πάνω της η δικτατορία ήταν υποχρεωμένη να πάρει μια αλυσίδα από νέα δραστικά μέτρα που οδήγησαν στην μεταπολίτευση. Το ρεύμα μας διδάχθηκε από την εμπειρία αυτής της περιόδου, επιβεβαίωσε τις θεωρητικές του προσεγγίσεις και με σταθερότητα και επιμονή προσπάθησε να διαπαιδαγωγήσει αντίστοιχα τους νέους αγωνιστές.

Η 17Ν, όπως τουλάχιστον εμφανίζεται μέσα από το πρίσμα των ΜΜΕ μέχρι σήμερα, δηλαδή μια κλειστή, στεγανή, συνωμοτική οργάνωση που αυτοανακηρύσσεται επαναστατική και αναλαμβάνει από μόνη της το ρόλο του «εκδικητή» και του «τιμωρού», δεν έχει τίποτε το κοινό με την μαρξιστική επαναστατική παράδοση. Βασική αντίληψη του επαναστατικού μαρξισμού υπήρξε πάντοτε ότι ο αγώνας για την χειραφέτηση των καταπιεζομένων δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί με άλλο τρόπο παρά αποκλειστικά και μόνο με την αφύπνιση και την ενεργητική δράση των ίδιων των μαζών. Επιπλέον θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι η μακρόχρονη συνωμοτική δράση που συνοδεύεται από πράξεις αυθαίρετης απονομής «δικαιοσύνης» με βάση ένα δικό τους κώδικα πολιτικής ηθικής, όπως τουλάχιστον εμφανίζεται ότι πραγματοποιεί η 17Ν εδώ και τρεις δεκαετίες, δεν είναι δυνατόν παρά να προκαλέσει (ή να προέρχεται από) σοβαρές διαταραχές της προσωπικότητας των συνωμοτών που και πάλι δεν έχουν τίποτε το κοινό με τους αγωνιστές και τη παράδοση της αριστεράς εκτός ίσως από τις περιβόητες περιπτώσεις των αρρωστημένων σταλινικών «εκτελεστών». Οι αγωνιστές της αριστεράς και μάλιστα του επαναστατικού μαρξιστικού ρεύματος έχουν διδαχθεί να σέβονται βαθιά την ανθρώπινη ζωή, να μην προσωποποιούν τον αντίπαλο και να αναζητούν και να αναδεικνύουν τους κοινωνικούς μηχανισμούς και τις πραγματικές κινητήριες δυνάμεις των ταξικών συγκρούσεων. Εάν η ιδεολογική πάλη μετατραπεί σε φυσική πάλη και η «κριτική των λόγων» σε «κριτική των όπλων» αυτό είναι ζήτημα που θα αφορά σε μια δεδομένη στιγμή ένα γιγάντιο, πλειοψηφικό, επαναστατικό κίνημα μαζών που το ίδιο θα αποφασίσει την χρήση της ένοπλης βίας. Όταν μια μαζική γενική πολιτική απεργία του επαναστατημένου προλεταριάτου θα αντιμετωπίζεται βίαια από την άρχουσα τάξη. Άλλωστε είναι ιστορική νομοτέλεια ότι η αστική τάξη ποτέ δεν θα αποδεχθεί την απόφαση της συντριπτικής πλειοψηφίας των εργαζομένων που βρίσκονται σε επαναστατική κίνηση. Σε περίπτωση που διακυβεύονται τα συμφέροντά της η αστική τάξη θα μας οδηγήσει αναπόφευκτα σε εμφύλιο πόλεμο. Αυτό δείχνει και η ιστορία των πιο πρόσφατων επαναστάσεων της Χιλής το 1973, το Γρενάδας, της Νικαράγουας και σήμερα της Βενεζουέλας.

Είναι γεγονός ότι κάποιοι αγωνιστές που δεν μπόρεσαν να αφομοιώσουν στο σύνολό της τη μαρξιστική κοσμοαντίληψη, παρασύρονται σε περιόδους γενικής υποχώρησης και απογοήτευσης σε πράξεις ατομικής τρομοκρατίας. Τα κίνητρα, η ιδεολογική αφετηρία και η ψυχολογία των αγωνιστών αυτών έχουν αναλυθεί όπως αναφέραμε από τα κλασσικά κείμενα του Τρότσκυ για την ατομική τρομοκρατία.

Η αξιοποίηση των λαθεμένων μεθόδων των οργανώσεων της ατομικής τρομοκρατίας αλλά και η ιδεολογική προέλευση κάποιων από τα μέλη τους από την αστική τάξη για να σπιλώσουν και να ενοχοποιήσουν το επαναστατικό κίνημα και τη παράδοσή του στα μάτια των εργαζομένων, επίσης δεν είναι μια καινούργια υπόθεση. Όμως η σημερινή περίπτωση ανέδειξε μια νέα σύγχρονη διάσταση: Τη δυνατότητα χρησιμοποίησης των μέσων μαζικής «ενημέρωσης», με τη τηλεόραση σε πρωταγωνιστικό ρόλο για την καλλιέργεια ενός κλίματος μαζικής «αντιτρομοκρατικής» υστερίας εξαπολύοντας έναν ποταμό συκοφαντιών, ανεύθυνων κατηγοριών αλλά και προσωπικών επιθέσεων σε πρακτικά ανυπεράσπιστους ανθρώπους και πολιτικά ρεύματα. Ο «τροτσκισμός» απέκτησε την πλέον τιμητική θέση ανάμεσα στους στόχους αυτής της κατευθυνόμενης εκστρατείας. Ανίδεοι, ανιστόρητοι και θρασείς δημοσιογράφοι δεν διστάζουν να χρησιμοποιούν όρους χωρίς να καταλαβαίνουν τη σημασία τους και να προβάλλουν, ταυτόχρονα διαστρεβλώνοντας, αποσπασματικές λεπτομέρειες από την ιστορία του επαναστατικού κινήματος προκειμένου να επιβεβαιώσουν τις προκατασκευασμένες ή υποβολημιαίες αστυνομικές θεωρίες.

Η ενορχηστρωμένη αυτή επίθεση δεν πιστεύουμε ότι είναι άσχετη με τα νέα σκιρτήματα του μαζικού κινήματος αντίστασης στην νεοφιλελεύθερη λαίλαπα και με τις ετοιμασίες για το κοινωνικό φόρουμ, τις μαζικές κινητοποιήσεις για τη Θεσσαλονίκη του 2003 και για την Ολυμπιάδα του 2004. Κινητοποιήσεις για τις οποίες οι διεθνιστικές οργανώσεις παίζουν ήδη έναν αποφασιστικό ρόλο. Άλλωστε υπάρχει το προηγούμενο σε μια σειρά από ευρωπαϊκές χώρες, όπως η πρόσφατη ανάπτυξη της γαλλικής LCR, οι επιτυχίες του σκοτσέζικου SP και οι προσπάθειες συντονισμού της αντικαπιταλιστικής αριστεράς σε ευρωπαϊκό επίπεδο, που προκαλούν εύλογα την έντονη ανησυχία των κρατικών μηχανισμών οι οποίοι ασφαλώς δεν επιλέγουν τυχαία τους στόχους της συκοφαντικής και διαστρεβλωτικής εκστρατείας τους. Η ιδέα μιας συνολικής ενοχοποίησης της επαναστατικής αριστεράς που προβάλλεται ήδη από ορισμένους ακροδεξιούς και δεξιούς κύκλους, πρέπει να αποκρουσθεί τώρα στη γένεσή της. Η ανάγκη ενότητας και συντονισμού των επαναστατικών μαρξιστικών οργανώσεων είναι πια παραπάνω από αναγκαία. Αυτή η απάντηση της ενότητας και ο σταθερός προσανατολισμός προς το μαζικό κίνημα αντίστασης της νεολαίας και των εργαζομένων που σήμερα αναπτύσσεται στην Ελλάδα και στην Ευρώπη είναι ικανά να αναδείξουν την αληθινή πολιτική παράδοση του τροτσκισμού και να μετατρέψουν τις συκοφαντίες και τα ψέματα των ΜΜΕ σε ένα γιγαντιαίο μπούμερανγκ για τους εμπνευστές τους.