Πολυτεχνείο – 28 Χρόνια Διαδρομή
της Σύνταξης
Τα 28 χρόνια που μας χωρίζουν από την εξέγερση του Πολυτεχνείου μπορεί να πει κανείς ότι αποτελούν ένα χρονικό διάστημα υπεραρκετό για τους ιστοριογράφους της Αριστεράς, προκειμένου να ξεδιαλύνουν τους μύθους, τις σκόπιμες αποκρύψεις και τις παραποιήσεις και να αναδείξουν στις πραγματικές τους διαστάσεις τα γεγονότα και κυρίως το ιστορικό μήνυμα μιας απόπειρας άμεσης επαναστατικής ανατροπής από τους εργαζόμενους της Αθήνας, όπως τουλάχιστον αυτό καταγράφηκε στη συλλογική ταξική μνήμη.
Αντίθετα, η επίσημη άποψη για την εξέγερση στα πλαίσια μιας εθνικής-σχολικής «επετείου» καλλιεργήθηκε επίμονα στις νεότερες γενιές αποκρύβοντας με προσοχή τον ταξικό επαναστατικό χαρακτήρα της εξέγερσης. Παρουσιάζεται συστηματικά η εικόνα μιας καθαρά ρομαντικής και σπουδαστικής εξέγερσης με περιορισμένους και συνάμα αόριστους αντιστασιακούς στόχους (αποκατάσταση της αστικής δημοκρατίας, αναβάθμιση της παιδείας κλπ.). Η εικόνα αυτή, κερδίζει ακόμη περισσότερο έδαφος στα μάτια των νεωτέρων, καθώς μάλιστα παρακολουθούν με αποστροφή τη σταδιακή ενσωμάτωση των διάφορων «κορυφαίων» της περίφημης «γενιάς του Πολυτεχνείου» στην άρχουσα τάξη ή στις κομματικές ηγεσίες. Η σύγχυση επιτείνεται από την αποσπασματική και μεροληπτική παρουσίαση των γεγονότων (από τους ίδιους ή από τους διαφημιστές τους) προκειμένου να ενισχύσουν την ατομική τους προβολή και την πολιτική τους καριέρα.
Από την άλλη μεριά η ηγεσία της «επίσημης» Αριστεράς, που όχι μόνο κράτησε τις αποστάσεις και τις επιφυλάξεις της από τα ίδια τα γεγονότα (ΚΚΕ και ΚΚΕεσ. της εποχής εκείνης) αλλά στην πραγματικότητα πολέμησε λυσσασμένα το επαναστατικό σοσιαλιστικό μήνυμα του Νοέμβρη σε όλη τη διαδρομή των 28 χρόνων, βολεύτηκε πολύ καλά από αυτήν την ευνουχισμένη επίσημη «σχολικού τύπου» εκδοχή και την ενίσχυσε όσο μπορούσε με άνευρες, κουραστικές, επετειακού τύπου, παρλάτες και εκδηλώσεις. Παράλληλα, φρόντισε και αυτή από τη μεριά της να «αξιοποιήσει» για το σκοπό αυτό και φυσικά να αφομοιώσει όσους «εκπροσώπους» της «ιστορικής γενιάς» έπεσαν στην επιρροή της, λιβανίζοντάς τους διαρκώς και κολακεύοντας την ανθρώπινη ματαιοδοξία τους.
Παρόλα αυτά στη διαδρομή των 28 χρόνων, το ιστορικό μήνυμα της εξέγερσης όχι μόνο παρέμεινε ζωντανό μέσα στο βάθος της συλλογικής ταξικής μνήμης, αλλά και (όχι χωρίς έκπληξη είναι αλήθεια) βλέπουμε το πραγματικό του νόημα να ανασύρεται από το βάθος αυτής της μνήμης και να αναζωπυρώνεται σε κάθε κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης. Στις μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις, στις μαζικές καταλήψεις, στα κύματα των μαθητικών εξεγέρσεων, το σύμβολο του Πολυτεχνείου αποτινάζεται από τα αλλεπάλληλα στρώματα της μπογιάς με τα οποία το είχαν σκεπάσει οι αστοί πολιτικάντηδες, οι πληρωμένοι δημοκόποι, οι πονηροί ρεφορμιστές, οι υποταγμένοι δάσκαλοι και ξαναβρίσκει το πραγματικό του νόημα: της ταξικής εξέγερσης, της άμεσης δημοκρατίας, της σοσιαλιστικής προοπτικής.
Ωστόσο ο ισολογισμός της διαδρομής των 28 χρόνων αναγκαστικά πρέπει να συνυπολογίζει τις τεράστιες απώλειες, τις υποχωρήσεις της πολιτικής συνείδησης των εργαζομένων που γνωρίσαμε τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια με την κατάρρευση του «υπαρκτού» από τη μια μεριά και τη σαρωτική νεοφιλελεύθερη επίθεση από την άλλη. Οι εξεγέρσεις του παρελθόντος χάνουν αναγκαστικά ένα μέρος από την ακτινοβολία τους μέσα στη γενικότερη απαξίωση του απελευθερωτικού σοσιαλιστικού οράματος.
Είναι λοιπόν φανερό ότι οι ταξικές εξεγέρσεις του παρελθόντος μπορούν να αποτιμηθούν πραγματικά και να ανακτήσουν το πραγματικό τους νόημα μόνο μέσα από το πρίσμα που δημιουργούν οι επόμενες περίοδοι ανόδου του εργατικού κινήματος. Το κίνημα κατά της «παγκοσμιοποίησης», χωρίς να έχει λάβει ακόμη τα μαζικά και ταξικά χαρακτηριστικά που θα απαιτούσαν μιαν αντίστοιχη ιδεολογική ανασυγκρότηση, ξαναζωντανεύει με γοργούς ρυθμούς πολλές από τις μορφές της μαζικής πάλης που γνώρισαν οι δεκαετίες του 60 και του 70. Οι αναφορές του σημερινού αναπτυσσόμενου κινήματος και η σύνδεσή του με το νόημα και την εμπειρία του Νοέμβρη του `73 στην Ελλάδα αλλά και με τις αντίστοιχες κορυφαίες στιγμές της ταξικής πάλης του παγκόσμιου εργατικού κινήματος θα πραγματοποιηθούν μόλις αυτό ανδρωθεί και αναζητήσει τον πολιτικό του καθορισμό.
Αλλαγή σελίδας ή Επιτάχυνση των ρυθμών
Το χτύπημα της 11ης Σεπτέμβρη οπωσδήποτε δημιούργησε ένα καινούργιο κλίμα στην παγκόσμια πολιτική κατάσταση. Το κλίμα αυτό επιτρέπει όχι μόνο τους απάνθρωπους βομβαρδισμούς των άμαχων πληθυσμών του Αφγανιστάν και τις βάρβαρες επιθετικές ενέργειες του Ιμπεριαλισμού (αποστολή στρατευμάτων, εισβολή του ισραηλινού στρατού στις αυτονομημένες παλαιστινιακές περιοχές, σφαγή των Τούρκων αγωνιστών στην Κωνσταντινούπολη, κλπ.) αλλά επίσης την επιβολή μιας σειράς από αντιδημοκρατικά και αντεργατικά μέτρα μέσα στις ίδιες τις καπιταλιστικές χώρες. Ωστόσο τα αναμφισβήτητα αυτά γεγονότα πολύ απέχουν από το να χαρακτηρίζουν μια νέα περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας, σαν ένα «γύρισμα της σελίδας» όπως προσπαθούν μεθοδικά και επίμονα να μας πείσουν οι κάθε λογής σχολιαστές του αστικού τύπου και των ΜΜΕ προκειμένου να συντηρήσουν το κλίμα υστερικού τρόμου και ξενοφοβίας.
Τα βασικά χαρακτηριστικά της περιόδου παραμένουν τα ίδια με την προηγούμενη περίοδο και η 11η Σεπτέμβρη μοιάζει να επιταχύνει τους ρυθμούς εξέλιξης και να οξύνει τις αντιθέσεις. Η οικονομική ύφεση είχε ήδη εμφανιστεί μέσα στην ίδια την καρδιά του παγκόσμιου καπιταλισμού από αρκετούς μήνες. Η ραγδαία αύξηση των δαπανών για τους εξοπλισμούς είναι ένα φάρμακο που καταπολεμά προσωρινά τα συμπτώματα της αρρώστιας αλλά σε καμιά περίπτωση την ίδια την αρρώστια. Η αμφισβήτηση του νεοφιλελεύθερου μοντέλου σαν δήθεν πανάκεια για κάθε νόσο, είχε αρχίσει να ροκανίζει σοβαρά την αξιοπιστία του μέσα στις ίδιες τις άρχουσες τάξεις. Στην ενεργειακή κρίση του ιδιωτικοποιημένου δικτύου διανομής ηλεκτρισμού στη Καλιφόρνια, στην άθλια διαχείριση των ιδιωτικοποιημένων σιδηροδρομικών μεταφορών στη Βρετανία ήλθαν να προστεθούν η κρίση στις ιδιωτικοποιημένες αερομεταφορές και ο κίνδυνος κατάρρευσης των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών. Ο κρατικός παρεμβατισμός κρίνεται τώρα πάλι αναγκαίος προκειμένου να επιδοτηθούν οι κεφαλαιούχοι από τον κρατικό κορβανά, δηλαδή από τα χρήματα των εργαζομένων. Αυτοί οι ίδιοι που μέχρι χθες έκραζαν διαρκώς για την ανάγκη μείωσης του «πολυέξοδου και αντιπαραγωγικού κράτους» προκειμένου να αρπάξουν τα «φιλέτα» τα δημιουργημένα και πάλι από τα χρήματα των εργαζομένων.
Από την άλλη μεριά οι αντιστάσεις της εργατικής τάξης που κορυφώθηκαν με τις κινητοποιήσεις της Γένοβας όχι μόνο δεν έχουν υποστεί κάποια ήττα αλλά μπορούν τώρα, μετά από το πρώτο σοκ, να ανασυνταχθούν σε μια νέα βάση. Η αντιπολεμική διάσταση του κινήματος διαρκώς μεγαλώνει και του δίνει την ιδεολογική τροφή και συνοχή. Η διεθνιστική αλληλεγγύη παίρνει μια πολύ συγκεκριμένη και επιτακτική μορφή, καθώς ο πόλεμος παρατείνεται και οι ολέθριες συνέπειές του πάνω στους ανθρώπους και στη φύση γίνονται ολοένα και πιο ορατές. Η βασική παράμετρος που πρέπει να υπερνικηθεί σήμερα από το κίνημα είναι το κλίμα της μαζικής υστερίας και της ξενοφοβίας που αναπτύχθηκε και καλλιεργείται μέσα στις κοινωνίες των καπιταλιστικών χωρών. Για το σκοπό αυτό πρέπει να επιστρατευθούν όλες οι οργανωτικές μέθοδοι και να αξιοποιηθούν όλες οι γνώσεις και οι εμπειρίες. Η πρόκληση είναι μεγάλη και η μάχη αποφασιστική.
Οι επιπτώσεις στην ελληνική πολιτική σκηνή
Μέσα στο κλίμα της ρευστότητας και της ανασφάλειας που κυριάρχησε μετά την 11η Σεπτέμβρη η κυβέρνηση Σημίτη κατάφερε όχι απλώς να διεξάγει ένα συνέδριο χωρίς καμιά ουσιαστική αντιπαράθεση απόψεων και πολιτικών αλλά και να επιβάλει με άνεση τις νεοφιλελεύθερες επιλογές της και να βελτιώσει σημαντικά τους εσωκομματικούς της συσχετισμούς.
Οι μέρες του Απρίλη με την μεγαλειώδη κινητοποίηση της εργατικής τάξης για την απόκρουση του ασφαλιστικού, που ταρακούνησε τις συνδικαλιστικές γραφειοκρατίες και υποχρέωσε τους «αριστερούς» της εσωκομματικής αντιπολίτευσης να πάρουν θέσεις, έμοιαζαν να έχουν ξεχαστεί από τους ηγέτες, ενώ οι αδύναμες αποσπασματικές παρεμβάσεις των συνέδρων της βάσης και τα χωρίς πολιτική συνοχή συνθήματα της αριστερής πτέρυγας δεν αποδείκνυαν τίποτε άλλο παρά μόνο την πλήρη επικυριαρχία του ηγετικού κυβερνητικού μηχανισμού μέσα στο κόμμα.
Η παλινωδία του Τσοχατζόπουλου με τη δευτερολογία του ήρθε να επισφραγίσει την πλήρη υποταγή και τον συμβιβασμό της αριστερής πτέρυγας στην κυβερνητική εξουσία των νεοφιλελεύθερων εκσυγχρονιστών.
Τα πρώτα τολμηρά βήματα της ανασχηματισμένης κυβέρνησης (ιδιωτικοποίηση της Εθνικής Τράπεζας, παραπέρα εμπορευματοποίηση των κρατικών υπηρεσιών υγείας, νύξεις για την «επίλυση» του ασφαλιστικού) δείχνουν ξεκάθαρα τις προθέσεις αλλά και τα περιθώρια που έχουν δημιουργηθεί μετά από τις 11 Σεπτέμβρη. Άλλωστε ο νέος υπερυπουργός (πάλαι ποτέ «πρωταγωνιστής» και αυτός της «γενιάς του Πολυτεχνείου») δεν δίστασε καθόλου να συνοψίσει το νέο κυβερνητικό δόγμα: διαρκής αγώνας για ιδιωτικοποιήσεις χωρίς τέλος! Ωστόσο οι προθέσεις αυτές, μέσα στο νέο διεθνές πλαίσιο και τις νέες τάσεις που αναπτύσσονται ραγδαία κάτω από την απειλή της εντεινόμενης οικονομικής ύφεσης, ίσως να αποδειχθούν σύντομα ντεμοντέ. Τα μηνύματα για αναδίπλωση ξανά στον κρατικό παρεμβατισμό πληθαίνουν από τις μητροπόλεις του καπιταλισμού και δεν αποκλείεται οι εξελίξεις να αφήσουν μετέωρους τους δογματικούς νοεφιλελεύθερους Σημιτικούς τεχνοκράτες. Όμως ακόμη και ένας τέτοιος αναπροσανατολισμός δεν πρόκειται να αναιρέσει καθόλου τη μεθοδικά σχεδιαζόμενη, νέα επίθεση ενάντια στις κατακτήσεις και το επίπεδο ζωής των εργαζομένων.
Η ελληνική εργατική τάξη έχοντας πολύ λίγο επηρεαστεί από το κλίμα της διεθνούς τρομολαγνείας, έχει επιβάλει στο τύπο και στα ΜΜΕ μια σχετικά αντιπολεμική στάση. Η ανάγκη όμως να αναπτυχθεί ένα ενιαίο αντιπολεμικό μαζικό κίνημα που θα συνδεθεί τόσο με τα άμεσα συνδικαλιστικά αιτήματα για την απόκρουση της συνεχιζόμενης νεοφιλελεύθερης επίθεσης όσο και με τις αντίστοιχες διεθνείς αντιπολεμικές καμπάνιες, είναι πλέον περισσότερο από αναγκαία. Οι οργανώσεις της άκρας Αριστεράς καλούνται και πάλι να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων και να υπερβούν τις χρόνιες υποκειμενικές τους δυσκαμψίες. Καλούνται να σταματήσουν επιτέλους τους ατέλειωτους φαρισαϊσμούς με την ίδρυση των παράλληλων «πλατιών» αντιπολεμικών «μετώπων».
Ας θυμηθούμε στο σημείο αυτό την εμπειρία του Νοέμβρη του 73: Πώς το ζωντανό κίνημα παραμέρισε τις ρεφορμιστικές προδοσίες, τις μικροκομματικές σκοπιμότητες, τις αδυναμίες των «επαγγελματιών» ηγετών για να αναδείξει το ενιαίο μέτωπο της ταξικής σύγκρουσης που μέσα του αναπτύχθηκε ο διάλογος και η ιδεολογική αντιπαράθεση για πρώτη φορά μετά από έναν ολόκληρο σταλινικό μεσαίωνα. Μια εμπειρία που τουλάχιστον κανένας δεν αμφιβάλλει ότι σημάδεψε όλη την επόμενη ιστορική περίοδο.
ΤΠΤ - "4" 
[…] Κύριο άρθρο […]