Αλληλεγγύη στους ανυπότακτους!

Γιουγκοσλαβία:

Αλληλεγγύη στους ανυπότακτους !

Σίσσυ Βωβού

150.000 λιποτάκτες και ανυπότακτοι από τις δημοκρατίες της πρώην Γιουγκοσλαβίας ζητούν άσυλο και προστασία στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Εκτός από τα βασικά στοιχεία της καμπάνιας, που δημοσιεύονται σε άλλη στήλη, θέλουμε να τονίσουμε και ορισμένα πιο καινούργια, που έχουν δημοσιευτεί στην μικρή έκδοση της Ελληνικής Επιτροπής Υπεράσπισης.

Η αύξηση του αριθμού των λιποτακτών έχει ήδη δημιουργήσει προβλήματα κυρίως στους δύο άτακτους εθνικιστικούς στρατούς που συγκοτούνται από τους Σέρβους εθνικιστές, υπό την ηγεσία του Κάρατζιτς, και τους Κροάτες εθνικιστές του στρατού των Κροατών της Βοσνίας. Αποτέλεσμα αυτών των προβλημάτων είναι αφ’ενός ότι η κροατική πλευρά βρέθηκε σε μεγάλη αδυναμία, με αποτέλεσμα να ενισχυθούν οι φωνές για τη συνομοσπονδία που ήδη έχει γίνει, και αφετέρου να αποδυναμωθεί η σερβική εθνικιστική πλευρά ώστε να καταφεύγει όλο και περισσότερο στα πλούσια και ιδιαιτέρως φονικά πυρά της με φθίνοντα αριθμό στρατιωτών. Από τη δεύτερη άποψη δηλαδή, ο πόλεμος έχει γίνει πιο φονικός στις περιοχές που συνεχίζει, δηλαδή σε όλες πλην του Σεράγεβο και του Γκόραζντε. Μια από τις βασικές απόψεις της καμπάνιας είναι ότι αν κανένας δεν πήγαινε σ’αυτόν τον πόλεμο, ο πόλεμος δεν θα είχε γίνει. Οι εξελίξεις που ήδη αναφέρουμε πιο πάνω επιβεβαιώνουν την άποψη αυτή με έναν κάποιο τρόπο.

Επίσης η καμπάνια τονίζει ότι δεν μιλάμε για εθνότητες, αλλά για αντικρουόμενους εθνικισμούς. Επομένως επιλέγουμε τους συμμάχους μας στην κάθε εθνότητα με κριτήριο τη στάση τους απέναντι σ’αυτό τον πόλεμο. Για παράδειγμα, όσοι πιστεύουν στην Ελληνοσερβική φιλία, ιδιαίτερα διαδεδομένη στην Ελλάδα, πρέπει να εξηγήσουν γιατί διαλέγουν τη φιλία με τους χασάπηδες Κάρατζις – Μιλόσεβιτς και όχι με τους Σέρβους του Αντιπολεμικού Κέντρου του Βελιγραδίου, και όχι με τους Σέρβους λιποτάκτες. Το αντίστοιχο με την Κροατία.

Στην έκδοση που αναφέρουμε, σημειώνονται δύο ακόμη βασικά στοιχεία. Πρώτον, ότι οι επίσημοι στρατοί της Σερβίας και Κροατίας, όταν διακηρύσσουν ότι δεν εμπλέκονται σ’αυτόν τον πόλεμο, ψεύδονται. Και από τις δύο πλευρές υπάρχει, πρώτον, η στήριξη του πολέμου σε εφόδια και, δεύτερον, η λειτουργία μέσα στο πεδιό της μάχης της Βοσνίας ειδικών μονάδων από τους επίσημους αυτούς στρατούς. Αυτό αποδεικνύεται με πολλά γεγονότα, και επίσης με το γεγονός ότι τα δύο ελικόπτερα που καταρρίφθηκαν δεν διεκδικούνται από κανέναν. Ήταν απλούστατα του σερβικού στρατού ο οποίος βρέθηκε σε αμηχανία γιατί με τη διεκδίκηση των ελικοπτέρων θα αποδεικνυόταν η συμμετοχή του στον πόλεμο.

Το δεύτερο είναι ότι γίνεται εδώ και μήνες αναγκαστική επιστράτευση ανδρών μέσα από τα στρατόπεδα προσφύγων, με βάση τις λίστες ονομάτων που βρίσκονται στη δικαιοδοσία του Ερυθρού Σταυρού. Αυτό αποτελεί κατάφωρη παράβαση όλων των διεθνών συνθηκών για τους πρόσφυγες. Ακόμα προσπάθησαν να στρατεύσουν αναγκαστικά και γυναίκες, αλλά το σχέδιο εγκαταλείφθηκε μετά από διαμαρτυρίες γυναικείων αντιπολεμικών κινημάτων.

Η πανευρωπαϊκή καμπάνια για την υπεράσπιση των λιποτακτών έχει ήδη στο ενεργητικό της σημαντικές επιτυχίες. Οι υπογραφές, που θα συλλέγονται μέχρι και τον Ιούλιο, αποτελούν μια πολιτική στήριξη της καμπάνιας και πολιτική πίεση στις κυβερνήσεις και το Ευρωκοινοβούλιο στο οποίο θα υποβληθούν. Ειδικά στην Ελλάδα, οι υπογραφές και κοστίζουν και βαρύνουν. Δεν είναι καθόλου ανέξοδες. Το σημαντικότερο μέρος της καμπάνιας είναι η πρακτική αλληλεγγύη στους λιποτάκτες εκ μέρους των επιτροπών στήριξης. Έχουν καταφέρει να εξασφαλίσουν άσυλο σε δεκάδες χιλιάδες φυγόστρατους σε όλες τις χώρες πλην της δικής μας, δίνοντας καθημερινά μάχες με τις αρχές και τις υπηρεσίες αλλοδαπών. Η σημαντικότερη περίπτωση ήταν στη Δανία, όπου 400 πρόσφυγες από το Κόσσοβο κλείστηκαν σε εκκλησία όπου έμειναν για 3 μήνες με τη φροντίδα θρησκευτικο-κοινωνικών οργανώσεων και οργανώσεων πολιτικών δικαιωμάτων μέχρι που το κράτος αναγκάστηκε να δώσει το δικαίωμα παραμονής και μπόρεσαν να φύγουν από την ιδιότυπη αυτή φυλακή τους. Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλοί φυγόστρατοι Γιουγκοσλάβοι, αλλά μέχρι στιγμής έχουμε αντιμετωπίσει την επιφύλαξή τους απέναντι στην καμπάνια και την υποστήριξη που μπορεί να τους προσφέρει. Ο λόγος είναι ότι γνωρίζουν την φιλοσερβική πολιτική του ελληνικού κράτους και των κομμάτων και φοβούνται ότι, αν ζητήσουν μόνιμη παραονή έως ότου λυθεί το πρόβλημά τους, μπορεί και να απελαθούν. Και από αυτή την άποψη η συλλογή υπογραφών είναι σημαντική, γιατί δημιουργεί φερεγγυότητα ώστε να αισθανθούν αυτοί οι άνθρωποι ότι οι αντιπολεμικές δυνάμεις στην Ελλάδα θα μπορέσουν να τους συμπαρασταθούν.

Επίσης να τονίσουμε ότι οι λιποταξίες είναι περισσότερες στις πόλεις και επίσης αναλογικά περισσότερες ανάμεσα στις μειονότητες. Μόνο στο Βελιγράδι, από την αρχή του πολέμου, υπήρξαν 65% φυγόστρατοι. Αντίστοιχα ποσοστά υπάρχουν και σε άλλες μεγάλες πόλεις. Η έκθεση του ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που υποβλήθηκε στις 21 Φεβρουαρίου, τονίζει πολλές από τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αναφέρονται παραπάνω, και μάλιστα στοιχειοθετημένες.

Όλα όσα λέγονται για την Κροατία ισχύουν για το διάστημα μέχρι την υπογραφή της συμφωνίας, που προς το παρόν τηρείται, αλλά με κάποιες παραβιάσεις. Για το μετέπειτα διάστημα, υπάρχουν ενδείξεις ότι τα φαινόμενα αυτά που αναφέρονται έχουν τουλάχιστον παγώσει. Τόσο στην Κροατία όσο και στη Σερβία, ο εθνικισμός χάνει σαφώς έδαφος, αποτέλεσμα των μαθημάτων που βγάζουν οι λαοί μετά από δύο χρόνια πόλεμο, βιασμούς, θάνατο, καταστροφή. Ήδη στην Κροατία έχουν πάρει το επάνω χέρι δυνάμεις που αντιστέκονται στην πολιτική Τούτζμαν, αλλά η κατάσταση είναι ρευστή. Να καταλήξουμε με μια έκκληση για συμμετοχή όσο το δυνατόν περισσοτέρων ατόμων ή συλλογικοτήτων στην καμπάνια μας, γιατί είναι ένας τρόπος να χτυπήσουμε τον εθνικισμό και να στρατευθούμε εναντίον του πολέμου.

Σίσσυ Βωβού

μέλος της Ελληνικής Επιτροπής

10 Μαϊου 1994